روح الله عبدالشاهی
دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
[ 1 ] - بررسی فراسنجه‌های ژنتیکی در جمعیت بهنژادی روشن × مهدوی با استفاده از طرح کارولینای شمالی III
خشکسالی یکی از چالش برانگیزترین مسائل کشاورزی است، که تولید محصولات کشاورزی از جمله گندم را به مخاطره انداخته است. تدوین برنامههای بهنژادی برای بهبود عملکرد و افزایش تحمل در برابر خشکی یک امر اساسی و مهم است. به‌منظور اجرای برنامۀ بهنژادی برای افزایش عملکرد در شرایط تنش خشکی رقم‌های گندم روشن و مهدوی تلاقی داده شدند. برای بررسی تنوع ژنتیکی و نحوۀ کنترل ژنتیکی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مرتبط ...
[ 2 ] - بررسی وراثتپذیری صفات مهم زراعی گندم نان در شرایط تنش خشکی با استفاده از روش تجزیۀ میانگین نسلها در تلاقی روشن×کویر
با توجه به اینکه غلات در مراحل مختلفی تحت تأثیر تنش خشکی قرار می‌گیرند. بدین منظور بررسی تعیین نحوۀ عمل ژن در گندم نان در شرایط تنش خشکی، روش تجزیۀ میانگین نسلها، با نسل‌های F1، F2 و F3به‌دست‌آمده از تلاقی رقم‌های روشن و کویر استفاده شد. تجزیۀ میانگین نسلها با استفاده از آزمون مقیاس مشترک انجام شد. فراسنجه‌های ژنتیکی شامل اثر افزایشی [d]، غالبیت [h]، اثر متقابل غیر همردیف ژنی (اپیستازی) افزا...
[ 3 ] - بررسی توارث نمرۀ تحمل به تنش خشکی در گندم نان (Triticum aestivum L.)
برای افزایش تحمل به خشکی در گندم نان طراحی یک برنامة صحیح بهنژادی با توجه به چگونگی توارث و عمل ژن‌های مرتبط با این صفت لازم است. در این آزمایش نه رقم گندم نان به همراه نتاج 2F به‌دست‌آمده از آنها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو شرایط عادی (نرمال) و تنش خشکی ارزیابی شدند. شاخص‌های حساسیت/تحمل تنش برای ژنوتیپ‌های مورد بررسی، محاسبه شدند و نمرة تحمل به تنش (STS) با استفاده از مقادیر ا...
[ 4 ] - بررسی کنترل ژنتیکی عملکرد، اجزای عملکرد، زاویه ساقه و برگ پرچم در گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش خشکی
برای برآورد میزان ترکیب‌پذیری، نوع عمل ژن، قابلیت توارث و دیگر پارامترهای ژنتیکی گندم نان در شرایط تنش خشکی از تلاقی نیمهدیآلل استفاده شد. 9 رقم گندم نان و 36 نتاج F1 حاصل از آنها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار، در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه باهنر کرمان در سال 1391 ارزیابی شدند. بین ژنوتیپ‌های بررسی‌شده تنوع معناداری برای تمام صفات مشاهده شد. قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی (GCA) برای تمام...
[ 5 ] - ارزیابی پایداری عملکرد دانه 40 ژنوتیپ گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از روش آثار اصلی جمع‌پذیر و اثر متقابل ضرب‌پذیر (AMMI)
به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه 40 ژنوتیپ گندم نان در سه سال و دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش، شش آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌های 1388 تا 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه معنی‌دار بود. نتایج تجزیه واریانس آثار اصلی جمع‌پذیر و اثر متقابل ضرب‌پذی...
[ 6 ] - ارزیابی نقش تنظیم اسمزی دانه گرده، محتوای آب نسبی و تراکم روزنه در تحمل خشکی در 40 رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)
به منظور بررسی تأثیر توانایی تنظیم اسمزی دانه گرده، محتوای نسبی آب برگ و تراکم روزنه در واحد سطح برگ پرچم بر تحمل خشکی 40 رقم گندم نان و ارتباط آنها با عملکرد دانه، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. توانایی تنظیم اسمزی در دانه گرده با استفاده از نسبت مساحت تصویر دانه‌های گرده در شرایط تنش خشکی (محلول 50...
[ 7 ] - ارزیابی ژنتیکی صفات مختلف گندم نان (Triticum aestivum) در شرایط تنش دوره‌ای خشکی
سیستم ریشه‌ای عمیق و گسترده نقش ارزنده‌ای در تحمل به خشکی و افزایش عملکرد گندم در شرایط کمبود آب ایفا می‌کند. ولی اطلاعات کمی در مورد ژنتیک ساختار ریشه وجود دارد. در این پژوهش ژنتیک سیستم ریشه گندم با استفاده از یک تلاقی دیآلل یک طرفه با هشت والد مطالعه شد. والدین و نتاج 1F در شرایط تنش خشکی دوره‌ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار کاشته و صفات طول ریشه، وزن ریشه، تعداد ریشه، وزن...
[ 8 ] - بررسی واکنش ارقام گلرنگ به تیمار های آبیاری در کشتهای بهاره و تابستانه
چکیده نوسانات بارندگی و دسترسی به منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‌خشک، عملکرد و اجزای عملکرد محصولات زراعی را به‌ویژه در کشتهای بهاره و تابستانه تحت تأثیر قرار می‌دهد. گلرنگ یکی از گیاهان روغنی بومی ایران است که نسبت به خشکی مقاوم است. این آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو تاریخ کشت بهاره و تابستانه، فاکتور...
[ 9 ] - بررسی تاثیر پلیمر سوپرجاذب، سولفات پتاسیم و کود دامی بر صفات فیزیولوژیک ارزن دم روباهی (Setaria italica) درشرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی
تنش خشکی یکی از مشکلات مهم کشاورزی و از مهمترین فاکتورهای کاهش محصولات گیاهی است. با کاربرد برخی مواد جاذب رطوبت می توان از بارندگی‌های پراکنده استفاده و موجب کاهش تبخیر آب از خاک در امر حفظ و ذخیره آب در خاک شد. به منظور بررسی تاثیر پلیمر سوپرجاذب، سولفات پتاسیم و کود دامی در شرایط تنش خشکی و آبیاری مطلوب روی برخی ویژگی‌های ارزن دم روباهی آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌ه...
[ 10 ] - مطالعه توارث کارایی مصرف آب گندم نان در شرایط تنش خشکی
کارایی مصرف آب رابطه مستقیمی با عملکرد دارد و در برنامه¬های به¬نژادی برای افزایش عملکرد گندم در نواحی تحت تاثیر تنش خشکی از این صفت استفاده شده است. با این وجود، اطلاعات کمی در مورد ژنتیک کارایی مصرف آب وجود دارد. در این پژوهش با استفاده از یک تلاقی نیمه دی¬آلل 8 والدی ژنتیک کارایی مصرف آب گندم مطالعه شد. والدین و نتاج F1 در شرایط تنش خشکی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 4 تکرار کشت شد. و ص...
[ 11 ] - ارزیابی وراثتپذیری و میزان ترکیب‌پذیری عملکرد و تعدادی از صفات مرتبط با آن در گندم نان با استفاده از تجزیه نیمه دی آلل
برای ارزیابی پارامترهای ژنتیکی عملکرد و صفات مرتبط با آن از یک جمعیت دی آلل شامل نه رقم گندم نان و نتایج 2F حاصل از تلاقی‌های یک‌طرفه آنها استفاده شد. ژنوتیپ‌ها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در دو شرایط نرمال و تنش خشکی آخر فصل کشت شدند و صفات ارتفاع (سانتی‌متر)، طول ریشک (سانتی‌متر)، عملکرد بیولوژیک (تن در هکتار)، تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه بارور، تعداد روز تا گلدهی، طول...
[ 12 ] - ارزیابی توارث ژنتیکی و پاسخ به گزینش لوله ای شدن برگ ها و برخی صفات مرتبط با تحمل خشکی در گندم نان
در این پژوهش ژنتیک صفات وابسته به تحمل خشکی شامل لولهای شدن برگها، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد کل پنجهها، طول و عرض برگ پرچم با استفاده از یک تلاقی دیآلل 9×9 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. لولهای شدن برگ ها یکی از راهکارهای مهم گندم در تحمل تنش خشکی است. نسبت بیکر (25/0) و وراثتپذیری خصوصی (20/0) پایین ا...
[ 13 ] - تاثیر تنش فلز کادمیوم بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه داروئی ماریتیغال (Silybum marianum)
Cadmium (Cd) is a heavy metal that causes oxidative stress in plants. In this study toxicity effect of Cd on Silybum marianum was investigated. Four treatments of CdCl2 (0, 300, 600, 400 and 900 μM) were evaluated in five replications using complete random design. Results of tolerance stress index severity of Cd stress on plants under various levels of treatments. Shoot dry weight, leaf area, c...
[ 14 ] - کاربرد شاخص‌های گزینشی در بهبود عملکرد دانه گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش خشکی
To improve a complex characters such as grain yield with low heritability, indirect selection through other characters and selection index based on different effective traits were used. For this purpose, 96 F3 families derived from Roshan and Kavir crossing, together with parents, F1 and F2 progenies were cultivated. In lattice design with 2 replications under drought stress conditions in ...
[ 15 ] - تاثیر زودسنبله‌دهی بر عملکرد و اجزای عملکرد در سه زمینه ژنتیکی متفاوت گندم نان ایرانی
گلدهی زودهنگام و فاز رویشی کوتاه‌تر در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در گندم اهمیت فراوانی دارد و باعث فرار از تنش کم‌آبی در زمان گلدهی و پرشدن دانه می‌شود. در این پژوهش صفت زودسنبله‌دهی از رقم استرالیایی اکسکلیبر به سه زمینه ژنتیکی روشن، مهدوی و کل‌حیدری با استفاده از روش تلاقی برگشتی منتقل شد. تلاقی‌ها برای تولید نسل BC3F2، طی سال‌های 1390 تا 1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام ش...
نویسندگان همکار