نرگس اسکوئی
آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.)
[ 1 ] - نقد و تحلیل اختلال تجزیه هویت (بر مبنای رمان سرخی تو از من نوشته سپیده شاملو)
تجزیۀ هویت یک اختلال کمیاب شخصیتی است و اغلب نتیجۀ صدمات روحیناشی از تعرض جنسی در کودکی م یباشد. رمان سرخی تو از من، با تکیه بر اینبیماری، ساخته و پرداخته شده است و م یکوشد تا با یاری گرفتن از تکنی کهایداستا نپردازی )تداعی، تعلیق، توصیف، نمادپردازی و...( و متدهای روا نکاوی)هیپنوتیزم، مشاوره، پالایش ذهن و...(، از طریق حرکت در زمان برای رجعتبه گذشته، و سیر در ناخودآگاه بیمار، عل تالعلل ناهنجار یه...
[ 2 ] - متناقض‌نما در شعر سبک آذربایجانی
یکی از جذّاب‌ترین مباحث زیبایی‌شناسی متن، بحث پارادوکس یا متناقض‌نماست. بهره‌گیری از این شگرد، از عالی‌ترین شیوه‌های آشنایی‌زدایی هنری به شمار می‌رود که موجب دور شدن کلام از حالت عادی و برجسته‌سازی و اثرگذاری چشمگیر بر مخاطب می‌گردد. در شعر سبک آذربایجانی این ارائه بسامدی قابل توجّه و اثرگذار دارد. پارادوکس با قرار گرفتن در قالب صور خیالی چون تشبیه، استعاره، تشخیص و کنایه از پیچیدگی و ابهام نخست...
[ 3 ] - رمان روان‌شناختی و آثار سپیده شاملو
ژانر روان‌شناختی جایی است که ادبیات عامه‌پسند و ادبیات نخبه‌گرا به هم می‌پیوندند و بدین‌گونه آثاری خلق می‌شوند که برای هر دو طیف خوانندگان جذاب محسوب می‌شود. این ژانر، هم در بُعد علمی و هم در شیوۀ روایت هنرمندانه‌اش، از نتیجۀ دریافت‌های علم روان‌شناسی و شاخه‌های مختلف آن بهویژه روان‌کاوی سود می‌جوید. در این شیوۀ داستان‌پردازی، نویسنده برای ترسیم زندگی و هویت انسانی، مستقیما به ذهن و روان آدمی ...
[ 4 ] - یغمای جندقی، سخن‌سازِ رَستۀ پارسی‌نگاران
اندیشۀ سره‌نویسی گرایی، انگیزشی است که در طی قرون و اعصار، گاه‌گاهی عده‌ای را مجذوب خود ساخته، جریانی‌هایی را در نثر نویسی به همراه داشته‌است؛ یغمای جندقی یکی از نویسندگانی است که در قرن سیزدهم هجری به امر سره‌نویسی اهتمام ورزیدند؛ وی در طی برخی از نامه‌های خود تحت عنوان "پارسی‌نگار" واژه‌ها و ترکیبات فارسی را جانشین کلمات عربی ساخته‌است. بر خلاف باور شایع، استفاده از کلمات فارسی مجعول و مهجور ...
[ 5 ] - تحلیل گفتمان معنای جستوجو در داستان‌های هاروکی موراکامی
هاروکی موراکامی، نویسندۀ معاصر ژاپنی در داستان‌های کوتاهش، گرایش عمیقی به بیان مسایل مختلف زندگی انسان در پهنۀ جهان دارد و در همین راستا، علاقۀ بسیاری به گشودن رازهای پنهان از شگفتی‌های ذاتی و عاطفی انسان در تعاملش با خود و دنیای درونی و بیرونیش نشان می‌دهد؛ او که به گفتۀ خودش، در امر نویسندگی نه بر اساس طرح اولیه بلکه بر مبنای مکاشفۀ درونی، خط سیر داستان را پیش می‌برد و معمولا با انتخاب راوی ا...
[ 6 ] - معرفت‌شناسی هزل تعلیمی در آثار سنایی غزنوی
هزل تعلیمی را می‌توان یکی از مهم‌ترین ارکان ادب تعلیمی فارسی (بهویژه بعد از سنایی) بهشمارآورد. این طنز؛ اغلب روایی، ریشخندزن، تلخ، گاهی خارج از دایرۀ اخلاق، هنجارشکن، تأثیرگذار و در نهایت هدفمند و معناگراست. این پژوهش، ژرف‌ساختِ فکری هزل تعلیمی را در سخن سنایی جستوجو میکند. سنایی مهم‌ترین وظیفۀ آدمی را در جهان کسب معرفت می‌داند. به اعتقاد سنایی، تنها راه رسیدن به این هدف، انقیاد بی‌چونو...
[ 7 ] - فرایند «باهم‌آیی» در شعر سبک آذربایجانی
«باهم‌آیی» در کلام ادبی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام در دو محور هم‌نشینی و جانشینی است. در زبان عادی و رسمی، باهم‌آیی، یکی از شروط لازم برای انسجام و معنی‌دار بودن کلام است، امّا در زبان ادبی، انواع خلّاقیّت‌ها و ابتکارات زیبایی‌شناختی است که منجر به ظهور انواع باهمآییها در سخن می‌شود. بدین جهت، انواع و دایرۀ باهمآییها در زبان ادبی بسیار گسترده‌تر و متنوّع‌تر ...
[ 8 ] - تحلیل شخصیت محمود در رمان "انگار گفته بودی لیلی" بر اساس آرای کارن هورنای
رمان "انگار گفته بودی لیلی"، رمانی روان‌شناختی با دیدگاهی انتقادی- اجتماعی است. این رمان دارای ذهنیت زنانه و نظام تک‌آوایی است و حضور مردان در آن، فقط از پسِ نگاه زنانه قابل رؤیت است. در میان عناصر روایت‌ساز این رمان، شخصیت‌پردازی نقش مهمی به‌عهده دارد و اغلب شخصیت‌ها، نقش‌های جنسیتی شاخصی در ابعاد اجتماعی و فردی ایفا می‌کنند. یکی از جذاب‌ترین شخصیت‌های موجود در رمان، شخصیت محمود است؛ این شخصیت ...
[ 9 ] - تغییرات واژگان عربی در زبان شعرِ عصر قاجاریه
تجدّد و تمدّن مفهوم عام و گسترده‌ای است که ایران عصر قاجاریه را به خود پیچیده‌است و حیات ایرانیان در سایة آن، دستخوش تغییر و تحوّلات همه جانبه‌ای گشته، به شکلی که اثرات آن حتی تا روزگار ما محسوس است؛ بدیهی است که این گونه تحولات، واژگان جدیدی را در سطوح مختلف زندگی ایرانیان مطالبه نماید. از آن‌جا که شعر این دوره، آمیختگی کاملی با وجوه و ابعاد مختلف و واقعیِ تاریخ این عصر دارد، بررسی واژگان موجود د...
[ 10 ] - انقلابی در برابر مدح در شعر سبک آذربایجانی
قصاید مدحی، با ساختار و جهان بینی مشابه، رایج‌ترین شکل شعر در سبک خراسانی را تشکیل می‌دهد، اما سبک دوره‌ای بعدی، یعنی سبک عراقی، بیشتر با غزل و مضامین تغزّلی عرفانی شناخته می‌شود. پیگیری منشا و کیفیت این تغییر نیازمند تحقیقیات تاریخی و ادبی است که این مقاله به شیوه ی تحقیق ساختارگرایانه و نیز تحلیل محتوا آن را دستور کار خود قرار داده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، شاعران سبک آذربایجانی ...
[ 11 ] - مؤلفه‌های کارناوال باختین در رمان «نگران نباش»
میخائیل باختین، رمان رانزدیک‌ترین واقعۀ هنری به کارناوال‌های مردمیِ جاری در سطح خیابان‌ها و مکان‌هایعمومی می‌دانست، بدین دلیل که رمان، بیشترین قابلیت انعکاس مساویِ صداهای مختلفانسانی و اجتماعی را در خود دارد و از سلطۀ تک‌صدایی گفتمان مسلط بر جامعه می‌کاهدتا‌آنجاکه به واژگونی در نیروهای قاهر فرهنگی، مذهبی، اخلاقی و به سطح آمدن فرهنگفرودستی و عامیانه می‌انجامد تا مروج مردم‌سالاری باشد. رمان نگران ن...
[ 12 ] - مکاشفات پیشگویانه در اشعار حافظ شیرازی
ادبیات مکاشفه‌ای، به عنوان یک نوع ادبی در حوزۀ متون ادبیِ دینی و عرفانی مطرح است و با کارکرد امیدآفرینی و نویدبخشی برای "آینده"، در عین خبر دادن از اسرار و رموز "گذشته"، مورد توجه و استقبال بوده است. این پژوهش، پس از مروری بر این نوع ادبی و تاریخچۀ آن و بررسی انواع مکاشفه، مکاشفات پیشگویانۀ حافظ شیرازی را مورد نقد و تحلیل قرار داده، مشابهت‌های موجود در نگرش و موتیف‌های این شاعر و اندیشمند بزرگ ...
[ 13 ] - شیوه‌های تعلیلی شاعران سبک آذربایجانی
هدف عمدۀ تصویرگری در شعر آن است که شاعر بتواند به یاری شگردهای مختلف بلاغی در برقراری رابطه بین ضمیر خود و ذهن مخاطب موفق و اثرگذار عمل نماید، از همین رو است که می‌توان شباهت‌های بسیاری بین فنون ادبی و بلاغی و شیوه‌های منطقیِ تعلیل، نظیر قیاس و استدلال یافت. شاعران ممتاز سبک آذربایجانی، خاقانی شروانی، نظامی گنجوی، مجیرالدین بیلقانی، فلکی شروانی، مهستی گنجوی، از شیوه‌های عملی و هنری تعلیل و توجیه...
[ 14 ] - مشرب شاعران سبک هندی
هر مکتب ادبی دارای یک ایدئولوژیِ غالب است که عموما در هیات نمادها یا اصطلاحات هرمونتیکیِ پربسامد متجلّی می‌شود؛ دو اصطلاح تامل‌برانگیزِ «صلح کل» و «وسعت مشرب» که نمود بسیاری در شعر شاعران سبک هندی، چون صائب، بیدل، طالب، فیضی و عوفی و... دارد، از جملۀ چنین اصطلاحاتی است. بررسی نمودهای این دو اصطلاح پرتکرار، آگاهی‌های فراوانی در زمینۀ هستی‌شناسی این مکتب ادبی و از جمله تناظر آن با پلورالیسم دینی در ...
[ 15 ] - جلوه‌هایی از رمانتیسم در شعر خاقانی
افضل‌الدّین بدیل بن علی خاقانی شروانی، متخلّص به خاقانی (ولادت: ۵۲۰ق در شروان –وفات: ۵۹۵ق در تبریز) در ادبیّات کهن فارسی، شاعری شاخص، تأثیرگذار و منحصربه‌فرد است؛ ازآن‌رو که در شعر خود اجازۀ ظهور و بروز به «من» خود را به‌تمامی می‌دهد. او در اشعارش فقط در مقام شاعر ظاهر نمی‌شود، بلکه سیمای انسانی را بهتماشامی‌گذارد که عاطفی، هیجانی، عشق‌طلب، مبارزه‌جو، آزادی‌طلب، آزاده‌خو و انسان‌گراست؛ این اوصاف،...
نویسندگان همکار