راغبی, محمدعلی
دانشگاه قم
[ 1 ] - بازکاوی مسئله عصمت در اندیشه تفسیری علامه طبرسی
مسئله عصمت از بنیادی‌ترین مقولات دینی است که تاثیری شگرف بر معرفت‌شناسی دینی می‌نهد، بدین‌روی تکاپوی مفسران در بازشناسی معنایی اصل عصمت به‌طرز چشمگیری خود را نشان می‌دهد. علامه طبرسی از مفسران برجسته امامیه در اثر تفسیری خود، ابعاد مختلف مسئله عصمت را بازکاویده است. حقیقت عصمت، گستره عصمت، دلیل عقلی عصمت، عصمت انبیاء، امامان و فرشتگان ازجمله مباحثی است که آن را از نظر گذرانیده است. رفع شبهه از ...
[ 2 ] - مدیریت اموال مجهول‌المالک با توجه به شرایط جامعۀ امروزی
در هر عصر و جامعه‌ای شرایط جدیدی به‌وجود می‌آید که باید حکم فقهی مسئلۀ فقهی را با توجه به آن شرایط بررسی کرد؛ در این نوشتار به بررسی حکم فقهی اموال مجهول‌المالک با توجه به شرایط عصر حاضر پرداخته شده و به نتایج ذیل دست یافته است: الف) بنا بر مبنای کسانی که اموال تحت تصرف بانک‌های دولتی را مجهول‌المالک می‌دانند، مردم در تعامل با این نهادها که به‌طور طبیعی یأس از یافتن مالک وجود دارد، باید از حاکم...
[ 3 ] - ماهیّت «اطلاق مقامی» و ادلّه آن
یکی از مباحثی که می تواند آثار و نتایج زیادی را در فقه و اصول و حقوق داشته باشد موضوع اطلاق مقامی است. فقها، دو تعریف برای اطلاق مقامی ارائه نموده اند که بر اساس تعریف اکثر فقها، چنان چه شارع در یک مقامی، درصدد بیان اجزاء و شرایط باشد و قسمتی از اجزاء و شرایط را بیان کرده و قسمت دیگر را مطرح نکرده باشد از این سکوت شارع - در حالی که در مقام بیان است- کشف می کنیم که آن قسمتی که مطرح نشده، نقشی در...
[ 4 ] - بررسی تحلیلی ماهیت اسقاط حق و آثار مترتب بر آن
«اسقاط حق» فقط مربوط به آن دسته از حقّ النّاسی است که به‌علت وجود رُکنِ «مَن علیه الحقّ» در آن مطالبه‌شدنی هستند و ادلۀ شرعیۀ مورد استناد در «قاعدۀ اسقاط حق» نیز که عموماً با تعبیر «عفو و تصدق» وارد شده‌اند، فقط بر چنین اسقاطی دلالت دارند. اسقاط چون از انشاییات است به «حقوق فعلی» تعلق می‌گیرد، نه به حقوق آتی (فرضی و تقدیری) وگرنه اسقاطِ حقیقی نیست و در سقوط حق تأثیری ندارد، بلکه صِرفاً «وعد و عهد» بر تر...
[ 5 ] - بررسی فقهی حقوقی پیامد‌های نظریۀ خطابات قانونیه در معاملات
چکیده: نظریۀ خطابات قانونی، از نظریات بدیع اصولی است که توسط امام خمینی مطرح کرده‌اند. این نظریه در رابطه با نحوۀ تشریع احکام شرعی مطرح شده است و مطابق آن، خطابات کلی شریعت، از باب جعل قانون صادر شده‌اند و حالات گوناگون عارض بر مکلفین همچون قدرت و علم، در آن‌ها به‌عنوان قید اخذ نشده است. ازآنجاکه این نظریه تأثیرات عمیقی را در مباحث گوناگون فقهی در پی خواهد داشت، برآن شدیم تا ب...
نویسندگان همکار