علی درزی
استاد، گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران، ایران
[ 1 ] - جملات شرطی رویدادی در زبان فارسی
ساختهای شرطی عبارت‌های زبانی متشکل از بندی وابسته و بندی پایه هستند که وقوع پدیده یا وضعیتی را به وقوع پدیده یا وضعیتی دیگر مشروط می‌سازند. در این مقاله با رویکردی کمینه‌گرا بند شرطی در زبان فارسی را مورد بررسی قرار میدهیم. در روند این بررسی، با استفاده از اصول نظریۀ مرجع‌گزینی و برخی آزمون‌های حذف نشان میدهیم که بند شرطی جمله‌‌آغازین به عنوان افزوده به گروه زمان و در مواردی به فرافکن‌های ب...
[ 2 ] - جایگاه ساختاری «چرا» در زبان فارسی
این مقاله به توصیف و تبیین جایگاه پرسشواژه «چرا» در زبان فارسی می‌پردازد. در مورد جایگاه پرسشواژه افزوده «چرا» ، دو نظر متفاوت وجود دارد، یکی آن است که «چرا» بعد از فعل یعنی در سمت راست آن تولید شده و به اجبار به سمت چپ فعل حرکت میکند و دیگری که در این مقاله برای اول بار آن را پیشنهاد می‌کنیم، آن که «چرا» از همان ابتدا در سمت چپ فعل تولید شده و به جایگاهی بالاتر در همان سمت جا به جا می‌شود. د...
[ 3 ] - صفت تفضیلی در حوزهی کسرهی اضافه
در این مقاله، ضمن معرفی حوزهی کسرهی اضافه و پذیرش تحلیل معظمی (1385)، با قائل شدن به گروه درجه در زبان فارسی، به مقایسهی دو فرضیه در خصوص ساخت درجه در صفات تفضیلی این زبان میپردازیم. بر خلاف نظر کندی (1999) که معتقد است گروه درجه [DegP] در درون فرافکن مستقل خود گروه صفتی را به عنوان متمم میپذیرد، به پیروی از جکنداف (1977)، هلان (1981)، هایم (1985)، مک‌کاولی (1994) و هازوت (1995) گرو...
[ 4 ] - پوچواژه در زبان فارسی
در این مقاله به بررسی وجود یا نبودِ پوچواژه (expletive) در زبان فارسی میپردازیم. طبق نظر ریتسی(1982 و 1986) در زبانهای ضمیرانداز از آنجا که ضمیر ناملفوظ ارجاعی وجود دارد، ضمیر ناملفوظ پوچواژه (expletive pro) نیز موجود است؛ بدین مفهوم که زبانهای ضمیرانداز پوچواژۀ فاقد جوهر آوایی نیز دارند. این در حالی است که کریمی(2005) با توجّه به نقض تأثیر معرفگی (definiteness effect) معتقد است که در زبا...
[ 5 ] - بررسی جایگاه مبتدا درفارسی برپایه برنامه کمینه‌گرا
در این مقاله دو دیدگاه هگمن و گوئرون (1999) و کریمی (2005) در مورد انشقاق گروه متممساز (CP) و فرافکن‌های تحت تسلط آن را در ارتباط با جایگاه سازه مبتدا در زبان فارسی مورد بحث قرار میدهیم. درحالی‌که هر دو رویکرد قائل به وجود دو فرافکن بیشینه نقشی تأکید (FocP) و مبتدا (TopP) بین دو گروه متممساز و گروه فعلی‌اند، اما از دو جهت نیز با ی ک دیگر متفاوت هستند. تفاوت نخست آن که کریمی جایگاه شاخص گ...
[ 6 ] - تطابق زمان دستوری در دامنهٔ آینده
چکیده: مطالعهٔ حاضر به بررسی ترتیب زمانی موقعیتها در زبان فارسی می‌پردازد که با نام سنتی "تطابق زمان دستوری" شناخته می‌شود. در این راستا با به کارگیری چارچوب نظری دکلرک (۱۹۹۱ الف)، و معنیشناسی و کاربردشناسی حاصل از قوانین محاوره گریس (۱۹۷۵)، فرضیهٔ مناسبی برای پاسخ به سوالات تطابق فراهم می‌کنیم و نشان میدهیم که موقعیت جملهٔ پیرو در حالت بینشان با زمان دستوری نسبی و در حالت نشاندار با زمان دستو...
[ 7 ] - پیش‌آوری فعل نسبت به موضوعهای آن در جملات خارج از بافت فارسی
این پژوهش در چارچوب نظریه فاز و دامنه بیان چندگانه برنامه کمینه‌گرا و مبتنی بر اصل «حفظ ترتیب» سازه‌های جمله فاکس و پزتسکی (2005) و نیز با استناد به قاعده تکیه ساختاری (کهنموییپور 2004) اشکال متنوع توالی فعل و موضوعهای آن را که تابع محدودیتهایی نظاممند است در جملات خارج از بافت دارای افعال گذرا و ناگذر تبیین میکند. این محدودیتها متأثر از ساخت نحوی و ساخت واجی متناظر با آن است. شواهد زبان ...
[ 8 ] - بررسی ساختهای سببی ساخت¬واژی زبان فارسی
از آنجائیکه مطالعات چند دهه اخیر درخصوص معنای محمول با نگاشت مستقیم ساخت رویدادی در نحو و معنا قادر به توجیه پدیدههای زبانشناختی بسیاری گردیده است، در مقاله حاضر نیز به پیروی از دیدگاههای تجزیه محمولی به بررسی ساختهای سببی ساختواژی میپردازیم و با بهرهگیری از آزمون قید تکرار «دوباره» نشان خواهیم داد که برخلاف برخی مطالعات پیشین که شکلگیری اینگونه محمولها را به حوزه واژگان محدود ساخته...
نویسندگان همکار