مهتاب دهقان

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

[ 1 ] - تمظهر النماذج البدائیّة لیونغ فی قصیدة "أنشودة المطر" لبدر شاکر السیاب

النماذج البدائیّة التی عُرِفت باسم المنظّر وعالم النفس السویسری کارل جوستاف یونغ، هی الخُلقیات والمفاهیم المشترکة المترسّخة فی لاوعی الإنسان منذ القدیم. الأنیمة (الضمیر الأنثوی للرجل)، والأنیموس (الضمیر الذکوری للمرأة)، والأم، والذات، والطفل، والانبعاث، والمدینة الفاضلة من أهمّ هذه النماذج البدائیّة. قصیدة "أنشودة المطر" لبدر شاکر السیاب من أبرز القصائد التی تمثّلت فیها هذه النماذج البدائیّة. هذا المقال...

[ 2 ] - بازتاب غربت و جلوه‌های آن در شعر عدنان صائغ مطالعه‌ی موردی دو دیوان: "تأبّط منفی" و "تکوینات"

احساس غربت قدمتی به اندازة عمر بشر دارد و در همة گونه‌های انسانی از هر نژاد و فرهنگی بروز پیدا کرده‌است. این احساس گاه دل نازک شاعران را نیز تحت تأثیر قرار داده و هر یک از آنان با دیدگاه و موقعیت ویژة خود آن را بیان کرده‌اند. « عدنان صائغ» شاعر معاصر عراقی ازجمله شاعرانی است که تاب تحمل شرایط سخت کشورش را نداشت و به‌ناچار در جست‌وجوی امنیت و روزی خود به کشور دیگری کوچ کرد و به این احساس دچار شد...

[ 3 ] - انعکاس أغراض الشهید و الشهادة فی شعر العلامة محمدحسین فضل‌الله (بالترکیز علی العلماء وقادة الدین والفکر)

الشهید والشهادة من الموضوعات التی تحتل مکانة سامیة فی الفکر الإسلامی، و تطرّق الکثیر من الأدباء والشعراء فی نتاجهم إلی هذا الموضوع. ومن أبرز الشعراء المعاصرین ومراجع الشیعة العظام الذین عالجوا هذا الموضوع فی أشعارهم هو العلامة محمد حسین فضل الله. والباحثان فی هذه الدراسة بصدد الإجابة علی السؤالین التالیینِ: من هم الشهداء الذین شغلوا حیزا واسعا فی نتاج الشاعر وما هی مواصفاتهم التی جلبت انتباه الشا...

[ 9 ] - نگاهی سبک‌شناختی به سوره یس با تکیه بر دیدگاه‌های ساختار‌گرایی

علم سبک‌شناسی، روش نقدی جدیدی است که متون را بر اساس ظواهر لغوی و ادبی از یکدیگر متمایز می‌سازد و آنها را بر اساس ساختارهای لفظی، تحلیل و بررسی می‌کند تا بدین‌گونه به جنبه‌های ادبی و زیبایی‌شناسی موجود در متن پی ببرد. سوره یس از سوره‌هایی است که بسیار مورد سفارش انبیا و اولیا قرار گرفته و فضیلت‌های بی‌شماری نیز برای آن برشمرده‌اند. نظر به اینکه محتوای این سوره بر سه اصل نبوت، توحید و معاد استوا...

[ 10 ] - ریخت‌شناسی قصّة حضرت موسی(ع) در قرآن کریم بر اساس نظریة ولادیمیر پراپ

قصه قدمتی کهن در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. شاید از همین روست که کتب آسمانی اغلب پیام خویش را در قالب قصه بیان داشته‌اند. از آنجا که قصه‌های قرآن ملاک‌های فنّی قصه‌های امروزی را دارد، راه را برای مقایسه و تحلیل نظریه‌های انتقادی جدید باز گذاشته‌است. یکی از این راه‌ها، ریخت‌شناسی قصه‌ها از دیدگاه ولادیمیر پراپ است. روش ولادیمیر پراپ یکی از بهترین...

[ 15 ] - مرایا البولیفونیة فی روایة الزمن الموحش علی ضوء نظریة باختین السردیة

تقنیة السرد البولیفونی أو تعدّدیة الأصوات، ظهرت بقوّة فی السرد الحداثی وما بعد الحداثی، لأنّها خلافاً للروایة الکلاسیکیة، تعتمد علی تعدّد وتنوّع الرؤى السردیة وتکسر هیمنة الروائی والراوی العلیم، وتسمح لوجهات نظر الشخصیات الروائیة المختلفة بالظهور، لتعبّر عن مکنوناتها الفکریة والعاطفیة بحرّیة ورحابة أکثر، وتعکس أنماط الوعی والأیدولوجیات المتباینة، بصورة دیمقراطیة، تناسب تعقیدات العصر الحدیث، مخلّفة تأثیر...

[ 18 ] - دگردیسی‌های سپهر گفتمان در ترجمۀ مفهومی محمد عبدالله نورالدین از رباعیات خیام نیشابوری

سپهرگفتمان به مجموعه­ای از هنجارها، دانش، آداب و رسوم، مفاهیم و ایدئولوژیِ مورد پذیرش شاعر یا نویسنده اطلاق می‌شود که در آثارش نمود می­یابد. در ترجمة اثر ادبی، بررسی کیفیت بازنماییِ سپهر گفتمان در زبان مقصد علاوه بر درنوردیدن مرزهای زبانی و ادبی بر اهمیت چگونگی این بازنمایی نیز تأکید دارد؛ زیرا رویکرد مترجم به عناصر سپهر گفتمانِ متن مبدأ و چگونگی ترجمة آن به زبان مقصد، نیازمند دقت و توجه­ای بایسته...

[ 19 ] - توظیف الألوان وافرازاتها الدلالیة فی شعر عبدالرحیم محمود

إنّ اللون عنصر من عناصر الطبیعة، بل من أجمل هذه العناصر فکثیراً ما نجد صداه فی نتاج الشعراء بقوّة وبوظائف جدیدة. وقد دأب الشعراء علی استخدام هذه الظاهرة فی أشعارهم کعنصر للبناء الفنّی بغیة الکشف عن أحاسیسهم الکامنة وراء الألوان وقد أضفوا علیها حمولة دلالیة تکشف عن جوّانیتهم وتوجّهاتهم الفکریة وفقاً للسیاق الشعری وطبیعیة الموضوع الذی بصدد التعبیر عنه. ومن الشعراء الذین جعلوا قصائدهم ملوّنة بهذه الألوان ...