محمد حسین بنابازی
عضو هیئت علمی مؤسسۀ تحقیقات علوم دامی ایران
[ 1 ] - بررسی حساسیت ژنتیکی گاوهای بومی و هلشتاین ایران به جنون گاوی
در مطالعات سال‌های اخیر، ارتباط بین چندشکلی ناحیۀ پروموتور (حذف و درج 23 جفت بازی) و اینترون 1 (حذف و درج 12 جفت بازی) ژن PRNP (ژن کدکنندۀ پروتئین پریون) و حساسیت به جنون گاوی اثبات شده است. درج این جایگاهها مقاومت به جنون گاوی کلاسیک را در گاوها افزایش میدهد، در حالی‌که حذف این جایگاهها باعث حساسیت بیشتر به جنون گاوی می‌شود. در این مطالعه فراوانی‌های آللی، ژنوتیپی، و هاپلوتیپی چندشکلیهای ن...
[ 2 ] - تأثیر سطوح گوناگون ویتامین C بر میزان تخم‌گذاری ملکه و پروتئین بدن زنبوران کارگر در کلنی‌های زنبور عسل (Apis mellifera L.)
نقش ویتامینها در تغذیۀ زنبور عسل به‌ویژه در مواقعی که تغذیۀ کمکی با شکر یا جایگزینهای گرده مطرح می‌گردد اهمیت دارد. به همین منظور تأثیرات سطوح گوناگون ویتامین C بر میزان تخم‌گذاری ملکه و پروتئین بدن زنبوران کارگر مورد پژوهش قرار گرفت. در این آزمایش کلنی‌های استفاده‌شده ازنظر جمعیت (5 قاب) و ملکۀ همسن، یکسان‌سازی شدند و همراه با شربت شکر(1:1) در سه سطح 2000، 4000، و 6000 میلی‌گرم ویتامین C در ...
[ 3 ] - مطالعۀ اثر بره‌موم و موننسین در شیر برعملکرد رشد، خوراک مصرفی، و قابلیت هضم مواد مغذی در گوسالههای شیرخوار هلشتاین
بهمنظور بررسی تأثیرات تغذیه‌ای بره‌موم بر عملکرد رشد، خوراک مصرفی، و قابلیت هضم مواد مغذی در گوسالههای شیرخوار هلشتاین، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 جیرۀ آزمایشی (تیمار) و 10 تکرار (گوساله) به مدت 52 روز صورت گرفت. جیرهها شامل: جیرۀ اول: شاهد (بدون موننسین در استارتر و بدون بره‌موم در شیر)، جیرۀ دوم: استارتر بدون موننسین و پودر بره‌موم در سطح ppm500بهصورت محلول در شیر، جیرۀ سوم: اس...
[ 4 ] - عوامل مرتبط با مرگ‌ومیر از تولد تا یک‌سالگی در بره‌های مغانی
در این پژوهش از رکوردهای زندهمانی 9700 رأس بره، حاصل از 735 رأس قوچ و 8082 رأس میش گلۀ ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند مغانی طی سال‌های 1365 تا 1390 استفاده گردید. توزیع فراوانی علل حذف و تابع توزیع زندهمانی بره‌ها تا یک‌سالگی با برنامۀ SAS(2000) برآورد شد. نتایج بیانگر حذف 81/49 درصد از کل بره‌ها تا یک‌سالگی بنا به دلایلی همچون بیماری، عدم خلوص نژادی، و مانند اینها، از گله است. میزان ...
[ 5 ] - کاربرد تابع سینوسی برای مدل‌سازی منحنی شیردهی گاوهای هلشتاین و مقایسۀ آن با توابع وود و دایجکسترا در یک گلۀ گاو هلشتاین
هدف از این تحقیق استفاده از تابع سینوسی (تابع جدید) برای برازش منحنی شیردهی و مقایسۀ عملکرد آن با توابع وود و دایجکسترا بود. در این مطالعه از 32233 رکورد تولید شیر روزانۀ 93 رأس گاو هلشتاین شکم اول که بین شهریور‌ماه 87 تا تیر‌ماه 88 زایش داشتهاند، استفاده شد. تولید واقعی شیر هر گاو در هر روز و تولید واقعی هر دام در کل دورۀ شیردهی موجود بود. از نرم‌افزار ریاضی MATLAB برای برازش مدلها استفاده ش...
[ 6 ] - اثر تفالۀ سیب سیلوشده با اوره بر عملکرد و ویژگی‌های لاشۀ بره های نژاد قزل
اثر استفاده از سطوح گوناگون (صفر، 10، 20، و 30 درصد مادۀ خشک) تفالۀ سیب سیلوشده با اوره به جای یونجه بر عملکرد پرواری و کیفیت لاشۀ بره های قزل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار بررسی شد. 24 رأس برۀ نر نژاد قزل با میانگین وزن 40/7 ± 27/31 کیلوگرم و سن 37 ± 187 روز، پس از 15 روز عادتپذیری، به مدت 70 روز با جیره های ذکرشده به صورت انفرادی تغذیه شدند. بره‌ها در ابتدا و انتهای آزمایش، وزن ...
[ 7 ] - اثر تانن موجود در بخش‌های گوناگون پسماند کشمش بر ارزش غذایی آنها
در تحقیق حاضر، آزمایش ترکیبات شیمیایی، ترکیبات فنولیک، و فراسنجههای تخمیر در بخش‌های متفاوت پسماند کشمش بااستفاده از آزمون تولید گاز با و بدون پلی‍‌اتیلن گلیکول (PEG) انجام شد. بخش‌های گوناگون پسماند کشمش شامل کشمش‌های وازده، دم، ساقه، مخلوط کشمش‌ـ‌دم‌ـ‌ساقه، و شکرک (محصول پودری‌شکل که پس از سورت کردت کشمش به‌دست می‌آید) بود. همچنین تأثیر تانن بانده‌شده بر تولید گاز بررسی شد. ترکیبات شیمیایی و...
[ 8 ] - ارزیابی اثرات سطوح مختلف انرژی و پروتئین جیره بر عملکرد و فراسنجههای خونی بلدرچینهای ژاپنی
به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف انرژی قابل سوخت و ساز و پروتئین خام جیره بر عملکرد و فراسنجههای خونی بلدرچینهای ژاپنی از 5 تا 41 روزگی، آزمایشی به روش فاکتوریل 5 × 3 در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 40 قطعه پرنده در هر تکرار انجام شد. برای این منظور تعداد 15 جیره غذایی حاوی 3 سطح انرژی قابل سوخت و ساز (2800, 2900 و 3000 کیلوکالری بر کیلوگرم) و 5 سطح پروتئین خام (22, 23, 24, 25 و 26 در...
[ 9 ] - اثر روغن ماهی و اسانس آویشن برعملکرد پروار و خصوصیات لاشۀ بزغاله‌های مهابادی
در این مطالعه اثر روغن ماهی و اسانس آویشن بر عملکرد و خصوصیات لاشۀ بزغاله‌های نر مهابادی بررسی شد. برای این منظور 28 رأس بزغاله نژاد مهابادی 4 تا 5 ماهه با میانگین وزن اولیۀ 8/2±8/17 کیلوگرم به‌طور تصادفی با یکی از چهار جیرۀ: 1. شاهد، 2. 2/0 درصد اسانس آویشن، 3. 2درصد روغنماهی؛ و 4. 2درصد روغنماهی+2/0درصد اسانس آویشن، بهصورت انفرادی و به مدت 84 روز تغذیه شدند. بزغالهها هر 21 روز وزن‌کشی شد...
[ 10 ] - تأثیر فرآوری شیمیایی با سود بر ارزش تغذیه‌ای و فراسنجههای گوارشی چوب صنوبر و چوب انگور
بهمنظور بررسی ارزش تغذیه‌ای برخی مواد لیگنوسلولزی سه آزمایش انجام گرفت. برای افزایش گوارش‌پذیری، چوب صنوبر شیرین و چوب انگور با سود 5 درصد عمل‌آوری شدند. در آزمایش اول ترکیبات شیمیایی، ضرایب گوارشی، اسیدیتۀ مایع شکمبه، و خوش‌خوراکی 4 رأس گوسفند نر نژاد ماکوئی اندازه‌گیری شد. میانگین گوارش‌پذیری مادۀ خشک برای صنوبر خام و عمل‌آوری‌شده و انگور خام و عمل‌آوری‌شده به‌ترتیب برابر با 19/40، 47/59، 2/...
[ 11 ] - کاربرد روش تحلیل مؤلفۀ اصلی برای پیش‌بینی وزن دنبه و وزن لاشه در بره‌های ماکوئی
هدف از این مطالعه بررسی ارتباط 18 صفت وزن زنده، ارتفاع جدوگاه، محیط دور سینه، محیط دور گردن، طول بدن حیوان، محیط دور حفرۀ بطنی، عرض بالای دنبه، عرض وسط دنبه، عرض پایین دنبه، طول طرف راست دنبه، طول شکاف دنبه، طول طرف چپ دنبه، قطر بالای دنبه، قطر وسط دنبه، قطر پایین دنبه، محیط بالای دنبه، محیط وسط و پایین دنبه با صفات اوزان لاشه با دنبه، لاشه، و دنبه و پیش‌بینی عملکرد این صفات با روش تابعیت خطی چ...
[ 12 ] - دوشکلی جنسی در پاسخ ایمنی سلولی و خونی دو‌سویه از طیور تجاری لاین آرین و بومی آذربایجان غربی
هدف این مطالعه، مقایسۀ صفات ایمنی اکتسابی (ایمنی سلولی و خونی) در دو جنس نر و ماده، در پرندگان لاین گوشتی آرین و بومی آذربایجان غربی بود. در این آزمایش از اطلاعات صفات ایمنی خونی 49 پرندۀ سنگین وزن لاین گوشتی آرین و 79 مرغ بومی استفاده شد. با چالش پرندگان با گلبول قرمز گوسفند، عیار پادتن کل، عیار ایمونوگلوبولین Y (IgY)، و عیار ایمونوگلوبولین M (IgM) در 22 و 50هفتگی تعیین شد. همچنین با چالش پرند...
[ 13 ] - تأثیر عصارۀ تفالۀ انگور بر پارامترهای تولید گاز و جمعیت تک‌یاخته‌های شکمبه با استفاده از شیرابۀ شکمبه گوسفند
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیرات سطوح گوناگون عصارۀ تفالۀ انگور بر تولید گاز به‌روش آزمایشگاهی و برخی پارامترهای تخمیر شکمبه مانند سوبسترای تجزیه‌شده، اسیدهای چرب فرّار، و تولید پروتئین میکروبی با استفاده از شیرابۀ شکمبه گوسفند انجام شد. برای تهیۀ عصاره، تفالۀ انگور خشک با نسبت وزنی مساوی با آب مقطر مخلوط گردید و در سطوح صفر، 15، و 30 میلی‌گرم ترکیبات فنولیک کل به‌ازای گرم مادۀ خشک به جیرۀ پایه ...
[ 14 ] - بررسی تأثیر گیاه گلپر بر فراسنجههای تخمیر شکمبۀ گوسفند و تولید گاز متان به‌روش درون‌شیشه‌ای
تأثیر سه سطح گیاه گلپر (Heracleum persicum) (صفر (شاهد)، 65/28، و 31/57 میلی‌گرم به‌ازای 200 میلی‌گرم جیرۀ پایه) بر فراسنجههای تخمیر شکمبۀ گوسفند و تولید گاز متان به‌روش درون‌شیشه‌ای بررسی شد. تولید گاز در تخمیر 1 تا 54 ساعته ثبت شد. فراسنجههای مطالعه‌شده عبارت از کل گاز تولیدی، گاز متان، نیتروژن آمونیاکی (NH3-N)، تجزیهپذیری آزمایشگاهی مادۀ آلی، شاخص تفکیک‌پذیری (Partitining Factor=PF)، تودۀ...
[ 15 ] - اثر فراوری دپوکردن در سطوح گوناگون رطوبت و عمق‌های متفاوت بر سالم‌سازی بستر جوجۀ گوشتی
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر روش دپوکردن بر تغییرات دمایی و زندهمانی باکتری‌های بیماری‌زای بستر جوجۀ گوشتی انجام گرفت. بدین منظور کود بستر با سه عمق (30، 60، و 120 سانتی‌متر) و سه سطح رطوبت (15، 25، و 35 درصد) در قالب طرح کرتهای خرد‌شده به‌مدت 21 روز دپو گردید. دمای روزانه در اعماق گوناگون بستر جوجۀ گوشتی دپوشده و دمای محیط آزمایش ثبت گردید. نمونه‌گیری از دپو در اعماق متفاوت با رسیدن دما به ...
[ 16 ] - برازش مدل نیاز انرژی مرغ مادر گوشتی در ایران
نیاز موادمغذی و عملکرد ذکر شده در راهنمای مربوط به پرورش سویه¬ها بر پایه نتایجی است که از گله¬های نگهداری شده تحت شرایط محیطی و مدیریتی مطلوب به دست آمده است. در صنعت طیور ایران مشاهده می¬شود که بر اساس مقادیر موادمغذی اعلام شده در راهنمای پرورش سویه¬ها، امکان دستیابی به عملکرد ذکر شده در راهنمای پرورش سویه مورد نظر، مقدور نمی¬باشد. هدف پژوهش حاضر برازش مدل نیاز انرژی مرغ مادر گوشتی سویه راس 30...
[ 17 ] - رابطه ی اسیدهای آمینه جایگاه اتصال پپتیدی ملکول BoLA-DR با ازدیاد سلول های تک هسته ای خون محیطی در پاسخ به استافیلوکوکوسآرئوس
در این تحقیق، رابطه¬یبین اسیدهای آمینه جایگاه اتصال پپتیدی ملکول BoLA-DR با ازدیاد سلول¬های تک¬هسته¬ای خون محیطی در پاسخ به استافیلوکوکوس آرئوس و فایتوهماگلوتنین بررسی شد. واحدهای آزمایشی شامل 86 گوساله¬ی هلشتاین، 155 گوساله¬ی دورگ (F2) هلشتاین و شاروله، 60 گوساله¬ی (R1)حاصل از آمیزش حیوانات نر هلشتاین- شاروله با حیوانات ماده هلشتاین و 46 گوساله¬ی (R1) حاصل از آمیزش حیوانات ماده هلشتاین- شاروله...
[ 18 ] - تاثیر کنگرفرنگی بر فعالیت کبد و برخی فراسنجه های خونی در جوجه های گوشتی مسموم شده با تتراکلریدکربن
این مطالعه به منظور بررسی خواص آنتی¬اکسیدانی کنگرفرنگی بر عملکرد کبد در جوجه¬های گوشتی مسموم شده با تتراکلریدکربن انجام شد. 60 قطعه جوجه گوشتی یک روزه (راس، 308) در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تیمار آزمایشی استفاده گردید. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) شاهد (دریافت کننده جیره شاهد)، 2) کنگرفرنگی (جیره شاهد مکمل شده با 3 درصد پودر کنگرفرنگی)، 3) تتراکلریدکربن (جیره شاهد بعلاوه 1 میلی¬¬لیتر تتراکلری...
[ 19 ] - تعیین زیست فراهمی متیونین گیاهی بر اساس عملکرد رشد و پاسخ ایمنی جوجه های گوشتی
تعداد160 قطعه جوجه نر(راس 308) در سن 4 روزگی در قالب طرح کاملاً تصادفی به 8 تیمار و 4 تکرار برای هر تیمار در قفس¬های آزمایشی تقسیم شدند. جیره¬های آزمایشی شامل: تیمار 1: جیره پایه بدون متیونین افزودنی (شاهد)، تیمار 2: جیره پایه + 06/0، تیمار 3: جیره پایه + 11/0، تیمار 4: جیره پایه + 17/0درصد متیونین سنتتیک، تیمار 5: جیره پایه+ 06/0، تیمار 6: جیره پایه + 11/0، تیمار 7: جیره پایه + 17/0، تیمار 8: ج...
[ 20 ] - بررسی عوامل مؤثر بر جوانی‌زنی بذر علف هرز خاکشیر تلخ (Sisymbrium irio)
بهمنظور بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر جوانهزنی بذر خاکشیر تلخ، آزمایشی در سال 1390 در آزمایشگاه و گلخانۀ دانشگاه پیام نور مشهد، استان خراسان رضوی انجام گرفت. در این آزمایش، اثر غلظت‌های مختلف جیبرلیک اسید، سیتوکینین، طول مدت پیش‌سرمادهی مرطوب و خشک، آب اکسیژنه، اتانول، تنش اسمزی، تنش شوری و عمق دفن بذر بر سبز شدن و استقرار گیاهچه بررسی شد. افزایش غلظت جیبرلیک اسید ازppm 50 به ppm 100 سبب افزای...
[ 21 ] - اثر نیتروپروساید سدیم بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای قرمز تحت تنش کمآبی
بهمنظور بررسی کاربرد نیتروپروساید سدیم بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا تحت تنش کمبود آب، آزمایش مزرعه‌ای در سال 1391 در همدان بهصورت اسپلیت فاکتوریل، در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تنش کمآبی شامل قطع یک‌بار آبیاری در مراحل رویشی، زایشی، رویشی+ زایشی و بدون تنش (آبیاری کامل) در کرتهای اصلی؛ و ارقام (اختر و درخشان) و محلولپاشی نیتروپروساید سدیم در سه غلظت 0، 150و 300 میک...
[ 22 ] - تعیین نوع خواب بذر گیاه باریجۀ تودۀ دماوند (Ferula gummosa BIOSS) و نیازهای بذر برای شکست خواب
گیاه باریجه یکی از گیاهان دارویی، صنعتی و تجاری ایران به‌شمار میرود که کشاورزان به‌دلیل خواب بذر، کمتر به آن توجه نشان داده‌اند. بهمنظور تعیین نوع خواب و وضعیت محیطی لازم برای شکست آن در این بذر آزمون‌هایی انجام گرفت. آزمون جذب آب که بهمنظور تعیین وجود یا نبود خواب فیزیکی در بذر این گیاه انجام گرفت، نشان‌دهندۀ جذب شدن آب توسط بذر و نبود خواب فیزیکی در آن بود. در ادامه، جنینهای جداشده از بذر...
[ 23 ] - ارزیابی قدرت رقابتی گندم و چاودار با استفاده از روش سری‌های جایگزینی در جنوب آذربایجان غربی
چاودار در سال‌های اخیر برای مزارع گندم خسارت زیادی در پی داشته است. به منظور ارزیابی قدرت رقابتی گندم و چاودار، در سال‌های 90-1389 آزمایشی بهصورت دسته‌های جایگزین انجام شد. این آزمایش بهصورت بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب سه بار تکرار شد. کشت خالص گندم که 100درصد در نظر گرفته شده بود، به ترتیب 10 تا 100درصد از تراکم گندم کاسته و به جای آن چاودار کشت شد. درنتیجه...
[ 24 ] - بررسی تنوع مورفولوژیک نخودهای سیاه با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره
کشت پاییزۀ نخود ممکن است به‌دلیل افزایش طول دورۀ رشد و افزایش بهره‌وری آب مصرفی، در مقایسه با کشت بهاره سبب افزایش عملکرد شود. اما اساسی‌ترین مشکل کشت پاییزۀ نخود، خطر بروز مرگ گیاه و کاهش عملکرد کمّی و کیفی بر اثر تنش سرماست. در برنامه‌های اصلاحی، ایجاد ژنوتیپهای مقاوم به سرما از استراتژی‌های اساسی است. لازمۀ ایجاد چنین ژنوتیپ‌هایی، وجود تنوع ژنتیکی است. بدین سبب این پژوهش تنوع مورفولوژیک 28...
[ 25 ] - بررسی امکان جانشینی روش تجاری مینی‌تیوبر با روش هیدروپونیک باز در تولید سیب‌زمینی
تولید حجم زیاد غده‌چۀ (مینی‌تیوبر) سیب‌زمینی(Solanum tuberosum L.) در زمان کوتاه، نیازمند وجود شرایط محیطی کنترل‌شده همانند گلخانه‌ها است؛ تا از نابودی و آسیب غده‌های بذری جلوگیری شود. هدف از این پژوهش معرفی روشی جدید در تولید غده‌چۀ سیب‌زمینی با هزینۀ کمتر و ضریب تکثیر بالاتر بود. بنابراین برای ارزیابی کارایی روش‌های کشت از نظر میزان تولید غده‌چه، این روش‌ها در کرتی تقسیم‌شده با طرح پایه بلوک...
[ 26 ] - ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی گونه‌های برنج (Oryza sativa L.) برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل شلتوک
برای ارزیابی ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برخی از گونه‌های برنج برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل دانه، از طرح دای‌آلل کامل با پنج والد (هاشمی، واندانا، کادوس، شاه‌پسند و IR36) استفاده شد. سال 1390والدین و نتاج آنها (25 ژنوتیپ) در قالب طرح بلوکهای تصادفی با سه تکرار در مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور (رشت) کشت و نه صفت در آنها ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس تفاوت‌های ژنتیکی معنادار بین تیمارها، ترکیب‌پذ...
[ 27 ] - بررسی تأثیر برخی کودهای زیستی بر روابط آبی، محتوای کلروفیل و تبادلات گازی گیاه نخود (Cicer arietinum ) در کشت دیم و فاریاب
استفاده از کودهای زیستی یکی از راهکارهای مهم کاستن از پیامدهای فاجعه‌بار مصرف بی‌رویۀ کودهای شیمیایی و توسعۀ کشاورزی پایدار در ایران است. برای ارزیابی تأثیر نژادهای ریزوبیومی و ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) بر روابط آبی و ویژگی‌های فتوسنتزی گیاه نخود زراعی (Cicerarietinum L.) گونۀ آرمان، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد‌شده در قالب بلوکهای تصادفی در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه زنجان اجرا شد. در این...
[ 28 ] - اثر باکتری‌های آزوسپیریلیوم و ازتوباکتر بر عملکرد و اجزای عملکرد جو در سطوح مختلف کود گاوی
برای بررسی تأثیر کود دامی و کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد جو، آزمایشی در مزرعۀ آموزشیـ پژوهشی پژوهشکدۀ کشاورزی دانشگاه زابل سال 1391 بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح مصرف کودهای دامی محتوی شاهد (فقدان کاربرد کود دامی)، 20 و 30 تن در هکتار و چهار سطح مصرف کود زیستی محتوی شاهد (فقدان کاربرد کود زیستی)، آزوسپیریلیوم، ازتوبا...
[ 29 ] - تجزیۀ ارتباط مکان‌های ژنی کنترلکنندۀ برخی از صفات مهم مورفولوژیک توتون با استفاده از نشانگرهایAFLP در وضعیت تنش اسمزی
شناسایی مکان‌های کنترلکنندۀ صفات کمّی به‌ویژه در وضعیت تنش از موضوع‌های مهم حوزۀ به‌نژادی است. مواد گیاهی در این پژوهش، جمعیتی طبیعی شامل 72 ژنوتیپ توتون بود که به منظور اعمال تنش اسمزی از مانیتول با غلظت 33/0 مولار و ایجاد فشار اسمزی 8- بار در مرحلۀ پنج‌برگی به مدت 10 روز استفاده شد؛ و ژنوتیپ هر یک با استفاده از 21 ترکیب آغازگری از بین 35 ترکیب AFLP تعیین شد. تجزیۀ ساختار بر روی داده‌های ژنتیک...
[ 30 ] - تأثیر نانوذرات نقره، نیکل، روی و روی- مس بر جوانه زنی، استقرار و فعالیت آنزیمی بذر گیاه یونجه
بهمنظور بررسی اثر نانوذرات نقره، روی، نیکل، روی- مس بر جوانهزنی، استقرار و فعالیت آنزیمی بذر گیاه یونجه تحقیقی در قالب آزمایش فاکتوریل بهصورت کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بذر گروه زراعت و اصلاحنباتات پردیس کشاورزی و منابعطبیعی دانشگاه تهران انجام گرفت. هدف از این تحقیق تعیین تأثیر احتمالی نانوذرات مختلف بر گیاه یونجه و آستانۀ تحمل به نانوذرات مختلف است.در وضعیت آزمایشگاهی بیشترین ...
[ 31 ] - نقشه‌یابی نواحی ژنومی کنترلکنندۀ صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک مرتبط با جوانهزنی گندم نان در وضعیت طبیعی و تنش اسمزی
با وجود اهمیت تنش خشکی در مراحل اولیۀ رشد و استقرار گیاه، این موضوع در برنامه‌های اصلاحی بهعنوان معیار انتخاب نادیده گرفته شده است. بدین منظور 168 لاین خالص نوترکیب حاصل از تلاقی Seri M82 وBabax با دو والد بررسی شد. این تحقیق در سال 1390 در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه زابل، در قالب دو طرح بلوک تصادفی با دو تکرار و در وضعیت تنش اسمزی (8/0- مگا پاسکال) و بدون تنش اجرا شد. صفات درصد و شاخص سرعت جوا...
[ 32 ] - شناسایی مولکولی ریزوبیوم‌های همزیست نخود در مناطق غربی ایران
نخود در سطح وسیعی از مناطق غربی ایران (استان‌های کرمانشاه، همدان، لرستان و چهارمحال‌و‌بختیاری) کشت می‌شود. با توجه به نقش مهم ریزوبیوم‌ها در تثبیت بیولوژیکی نیتروژن و افزایش عملکرد نخود، شناسایی گونه‌های ریزوبیومی همزیست با آن و نیز تعیین ساختار جمعیتی آنها در مناطق مختلف اکولوژیکی برای مدیریت توسعۀ این محصول در ایران ضروری است. در این مطالعه، شناسایی گونه‌های ریزوبیومی همزیست با نخود مناطق غرب...
[ 33 ] - کارایی مصرف نور ارقام برنج در سیستم‌های کشت مستقیم و نشایی در وضعیت تداخل با علف‌های هرز
برای ارزیابی کارایی مصرف نور سه رقم برنج در دو سیستم کشت نشایی و مستقیم و بررسی تأثیر علف هرز، آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز واقع در محمودآباد مازندران اجرا شد. کرتهای اصلی دو سیستم کشت نشایی و مستقیم و کرتهای فرعی سه رقم برنج در دو وضعیت با علف هرز و بدون آن بودند. نتایج نشان داد کارایی مصرف نور (RUE) و عملکرد...
[ 34 ] - الگوی ایزوزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز در گیاهچه‌های لوبیا سفید(Phaseolus vulgaris L.) در تنش شوری
هدف این مطالعه ارزیابی اثر تنش شوری بر فعالیت ایزوزیم‌های آنتی‌اکسیدان سوپراکسید‌دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) در 18 ژنوتیپ لوبیا سفید (Phaseolusvulgaris L.) و مقایسه با شرایط طبیعی در قالب فاکتوریل با طرح پایۀ کاملاً تصادفی است. برای هر نوار ژل فعالیت ایزوزیمی با نرم‌افزار MCID بهصورت میزان ”مساحت × شدت“ محاسبه شد. سه ایزوزیم برای SOD، یک ایزوزیم برای CAT و سه ایزوزیم برای PO...
[ 35 ] - بررسی روش‌های مختلف پایداری ناپارامتری در عملکرد دانه در ارقام و هیبریدهای بهارۀ کلزا
اثر متقابل ژنوتیپ و محیط، از مهمترین مباحث در اصلاح گیاهان زراعی است و معیارهای متعدد آماری برای برآورد آن معرفی شده است. در این بررسی، نه رقم و هیبرید بهارۀ کلزا در پنج منطقۀ دیم گرمسیر سرپل ذهاب، گنبد، گچساران، پلدختر و مسجد سلیمان طی دو سال زراعی 82-1381 و 83-1382 ارزیابی شدند. آزمایش‌ها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار و بهصورت پاییزه در شرایط دیم صورت گرفت. نتایج نشان داد که ب...
[ 36 ] - مطالعۀ صفات فنولوژیک و ارتباط آنها با پتانسیل عملکرد در گندم
تناسب زمان هر یک از مراحل فنولوژیک با شرایط محیط رشد گیاه از فاکتورهای مهم برای تطابق، سازگاری و افزایش عملکرد یک رقم در محیطی خاص است. هدف از تحقیق حاضر، شناخت فنولوژی (مراحل رشد و نمو) دامنۀ گسترده‌ای از ارقام و لاین‌های گندم زراعی ایران و ارتباط آن با سازگاری و پتانسیل تولید گیاه در شرایط اقلیمی معین (نیمه‌خشک وسرد) بود. بدین منظور 36 ژنوتیپ گندم در قالب طرح لاتیس ساده با سه تکرار در مزرعۀ ت...
[ 37 ] - بررسی ویژگی‌های فیزیولوژیک مرتبط با اثر تنش کمبود آب در ژنوتیپ-های کنجد (Sesamum indicum L.)
مطالعۀ واکنشهای فیزیولوژیک ژنوتیپهای مختلف کنجد (Sesamum indicum L.) به تنش کمبود آب میتواند به شناسایی سازوکارهای مؤثر بر مقاومت گیاه به این تنش کمک کند. دراین راستا، اثر تنش کمآبی بر غلظت کلروفیل، پرولین، کربوهیدرات‌های محلول برگ، میانگین سرعت فتوسنتز خالص، هدایت روزنهای، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستمII، ارتفاع بوته و وزن خشک اندام هوایی گیاه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کام...
[ 38 ] - مکان‌یابی QTLهای کنترلکنندۀ تحمل به تنش‌های خشکی و شوری در مرحلۀ جوانهزنی برنج
خشکی و شوری، دو تنش غیرزیستی مهم در تولید برنج در سراسر جهان محسوب میشوند. تحمل به شوری و خشکی و قویتر بودن اجزای جوانه در برنج، از مهمترین صفات در استقرار بهتر گیاهچه در خاکهای شور و خشک است. این پژوهش در سال‌های 1390-1388 در دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس و آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، بهمنظور شناسایی نشانگرهای پیوسته با ژنهای تحمل به شوری...
[ 39 ] - تجزیۀ ژنتیکی صفات مرتبط با کیفیت ظاهری و پخت در ارقام مختلف برنج
بهمنظور ارزیابی وراثتپذیری، نوع عمل ژنها و قابلیت ترکیب ارقام برنج برای صفات مرتبط با کیفیت ظاهری و پخت دانه، نتاج F1 حاصل از تلاقی‌های مستقیم و معکوس دای‌آلل کامل 6×6 به‌همراه والدین، شامل هاشمی، حسنی، شاه‌پسند، کادوس، واندانا و IR36 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال زراعی 1390 کشت شدند. صفات تحت مطالعه شامل مقدار آمیلوز، درجۀ ...
[ 40 ] - همسانه‌سازی عامل رونویسی WDREB2گندم در ناقل بیان pBI121 و انتقال به گوجه‌فرنگی بهمنظور ایجاد تحمل به تنش سرما
تنش‌های غیرزیستی از قبیل خشکی و سرما، تأثیرات مضری بر رشد و عملکرد گیاهان دارند و تحمل به آنها از جمله اهداف اصلی اصلاح گیاهان بوده است. افزایش تحمل به چند تنش با استفاده از انتقال یک ژن تنظیمی مانند عوامل رونویسی که در مسیر‌های تنظیمی متعددی دخالت دارند، ممکن است. تحقیقات انجام‌گرفته تاکنون حاکی از موفقیت در افزایش تحمل به تنش‌های غیرزنده با استفاده از عوامل تنظیمی بوده است. این پژوهش با هدف ه...
[ 41 ] - بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانت‌ها طی اعمال تدریجی تنش شوری در مراحل مختلف رشدی در کوشیا (Kochia scoparia)
بهمنظور بررسی تحمل به شوری کوشیا، مطالعه‌ای در سطوح مختلف تنش ناشی از کلرور سدیم (0، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 دسی‌زیمنس بر متر)، مراحل رشدی ابتدای کاشت و گیاهچه‌ای با اعمال تنش بهصورت تدریجی در دو آزمایش گلدانی جداگانه با استفاده از طرح کاملاً تصادفی و چهار تکرار در محیط طبیعی انجام گرفت. نتایج نشان داد که کاهش وزن خشک و حجم ریشه و شاخص پایداری غشا در اعمال تدریجی سطوح مختلف تنش شوری از مرحلۀ ک...
[ 42 ] - اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و کیفیت علوفۀ شش رقم ذرت علوفهای در شهرستان رشت
بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و کیفیت علوفۀ شش رقم ذرت علوفهای در منطقۀ رشت، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی، چهار تاریخ کاشت شامل 1، 13 و 25 خرداد و 4 تیر و شش رقم ذرت شامل زودرس (سینگلکراس 260 و دابلکراس 370)، میانرس (سینگلکراسهای 500 و 647)، و دیررس (سینگلکراسهای 700 و 704)، بودند. نتایج ت...
[ 43 ] - تعیین مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد گندم نان زمستانه و بینابین تحت تنش خشکی آخر فصل با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره
مطالعۀ صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به تنش خشکی، بهعنوان یکی از عوامل اصلی کاهش تولید محصولات زراعی و نیز صفات مرتبط با تعیین عملکرد در این شرایط میتواند به شناخت راهکارهای مناسب برای انتخاب ارقام متحمل و افزایش عملکرد کمک کند. این تحقیق با هدف ارزیابی تحمل 19 ژنوتیپ امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین به تنش خشکی در مرحلۀ گلدهی (S2) و 20 روز بعد از گلدهی (S1) در سه سال زراعی90-1387، تحت وضع...
[ 44 ] - اثر تنش خشکی بر رشد و محتوای گلیکوزیدهای استویول در گیاه استویا (Stevia rebaudiana)
بهمنظور بررسی اثر تغییرات رطوبتی خاک بر رشد و کیفیت گلیکوزیدهای استویول در استویا (Stevia rebaudiana B.)، آزمایشی گلخانهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار در پژوهشکدۀ بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (منطقۀ مرکزی کشور- اصفهان) در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای رطوبتی براساس تلفیقی از ظهور علائم ظاهری گیاه (عدم پژمردگی تا پژمردگی شدید) و رطوبت خاک اعمال شدند. به‌این‌ترتیب تیمارها براسا...
[ 45 ] - پارامترهای رشد جمعیت کنۀ میوۀ خشک Carpoglyphus lactis (Acari: Carpoglyphidae) روی مخمر نان در دو دمای مختلف
کنۀ میوۀ خشک (L) Carpoglyphus lactisعلاوه بر اینکه از آفات مهم و اقتصادی برخی محصولات انباری به‌ویژه خشکبار به‌شمار میرود، به عنوان یک طعمۀ جایگزین برای پرورش انبوه کنه‌های شکارگر بهصورت تجاری نیز کاربرد دارد. در این مطالعه پارامترهای جدول زندگی کنۀ میوۀ خشک روی مخمر نان در شرایط آزمایشگاهی و در دو دمای 20 و 25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و تاریکی مطلق بر اساس تئوری جدول زندگی دوجنسی سن...
[ 46 ] - مطالعة فون مگس‌های گرده‌افشان زنبورنما (Dip.: Bombyliidae) در استان البرز و دو گزارش جدید از ایران
مگس‌های زنبورنما (bee flies) از گردهافشانهای مهم در طبیعت به‌شمار می‌روند و لاروهای آنها پارازیت یا شکارگر حشراتی از قبیل سوسکها و کپسول تخم ملخها هستند. این حشرات از لحاظ تنظیم طبیعی مهم محسوب میشوند. در این بررسی با استفاده از تور حشرهگیری و تله‌های تشتکی (pan traps)، حشرات بالغ مگس‌های Bombyliidae در استان البرز از تاریخ فروردین تا شهریور 1391 جمع‌آوری شد. نمونه‌برداری بیشتر در ارتفا...
[ 47 ] - شناسایی گونه‌های جنسDitylenchus از مزارع گوجه‌فرنگی استان خراسان شمالی
به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی مزارع گوجه‌فرنگی استان خراسان شمالی، طی سال‌های 1388و 1389 تعداد 120 نمونه خاک از فراریشۀ گوجه‌فرنگی جمع‌آوری شد. نماتدهای موجود در خاک با استفاده از روش الک و سانتریفیوژ استخراج گردید. سپس نماتدهای استخراج‌شده به گلیسیرین منتقل شد و پس از تهیۀ اسلایدهای دائمی با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. نماتدهای انگل گیاهی بر اساس صفات ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی و با...
[ 48 ] - بررسی تفاوت‌های ژنتیکی جمعیت‌های کرم ساقه‌خوار نواری برنج Chilo suppressalis (Lepidoptera: Pyralidae) با استفاده از نشانگر RAPD در استان گیلان از ایران
بهمنظور بررسی وجود تفاوت‌های ژنتیکی جمعیت‌های کرم ساقه‌خوار نواری برنج Chilo supperssalis در استان‌گیلان، 37 نمونه لارو (لارهای سن 4 تا 6) از 17 شهرستان انتخاب شدند. نمونه‌های جمع‌آوری شده در سه جمعیت شرق، مرکز و غرب دسته‌بندی شدند. DNA استخراج شده از نمونه‌ها با استفاده از 12 آغازگر تصادفی تکثیر شد. محصولات PCR روی ژل آگارز 5/1 درصد الکتروفورز شدند و از آنها عکس‌برداری گردید. پس از امتیاز‌دهی...
[ 49 ] - کارایی سویه‌های بومی Trichoderma harzianum در بیوکنترل گموز پسته
طی سال‌های 1387 تا 1390، 100 نمونه خاک از ریزوسفر گیاه، چاله کودی و سطح باغ‌های پستۀ استان‌های کرمان، یزد، خراسان رضوی و سمنان با هدف یافتن سویه‌های مناسب تریکودرما، به منظور کنترل بیماری گموز پسته، جمع‌آوری و بررسی شد. با استفاده از محیط‌های اختصاصی و عمومی، 32 سویه Trichoderma harzianum غالباً از ناحیۀ ریزوسفر به‌دست آمد. پس از تعیین میزان کارایی سویه‌های تریکودرما در آزمایشگاه به روش کشت متقا...
[ 50 ] - بررسی تنوع ژنتیکی جدایه‌های Ascochyta rabiei، عامل برق‌زدگی نخود در استان لرستان با استفاده از نشانگر SSR
بیماری برق‌زدگی با عامل Ascochyta rabiei یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های نخود است. در این تحقیق، با هدف مطالعۀ ساختار ژنتیکی قارچ عامل بیماری، نمونه‌برداری بهصورت تصادفی از مزارع هشت منطقۀ مختلف استان لرستان (ازنا، الشتر، بروجرد، پلدختر، چگنی، خرم‌آباد، کوهدشت و نورآباد) صورت گرفت. پس از کشت نمونه‌ها روی محیط کشت اختصاصی آرد نخود، دکستروز و آگار، جدایه‌های قارچی با روش نوک هیف خالص‌سازی شد و تعداد...
[ 51 ] - واکنش هشت رقم گوجه‌فرنگی به نماتد مولد گره ریشۀ Meloidogyne javanica در شرایط گلخانه
این مطالعه با هدف ارزیابی واکنش هفت رقم گلخانهای اصلاح‌شدۀ گوجه‌فرنگی موجود در بازار شامل دو رقم از انگلستان (GH1 و GH12)، دو رقم از تایلند (Karina و Ajeet)، سه رقم از هندوستان (Manisha، Tolstoi و Cluster5) و رقم بومی مزرعه‌ای درتوم (که به میزان چشمگیری در استان کهگیلویه و بویراحمد کشت می‌گردد)، در برابر نماتد ریشه گرهی، M. javanica، در شرایط گلخانه صورت گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل با دو ف...
[ 52 ] - کنترل بیولوژیک بیماری پوسیدگی آلترناریایی گوجه‌فرنگی توسط استرین‌های Bacillus subtilis UTB96 و Pseudomonas fluorescens UTPf68
میوه‌های گوجه‌فرنگی هم در مزرعه و هم در انبار در معرض پوسیدگی‌های میکروبی پس از برداشت قرار دارند. در این پژوهش پس از جداسازی عوامل پوسیدگیگوجه‌فرنگی، دو باکتری بیوکنترل Bacillus subtilis UTB96 و Pseudomonas fluorescens UTPf68 که تولید نیمه‌انبوه آنها در بیوراکتور صنعتی با موفقیت به انجام رسیده بود، در دو حالت کشت متقابل و بررسی روی میوه‌ها، بر این بیمارگرها بررسی شدند.طبق نتایج به‌دست‌آمده از ...
[ 53 ] - بررسی مقاومت نسبی در ارقام برنج ایرانی و ارقام منتخب خارجی در مقابل بیماری سوختگی غلاف (Rhizoctonia solani AG-1 IA)
بیماری سوختگی غلاف برنج ناشی از قارچRhizoctonia solani AG1- IA دومین بیماری مهم برنج از لحاظ اقتصادی در بیشتر مناطق کشت برنج دنیا از جمله ایران است. این بیماری اساساً به کمک قارچ‌کش‌ها کنترل می‌شود. تحقیق حاضر به منظور شناسایی رقم یا ارقام برنج به عنوان منبع مقاومت به این بیمارگر در شرایط مزرعه‌ای شمال ایران انجام گرفت. 37 رقم برنج محلی و 23 رقم اصلاح‌شدۀ ایرانی به همراه 10 رقم خارجی در مؤسسۀ ت...
[ 54 ] - ارزیابی مکانیسم های تحمل و آنتی زنوز در ژنوتیپ های جو نسبت به شته معمولی گندم، Schizaphis graminum
شتۀ معمولی گندم، (Hem.: Aphididae) Schizaphis graminum (Rondani)، یکی از آفات مهم غلات به‌ویژه جو است که در سال‌های اخیر جمعیت رو به رشدی داشته است. یکی از مناسب‌ترین روش‌های کنترل این آفت با در نظر گرفتن آثار سوء ناشی از کاربرد آفت‌کش‌ها، استفاده از ژنوتیپهای مقاوم جو است. در این تحقیق، 47 لاین پیشرفته و 13 رقم جو در مرحلۀ گیاهچه غربالگری شد و دو مکانیسم آنتی‌زنوز و تحمل در آنها بررسی شد. آزم...
[ 55 ] - ویژگی های زیستی و پارامترهای جدول زندگی شب پره جوانه خوار زیتون (Palpita unionalis) روی سه رقم رایج زیتون در ایران
زیتونPalpita unionalis Hübner یکی از آفات مهم نهالستان‌ها، باغ‌های جوان زیتون و همین‌طور پاجوش‌های درختان مسن زیتون است. این آفت به میزبان‌های دیگر از جمله زبان‌گنجشک، یاسمن و برگ‌نو هم خسارت وارد می‌کند. انجام هرگونه اقدام مدیریتی برای کنترل هرگونه آفت مستلزم شناخت ویژگی‌های زیستی و پارامترهای جدول زندگی است. ویژگی‌های زیستی، پارامترهای جدول زندگی و پیش‌بینی جمعیت شب‌پرۀ جوانه‌خوار زیتون روی...
نویسندگان همکار