جعفر نباتی
استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - بررسی تأثیر کیفیت نور در شرایط درون شیشه‌ای بر ریخت‌شناختی گیاهچه، رشد و تولید ریزغده سیب‌زمینی (Solanum tuberosum) در کشت هیدروپونیک
برای بررسی تأثیر منابع مختلف نور بر رشد گیاهچه‌های سیب‌زمینی در شرایط درون‌شیشه‌ای و عملکرد آن‌ها پس از کشت در گلخانه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی با شش تکرار در آزمایشگاه و گلخانۀ شرکت فناوران بذر یکتا در مشهد اجرا شد. تیمارها شامل هشت سطح نوری (دیودهای ساطع‌کنندۀ نور (LED) سفید، قرمز، آبی، ترکیب طیف آبی و قرمز به نسبت‌های 1:1، 1:3، 3:1، نور فلورسنت، نور طبیعی) و دو ر...
[ 2 ] - بررسی تحمل به یخ‌زدگی در باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از شاخص نشت الکترولیت‌ها
کشت پاییزه گیاهان سرمادوست منجر به بهبود عملکردشان می‌شود، باوجود این‌در خصوص تحمل به سرمای توده‌های باقلای بومی جهت کشت پاییزه اطلاعات اندکی در دسترس می‌باشد. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار تحت شرایط کنترلشده اجرا شد و طی آن دو توده باقلا (بروجرد و نیشابور)، در معرض دماهای یخ‌زدگی (صفر، 4-، 8-، 12-، 16-، 20-، 24- درجه سانتی‌گراد) قرار گرفتند. با ک...
[ 3 ] - تأثیر تنش خشکی بر تنظیم اسمزی، تغییرپذیری پرولین و قندهای محلول ریشه و برگ و رابطۀ آن با تحمل به خشکی در دوازده ژنوتیپ نخود (Cicer arietinum L.)
خشکی از جمله تنش‌های مهم محیطی است که بر رشد و نمو گیاهان اثر می‌گذارد. این آزمایش به‌منظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر دوازده ژنوتیپ نخود در شرایط آبکشت (هیدروپونیک) با استفاده از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 و ایجاد تیمارهای تنش 3- و 6- بار و شاهد (بدون تنش) انجام شد. دو هفته پس از اعمال تیمار تنش روی ژنوتیپ‌ها، متغیرها ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی، درصد رطوبت برگ کاسته شد اما در...
[ 4 ] - بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانت‌ها طی اعمال تدریجی تنش شوری در مراحل مختلف رشدی در کوشیا (Kochia scoparia)
به‌منظور بررسی تحمل به شوری کوشیا، مطالعه‌ای در سطوح مختلف تنش ناشی از کلرور سدیم (0، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 دسی‌زیمنس بر متر)، مراحل رشدی ابتدای کاشت و گیاهچه‌ای با اعمال تنش به‌صورت تدریجی در دو آزمایش گلدانی جداگانه با استفاده از طرح کاملاً تصادفی و چهار تکرار در محیط طبیعی انجام گرفت. نتایج نشان داد که کاهش وزن خشک و حجم ریشه و شاخص پایداری غشا در اعمال تدریجی سطوح مختلف تنش شوری از مرحلۀ ک...
[ 5 ] - اثر تنش شوری بر عملکرد، اجزای عملکرد علوفه و خصوصیات مورفولوژیکی کوشیا (Kochia scoparia L.)
کوشیا یک گونه گیاهی بسیار متحمل به شوری است که ممکن است منبع خوبی از علوفه دام را از طریق تولید زیست توده با مصرف آب شور فراهم کند. به منظور بررسی اثر شوری بر خصوصیات علوفه‌ای کوشیا آزمایشی با سه توده (بیرجند، بروجرد و سبزوار) و سه سطح شوری (2/5، 5/10 و 1/23 دسی‌زیمنس بر متر) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به صورت کرت‌های خرد شده با سه تکرار اجرا شد. افزایش میزان تنش شوری از 2/5 به 1/23 دسی‌ز...
[ 6 ] - اثر فواصل آبیاری بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی ارزن، سورگوم و ذرت علوفه‌ای
تولید محصولات زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان بصورت عمده‌ای تحت تاثیر میزان رطوبت می‌باشد در این مناطق گیاهان علوفه‌ای نقش مهمی در تغذیه دام دارند. به منظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر ویژگی‌های مورفولوژیکی ارزن (americanum L. Pennisetum)، سورگوم (Sorghum bicolor L.) و ذرت (L. Zea mays) علوفه‌ای آزمایشی با استفاده از طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 1381-13...
[ 7 ] - تنش شوری و برخی روابط فیزیولوژیک در گیاه کوشیا (Kochia scoparia)
بررسی روابط فیزیولوژیک گیاهان شورپسند به عنوان ابزاری مناسب جهت انتخاب و انتقال این صفات به گیاهان زراعی حائز اهمیت است. به همین منظور روابط فیزیولوژیک گیاه کوشیا در سطوح مختلف شوری، در قالب طرح کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. عامل شوری با دو سطح 5.2 و 16.5 دسی‌زیمنس بر متر در کرت‌های اصلی و پنج توده بومی کوشیا شامل ارومیه، اصفهان، بروجرد، بیرجند ...
[ 8 ] - بررسی امکان تولید علوفه در دو توده کوشیا (Kochia scoparia L.) با کاهش مصرف آب در شرایط شور
سابقه و هدف: در تمامی مناطق خشک و نیمه خشک، آبیاری برای تولید محصولات زراعی ضروری است، همچنین شور شدن خاک نیز غیر قابل اجتناب است. بنابراین برای تضمین تولید در این مناطق کاشت گونه‌هایی از محصولات با آستانه تحمل بالا و کاهش کم محصول در شرایط کم آب و شور ضروری است. کشاورزی و دامپروری در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره همراه هم بوده است، بنابراین تهیه علوفه برای دام‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی کشاورزان ا...
[ 9 ] - اثر تنش شوری بر برخی از خصوصیات فتوسنتزی پنج توده کوشیا (Kochia scoparia (L.) Schrad.)
سابقه و هدف:کارکرد دستگاه فتوسنتزی گیاهان شور دوست قسمت عمده‌ای از تحمل به شوری این گیاهان را به عهده دارد. کوشیا (Kochia scoparia) به عنوان یک گیاه شور دوست در شرایط تنش شوری توانایی تولید زیست توده‌ی، بالایی دارد. مطالعه فتوسنتز و عوامل وابسته به آن در شرایط تنش شوری می‌تواند دیدگاه های فیزیولوژیک مناسبی را در درک رفتار این گیاه در مواجهه با تنش فراهم سازد. بنابراین آزمایش مزرعه‌ای به منظور...
[ 10 ] - بررسی تأثیر نور طبیعی و مصنوعی بر ریز ازدیادی گیاهچه‌های سیب‌زمینی
تأمین منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهچه‌ها در کشت بافت سیب‌زمینی، مستلزم صرف هزینه‌های بالایی است. لذا بررسی با هدف تولید گیاهچه در شرایط نور طبیعی و مقایسۀ ویژگی‌های ریخت‌شناختی آن با گیاهچه‌های رشدیافته در نور فلورسنت با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با نه تکرار در شرایط درون‌شیشه و چهار تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. تیمارها شامل دو رقم آگریا و ساوالان و نور طبیعی و فلور...
[ 11 ] - بررسی اثر تنش یخ‌زدگی در گیاه باقلا (.Vicia faba L) تحت شرایط کنترلشده
هرچند کشت پاییزه باقلا موجب بهره گیری مؤثر از نزولات آسمانی، نیاز کمتر به آبیاری و بهبود عملکرد دانه آن نسبت به کشت بهاره می‌شود، اما وجود تنش سرما در این فصل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد در این گیاه محسوب می‌شود. به همین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دو توده باقلا (بروجرد و نیشابور) در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. گیاهان در مرحله چها...
[ 12 ] - ارزیابی ژنوتیپ‌های عدس (Lens culinaris) برای کشت پاییزه در مناطق سرد معتدل در شرایط مزرعه
سابقه و هدف: در ایران، مناطق کشت عدس عمدتاً در نواحی کوهستانی و مرتفع با زمستان‌های سخت واقع شده است که با توجه به حساسیت ارقام مورد کشت به سرما و یخ‌بندان، کشت پاییزه آن مقدور نمی‌باشد لذا، غالباً کاشت آن در بهار و به‌صورت دیم انجام می‌شود. کشت بهاره عدس در این مناطق به‌دلیل کشت بذر در خاک نسبتاً سرد اواخر زمستان تا اوایل بهار با خطر کاهش سبز شدن مواجه است. همچنین قطع بارندگی قبل رسیدن گیاه به مر...
[ 13 ] - بهینه‌سازی بستر کشت برای استقرار گیاهچه زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedttsch.)
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.551.96.4.1576.41 اهلی‌سازی، کاشت و تولید زراعی زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedttsch.) برای جلوگیری از کاهش ذخایر ژنتیکی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا آزمایشی با هدف شناسایی بستر و برنامه غذایی مناسب برای استقرار گیاهچه یک‌ساله زیره سیاه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در شرایط گ...
[ 14 ] - بررسی تأثیر کودهای زیستی بر کیفیت، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum)
سابقه و هدف: سیب‌زمینی یک محصول زراعی پر نهاده است که در ایران برای تولید آن کودهای حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به مقدار بسیار زیاد مصرف می‌گردد. با این وجود عملکرد آن کمتر از پتانسیل آن در شرایط مطلوب است. در این سیستم کشاورزی پرهزینه و کم‌بازده، ریزجانداران مفید خاک می‌توانند نقش مهمی در بهبود عملکرد و کاهش هزینه ایفا کنند. کیفیت خاک علاوه بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، ارتباط بسیار نزدیکی با...
[ 15 ] - ارزیابی فتوسنتز و پاسخ روزنه‌ها در شرایط کم‌آبیاری و خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه در سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.)
امروزه با توجه به کمبود منابع آبی، توجه بیشتری به استفاده از روش‌های ذخیرهکننده آب می‌شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در شرایط کنترلشده در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (100درصد ظرفیت زراعی)، کم‌آبیاری (70درصد ظرفیت زراعی)، خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه (70درصد ظرفیت زراعی))، زمان اعمال ...
[ 16 ] - Freezing Tolerance of Chickpea Genotypes in Controlled Conditions
Lack of chickpea cultivars tolerant to extreme freezing is a limiting factor for autumn planting of this crop in cold areas. In this study, 58 Kabuli-type chickpea genotypes and a control (an international sensitive genotype) were planted in pots and first exposed to -10°C and then to -15°C after being acclimated in natural conditions. No destructive effect of -10°C was observed in plants. So, ...
[ 17 ] - ارزیابی تحمل به یخ‌زدگی ژنوتیپ‌های نخود دسی (Cicer arietinum L.) در شرایط آب و هوایی مشهد
چکیده سابقه و هدف: پایین بودن و بی‌ثباتی عملکرد، یکی از مهم‌ترین مسائل موجود در رابطه با کشت نخود است. کشت نخود در اکثر مناطق ایران، به‌طور عمده در بهار صورت می‌پذیرد. در‌نتیجه، گیاه در طول فصل رشد به‌خصوص در مراحل پایانی رشد، با تنش‌های غیر زیستی مانند گرما و خشکی مواجه می‌شود. جهت افزایش عملکرد نخود می‌توان از روش‌هایی مانند کشت پاییزه استفاده نمود، اما مشکلی که در این رابطه وجود دارد، ...
[ 18 ] - بررسی تحمل یخ‌زدگی در ژنوتیپ‌های منتخب عدس (Lens culinaris Medik.) در شرایط مزرعه
با وجود مزایای کشت پاییزه در مقایسه با کشت بهاره، عمده‌ترین مشکل در کشت پاییزه، اثرات تنش یخ‌زدگی بر رشد و عملکرد گیاهان می‌باشد؛ بنابراین شناسایی ارقام متحمل یخ‌زدگی، راه‌کار مناسبی برای رفع این مشکل محسوب می‌شود. در همین راستا، مطالعه‌ای با هدف ارزیابی تحمل یخ‌زدگی در 40 ژنوتیپ منتخب عدس در سال زراعی 97-1396 به‌صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگا...
[ 19 ] - Investigating the germination characteristics of Chickpea (Cicer arietinum) in response to titanium dioxide nanoparticles priming and drought stress
Extended Abstract Introduction: Drought stress, as abiotic and multidimensional stress, has severe effects on plant growth. One of the new approaches in the management of drought stress is the use of nanoparticles. Nanoparticles infilterate the seeds and increase nutrient and water uptake and ultimately, improve germination. The present research was conducted to evaluate the effects of titaniu...
نویسندگان همکار
علی اسدی 1