موسی پرنیان
استادیار دانشگاه رازی
[ 1 ] - بررسی نیایش‌های شاهنامه فردوسی
شاهنامه‌ی حکیم توس، دایره المعارف بزرگی است که فرهنگ و تاریخ کهن ایران زمین را در بردارد. یکی از هزاران مفاهیم ارزشمند معنوی که در این اقیانوس فراخ گستر و ژرف عمق به زیبایی و شیوایی موج می‌زند، نیایش پروردگار یگانه است. بازتاب گسترده‌ی این کردار معنوی در شاهنامه نشان از آن دارد که نیایش همچون خداجویی، از نخستین روزگاران شکل گیری تمدن بشری کرداری پسندیده و همراه با باور و اعتقاد در فرهنگ مردم ای...
[ 2 ] - بررسی و تحلیل نمادهای بخش اساطیری شاهنامه
لازمة شناخت نمادهای شاهنامه، شناخت بستر و نحوة آفرینش و پیدایش نماد، اسطوره و حماسه است. نماد با ضمیرخودآگاه و ناخودآگاه روان آدمی در ارتباط است و سازندة زبان اساطیر، افسانه‌ها و حماسه‌هاست و زبان آثار اسطوره‌‌ای و حماسی نمادین است. مسألة اصلی در اساطیر ایرانی، سرشت دوگانة خلقت است و در جریان گذر از اسطوره به حماسه، نبرد دو نیروی نیک و بد در جنبه‌های مختلف هستی نمایان می‌شود و برخی از شخصیت‌ها ...
[ 3 ] - مضمون‌سازی و تصویرآفرینی با اَعلام جغرافیایی در شعر هوشنگ ابتهاج (سایه)
چکیده: شاعران همواره به شیوه‌های گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زده‌اند یا اینکه با روش‌های مختلف مضمون‌های گوناگون آفریده‌اند. یکی از روش‌های خلق تصاویر شعری و مضمون‌سازی، بهره‌گیری از اَعلام جغرافیایی است. هوشنگ ابتهاج(سایه) یکی از شاعرانی است که در غزلیات خود از این شیوه‌ها بهره برده است. در این مقاله تلاش شده است که با ارائه‌ی تعریفی مشخص از مضمون و تصویر، اَعلام جغرافیایی مو...
[ 4 ] - سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان
بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینههای گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، میتواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارندگان میکوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...
[ 5 ] - نقد و بررسی کتاب «شاعران بیدیوان» و پیشنهاد تألیف تکمله‌ای بر آن
کتاب شاعران بیدیوان که در بردارندۀ مجموعهای از اشعار پراکندۀ شاعران فارسی گوی بیدیوان در سدههای سوم و چهارم و پنجم است، اگر نه نخستین کار، لکن از بهترین و جامعترین آثار در این زمینۀ پژوهشی است. امروزه، پس از گذشت چند دهه از تألیف کتاب مزبور و با شناخته شدن منابع مختلفی از نوع سفینهها و جُنگ‌ها، و با تصحیح انتقادی دیگر منابع مورد استفاده در کتاب، لزوم بازنگری جدّی در این کتاب هست، ...
[ 6 ] - تحلیل شخصیت از خود فراروندۀ کیخسرو بر اساس نظریۀ ویکتور فرانکل
«لوگوس» یک واژۀ یونانی است که به «معنی» اطلاق می‌شود. لوگوتراپی ـ که «مکتب سوم روان‌درمانی وین» نیز خوانده شده ـ بر معنی هستی انسان و جست‌وجو برای رسیدن به این معنی تأکید دارد. بنابر اصول لوگوتراپی، تلاش برای یافتن معنی در زندگی اساسی‌ترین نیروی محرکۀ هر فرد در دوران زندگی اوست. نیاز به معنا انسانی‌ترین انگیزش و حقیقتی انکار‌ناپذیر در زندگی انسان است و «معناجویی» حقیقتی است که ارضای صحیح آن، بش...
[ 7 ] - داستان‌های کهن کُردی و پیوند آن با سبک رئالیسم جادویی(با تکیه بر متن کردی نوشتۀ روژی لیسکوی فرانسوی)
ترکیب واقعیت‌های زندگی با سنّت‌ها، عقاید و خیال‌پردازی‌های زیاده از حدّ مردمان منطقۀ کارائیب که مخلوطی از باورهای برده‌های سیاه آفریقا با رسوم سرخ‌پوستان پیش از کلمب بود، موجب پیدایش سبک نویسندگی رئالیسم جادویی شد. امّا با وجود منتسب‌بودن این مکتب داستان‌نویسی به آمریکای لاتین و گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، نمی‌توان این سبک نویسندگی را تنها مختص این منطقه دانست؛ چرا که گوشه‌هایی از رگه‌های اولیّۀ ...
[ 8 ] - سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان
بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینههای گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، میتواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارندگان میکوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...
[ 9 ] - بررسی و مقایسۀ باورهای عامیانه در داستان‌های باغ بلور و دل‌دلدادگی
باورهای عامیانه پناهگاهی برای اذهان ساده‌ایست که قدرت تبیین و تحلیل حوادث را نداشته و از طرفی خود را در برابر ناگواری‌ها و ناملایمتی‌‌ها بی‌دفاع می‌دانند، مردمی که در محیطی آکنده از نا‌آگاهی زندگی می‌‌کنند به‌ناچار به نیروی غیرعقلانی متوسل شده تا تعارض‌های ذهنی را کاهش دهند. برخی از این اندیشه‌های خرافی به‌قدری محکم و استواراند که تا قرن‌ها پس از پیدایش همچنان ادامۀ حیات می‌دهند. در این پژوهش، ...
[ 10 ] - نکته‌ای نویافته و صفتی شاعرانه در تاریخ جهانگشا
چکیده تاریخ جهانگشای جوینی یکی از برترین آثار منثور زبان فارسی در سبک فنّی و مصنوع است. نویسندۀ کتاب در جای‌جای کتاب کوشیده است که هم تاریخی مستند ارائه دهد و هم خوانندگان کتاب را از اوضاع و احوال مغولان در دربار و فجایع آنها آگاه کند. زبانی که جوینی برای بیان خود به کار گرفته است، به تناسب سبک دوره، ناگزیر زبانی شاعرانه است که در این میان از شگردهای بلاغی و عناصر تصویرساز بهرۀ بسیاری گرف...
[ 11 ] - بحران یا انقلاب؟ «واکاوی تحول انقلاب‌محور درشعر نیما بر اساس نظریۀ« پیشرفت علم» تامس کوهن»
در مورد چگونگی پیشرفت علم، تا کنون دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده است که در این بین، تامس کوهن، نظریه‌پرداز فلسفه‌ی علم، پیشرفت و تحول در علم را حاصل ناکارآمدی اصول اصلی یا پارادایم-های یک علم و ظهور و جایگزینی اصول رقیب آن می‌داند. کوهن، این نظریه را در قالب الگویی چند مرحله‌ایی با نام‌های: علم عادی، بحران، انقلاب و علم عادی جدید، تبیین کرده‌است که البته هر کدام از این مراحل دارای تعاریف خاص خود...
نویسندگان همکار