غلامی, نبی‌اله

دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)

[ 1 ] - مفهوم جنون در قانون مجازات اسلامی؛ موضوعیت یا طریقیت

Subjectivism or Objectivism of insanity, as one of the eliminators of criminal responsibility, are challenges under attention regarding the psychotherapy findings about the criminal responsibility of the lunatics. The difference between the two is that if insanity has subjectivism to eliminate criminal responsibility, its authentication by judicial authority leads to eliminate the criminal resp...

[ 2 ] - سازوکارهای قضازدایی از مجرمان دارای اختلال روانی در فرآیند تحقیقات مقدماتی با تأکید بر الگوهای مداخلات پلیسی (مطالعه تطبیقی حقوق ایران و ایالات متحده آمریکا)

Diversion, one of committed crimes as changing the path of addressing committed crime is an approach considered by the criminal justice system especially in relation to the committed crimes by certain groups of society. Performing these measures is of great importance especially in case of criminals with some type of mental disorder. Considering the fact that the justice's executives, as the fi...

[ 3 ] - اختلال شخصیت دوقطبی از منظر حدود مسئولیت کیفری

از منظر حقوق کیفری ایران، برای اینکه شخص مبتلا به اختلال روانی مجنون محسوب شود باید فاقد اراده یا قوه تمییز باشد. این قاعده کلی بر تمامی اختلالات روانی شمول دارد، با این حال تعیین اینکه هرکدام از اختلالات روانی تا چه اندازه موجب سلب اراده یا قوه تمییز می‌شوند به سادگی میسر نیست. اختلال شخصیت دو قطبی از جمله اختلالات روانی است که از منظر تعیین مسئولیت کیفری مبتلایان به آن، دارای ابهامات و چالش‌ه...

[ 4 ] - ضمانت اجرای کیفری گروگان گیری در حقوق ایران با نگاهی به اسناد بین المللی

گروگان‌گیری جرمی است که با هدف واداشتن شخص ثالث به ارتکاب یا عدم ارتکاب رفتاری، از دیرباز مورد توجه مجرمان بوده است. ضرورت مقابله با این جرم به دلیل آثار و تبعات داخلی و بین­المللی آن، باعث توجه بیش‌ازپیش نظام­های حقوق کیفری به مقابله با آن در سطح ملی و بین­المللی شده است. جرم­انگاری این موضوع در اساسنامه­ی دیوان کیفری بین­المللی (1998)، به‌عنوان یکی از مصادیق جنایات جنگی نشانگر عمق نگرانی جامع...

[ 5 ] - رویکرد امنیت‌مدار به حقوق کیفری‌ و رهیافت‌های آن در فرایند‌ دادرسی کیفری؛ (با تأکید بر حقوق کیفری ایران، فرانسه و ایالات متحده)

به رغم ایجاد و توسعة جنبش‌های حقوق بشری در چند دهه اخیر، احساس ناامنی، سیاسی شدن رویکردها به بزهکاری و گسترش جرایم فراملی باعث ایجاد رویکردی امنیتی به جرم و حقوق کیفری شده است. این رویکرد به طور خاص تأثیرات گسترده‌ای را در حوزة فرایند‌ دادرسی کیفری به دنبال داشته است. این تأثیرات از دو منظر آثار رویکرد امنیت‌مدار بر تحقیقات مقدماتی و نیز آثار رویکرد امنیت‌مدار بر فرایند‌ دادرسی در دادگاه‌ها قاب...

[ 6 ] - مفهوم‌شناسی پاسخ به مخاطرات طبیعی براساس رویکرد جرم‌شناختیِ گذار از نظر به عمل

پیشگیری از مخاطرات محیطی و مقابلۀ مؤثر با آنها به‌عنوان رویدادهایی آسیب‌زا، از مهم‌ترین دغدغه‌های سیاستگذاران و مجریان در حوزه‌های مختلف مسائل اجتماعی است. تا چند دهه قبل، به مخاطرات طبیعی در جرم‌شناسی توجهی نشان داده نمی‌شد، اما امروزه و تحت تأثیر رهیافت‌های مربوط به زمیولوژی (آسیبِ ‌اجتماعی‌شناسی)، مخاطرات طبیعی به‌عنوان یکی از مصادیق جرم حکومتی، توجه اندیشمندان حوزۀ جرم‌شناسی را به خود جلب کر...

[ 7 ] - حق بر فراموش‌شدن؛ از مفهوم‌شناسی تا چالش‌های فراروی آن

حق بر فراموش‌شدن، به‌عنوان یکی از حقوق نتیجه‌گرفته شده از حق بر حریم خصوصی، به منزله امکان حذف اطلاعات مرتبط با اشخاص در فضای مجازی (و حقیقی) به درخواست آن‌هاست که در چند سال اخیر در رویه قضایی برخی کشورها و نیز دیوان دادگستری اتحادیه اروپا مورد توجه واقع شده است. به‌رغم برخی بحث‌های طرح‌شده درباره تعارض‌ این حق با برخی حقوق و آزادی‌ها و نیز امکان سوءاستفاده از آن، امروزه دیوان دادگستری اتحادیه...

[ 8 ] - اقتصاد سیاسی جرم حکومتی

اقتصاد سیاسی به عنوان علم بررسی قوانین مربوط به تولید و توزیع درآمد و ثروت و آثار آن در مراحل مختلف رشد و توسعه جوامع بشری و نیز بررسی تأثیر مؤلفه‌های اقتصادی بر شاخصه­های اقتصادی، مفهومی است که نخستین بار توسط پیروان مکتب مرکانتیلیسم در قرن شانزدهم میلادی مطرح و در ادامه توسط پیروان مکتب کلاسیک- و به طور خاص آدام اسمیت- توسعه یافت. در ادامه نیز مکاتب مختلف اقتصادی هریک به فراخور دیدگاه­ها و مب...

[ 9 ] - تحلیل علت‌شناختی جرم تجاوز به عنف از منظر روان‌شناسی

پس از دوره‌های بسیاری که مطالعات انجام‌شده در خصوص تجاوز جنسی، صرفاً به بزه‌دیدة این جرم معطوف می‌شد، در دهه‌های اخیر و در پرتو پیشرفت علوم پزشکی و روان‌پزشکی و ارتباط آنها با جرم‌شناسی، توجه به سمت شناخت علل و عوامل ارتکاب این جرم از منظر ویژگی‌‌های شخصیتی و رفتاری بزهکار آن معطوف شده است. تیپ‌شناسی گراث و تیپ‌شناسی مرکز درمانی ماساچوست (MTC) دو الگوی معروف از تیپ‌شناسی ارائه‌شده درخصوص مرتکبان...

[ 10 ] - جرم حکومتی؛ رویکردی نوین در تحلیل آسیب‌های اجتماعی (مورد مطالعه: کودکان خیابانی شهر تهران)

با وجود آثار نامطلوب آسیب‌های اجتماعی، این آسیب‌ها معمولاً به‌عنوان موضوعاتی اجتماعی و نه حقوقی-کیفری مدنظر قرار گرفته‌اند. تلقی رایج از این آسیب‌ها موجب شده است تا بیشترین تمرکز بر چرایی آن‌ها معطوف و از توجه به مسئولیت حکمرانان درمورد ایجاد و تداوم آن‌ها غفلت شود. پدیدة کودکان خیابانی یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی در جامعة ایرانی است که هرچند از جنبه‌های گوناگون بررسی شده است، درنظرگرفتن مس...

[ 11 ] - قربانی‌شناسی ‌قضایی برمبنای نظریة برچسب‌زنی و راهکارهای پیشگیری از آن‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

امروزه در اغلب نظام‌های حقوقی دنیا، بزه‫دیدگی سهم عمده‌ای از مطالعات را به خود اختصاص داده و از اهمیت فراوانی برخوردار است. بر همین اساس یکی از انواع مطالعات در بزه‫دیده‫شناسی، قربانی‫شناسی قضایی است که به نقش نهاد عدالت کیفری در ایجاد آسیب به ارباب‌رجوعان خود می‌پردازد. مصادیق این عنوان که می‌تواند بر تمام افراد دخیل در امر دادرسی تحمیل شود، مواردی چون تحمیل هزینه‌های اقتصادی، رفتارهای نامناسب...