حمیدرضا شاکرین

استادیار گروه علمی منطق فهم دین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی

[ 1 ] - مبانی معرفت‌شناختی و الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت

هرگونه نظریه‌پردازی و الگوسازی برای پیشرفت بر بعضی از مبانی معرفت‌شناختی، جهان‌شناختی، انسان‌شناختی، ارزش‌شناختی و ... استوار و آگاهانه یا ناآگاهانه از آن مبانی مستمد و مستفید است. الگوی اسلامی تمدن و پیشرفت‌ورزی نیز گریزی از بازشناسی و مراجعه به مبانی و زیرساخت‌های نظری خود نداشته و بررسی دقیق و کاربست هوشمندانۀ آنها در تدوین بهینۀ الگو، نقش اساسی دارد. در تحقیق حاضر بر آنیم تا برخی از مهم‌تری...

[ 2 ] - نگاهی به منطق تدوین مبانی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت

چکیده جایگاه و نقش مبانی در نظریه‏پردازی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ملاحظات لازم در شیوه جستجو، کشف و تبیین مبانی، گونه‌شناسی، چگونگی طبقه‌بندی و منطق تدوین آن، از جمله مسائلی است که بدون توجه به آنها نمی‌توان انتظار داشت الگو جهت صحیح خود را باز یابد و غفلت از آنها زمینه‌ساز مشکلات، کاستی‏ها و چه بسا انحرافات...

[ 3 ] - بررسی انتقادی دیدگاه شیخ محمد سند دربارۀ حجیت خبر واحد در عقاید

یکی از مسائل مهم در حوزۀ عقاید دینی، این است که رسیدن به چه درجه‌ای از معرفت در آن، لازم و کافی است. آیا رسیدن به یقین در این زمینه ضروری است و به‌ناچار تنها منابع علم‌آور در آن اعتبار دارند یا اینکه دلایل ظنی و تعبدی کافی است و به‌ناچار ظنون معتبر که اهم آنها خبر واحد است، در این عرصه کفایت می‌کند. شیخ محمد سند عقیده را عمل جوانحی و قابل جعل مولویت شرعی دانسته و ادلۀ حجیت خبر را ب...

[ 10 ] - بررسی انتقادی نگره علم‌شناختی تفکیکی

  مباحث علم­ شناختی در ادبیات تفکیکی جایگاه درخور اهمیتی دارد. در این نگرش دیدگاه‌های ویژه­ای دربارة چیستی علم، رابطة آن با نفس، ارزش علم و چگونگی به‌دست‌آوردن آن وجود دارد. این دیدگاه‌ها می­تواند نقش چشمگیری در منطق فهم دین، معرفت‌شناسی دینی و علوم و معارف اسلامی ‌در پی داشته باشد. مقالة پیش‌ رو بر آن است مهم‌ترین مسائل مطرح‌شده در این مبحث را بررسی و داوری کند. برایند پژوهش آن است که اد...

[ 12 ] - تناسخ و نسبت آن با معاد

تناسخ چیست؟ چه ­گونه­هایی برای آن متصور است؟ واقعیت­ دارد یا پنداری واهی است و نه تنها محقق نبوده که امکان آن هم نیست و در هر صورت چه نسبتی با معاد و حیات جاوید اخروی می‌تواند داشته باشد؟ این مسئله اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده است؛ چنان‌که گویی بر سر دوراهه تناسخ یا معاد قرار گرفته­اند. در این مقاله برآنیم- به یاری خداوند بزرگ- ابتدا چیستی تناسخ و اقسام آن، دلایل تناسخیان و پاره­ای از نقده...

[ 13 ] - بررسی انتقادی دیدگاه هاسپرز مبنی بر بدیل‌انگاری تئوری فرگشتی داروین نسبت به برهان نظم

جان هاسپرز، فیلسوف معاصر آمریکایی، از ناقدان بارز براهین اثبات وجود خدا، به‌ویژه برهان نظم است. وی بر آن است که نظریه فرگشتی داروین رقیب و بدیلی نیرومند برای خداباوری به حساب می‌آید و با وجود آن دیگر نیازی به فرضیه آفرینش و سامانگری الهی نیست. تحقیق پیش رو بر آن است تا دیدگاه او در این زمینه را به روش عقلی ـ تحلیلی بررسی کرده و در بوته سنجش گذارد. نتیجه تحقیق این است که نظریه فرگشتی با اشکالاتی...

نویسندگان همکار