فاطمه بهرامی
استادیار زبان شناسی دانشگاه شهید بهشتی
[ 1 ] - اعجاز موسیقایی قرآن در آیینة عبارتهای موزون عروضی
در معنای اعجاز قرآن وجوه متعددی، هم به لحاظ ظاهری و هم از حیث محتوایی بیان کرده‌اند. یکی از مهمترین جنبه‌های نظم موسیقایی قرآن کریم، ضربآهنگ یا موزون بودن عبارات آن است که در کنار جاذبة معنایی و محتوایی قرآن بر زیبایی آن افزوده و سبب کشش و جذبۀ مضاعف آن میشود. آنچه به نحو تفصیلی برای نخستین بار در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، عبارات موزونی است که وزن آنها ق...
[ 2 ] - تبیین دستوری نمایه سازی مفعول در زبان فارسی
در این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت دستوری عناصر نمایه مفعولی در زبان فارسی خواهیم پرداخت، زیرا ساختار دستوری جمله بر اساس تلقی ما از ماهیت دستوری این عناصر، به شیوه متفاوتی تبیین میشود. پس از آن به ساخت دستوری بندهای متعدی دارای نمایه مفعولی در چارچوب دستور نقش و ارجاع نظر میافکنیم و سعی بر آن است که مطابق ادعای نظریه، ساخت نحوی این بندها مطابق با شرایط خاص زبان فارسی و بدون تحمیل مقولات خارجی...
[ 3 ] - فنون ادبی از دریچه زبانشناسی: تحلیلی نشانه شناختی
نوشتة حاضر به بررسی برخی صنایع ادبی در ادبیات منظوم از دیدگاه زبانشناختی و در چارچوب نگرش نشانهشناختی سوسور (1916) میپردازد و قصد پاسخگویی به دو پرسش زیر دارد: ۱. چه جنبههایی از آراء نشانهشناختی سوسور در تبیین فنون ادبی جناس، ایهام، مراعاتالنظیر و واجآرایی کارآمد است؟ ۲. چرا ترجمة متون ادبی حظ نشانهشناختی اثر را زایل میکند؟ بررسی شواهد ادبی نشان میده...
[ 4 ] - تناوب واژگونگی در تصریف اضافه / ملکی در زبان کردی گویش سنندجی: تبیینی در چارچوب ساختواژۀ توزیعی
مسئله‌ای حائز اهمیت در صرف اضافه / ملکی در زبان کردی گویش سنندجی شرایط حاکم بر واژگونگی رابطهنما در این ساختها است. در گروه اسمی معرفه و دارای وابستۀ صفتی، واژ «=æ» برای بیان رابطۀ اضافه/ملکی به کار میرود و چنانچه اسم فاقد وابستۀ صفت باشد، فارغ از معرفه یا نکره بودن، رابطۀ اضافه/ملکی با تکواژ «=i» بازنمایی میشود؛ بنابراین از چهار حالت ممکن برای ساخت اضافی و دو حالت ممکن برای ساخت ملکی، تنه...
[ 5 ] - کاربردشناسی ترادف در نظام خویشواژهای فارسی با تمرکز بر روابط نسبی درجۀ یک و دو
نظام خویشواژهای از جهانیها است، اما ساختار آن متأثر از عوامل فرهنگیـاجتماعی جامعه زبانی است. چنانکه مکگرگور (2012) بیان میکند، معنی خویشواژهها به بیان روابط خویشاوندی محدود نمیشود، بلکه به استنباطهایی که اهل زبان در بافت کاربردی دریافت میکنند نیز وابسته است. در پیگیری آراء مکگرگور، نظام خویشواژهای فارسی از حیث وجود ترادفهای متنوع در بیان روابط واحد مورد توجه قرار گرفت و دو مسألۀ...
نویسندگان همکار