مرتضی رشیدی آشجردی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد

[ 1 ] - مقایسه و تطبیق چهار شرح از مثنوی با آغاز دفتر سوّم

از قرن هشتم تا کنون بر مثنوی شرحهایی نوشته‌اند و هر کدام از شارحان بنا بر روشی خاص و پسندِ شخصی و زمانی خود، مثنوی را شرح کرده‌اند و کوشیده‌اند، پرده ‌از اسرار این منظومه ارزشمند بردارند. برای آنکه بدانیم شارحان تا چه اندازه به متن مثنوی و حل مشکلات آن اهتمام داشته‌اند و تا چه میزان در این راه توفیق؛ چهار شرح نیکلسون، استعلامی، زمانی و شهیدی را که از معروفترین شرحها هستند، برگزیده‌ایم و برای نمو...

[ 2 ] - در خلاف آمد نقد

«بررسی انواع آشنایی‌زدایی در کاریکلماتور» عنوان مقالۀ مشترکی است از خانم وجیهۀ ترکمانی بار‌اندوزی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، و ترانۀ جهاندار دانش‌آموختۀ زبان و ادبیات فارسی، که پاییز 1391در شمارۀ اول(پی‌در‌پی 9) فصل‌نامۀ پژوهش های نقد ادبی و سبک‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد چاپ شده است.نویسندگان مقاله با توجه به اهمیتی که پژوهش‌های مربوط به طنز و کاریکلماتور در چند سال اخ...

[ 3 ] - بررسی نمود ادبیات تعلیمی در شعر اخوان ثالث

در میان شاعران معاصر، اخوان ثالث جزء چهره‌هایی است که از دیگر آفرینشگران ادبی معاصر متمایز است. آثار او حلقۀ پیوند شعر سنتی با شعر مدرن ایران است. پژوهش‌های صورت‌گرفته دربارۀ اشعار اخوان ثالث، اغلب معطوف به جنبه‌های نمادگرایانه و گرایش‌های ملی و حماسی آثار اوست و از دریچۀ ادبیات تعلیمی به اشعار او کمتر نگریسته شده است. در این مقاله سعی بر آن است که جلوه‌های ادبیات تعلیمی، در اشعار اخوان بررسی ش...

[ 4 ] - بررسی شاعرانه های فارسیِ دربار عثمانی با تکیه بر بهجۀالتواریخ شکرالله رومی

با توجّه به نفوذ زبان فارسی در آسیای صغیر(آناتولی)، بررسی و تحلیل تألیفات در این حوزه در تدوین تاریخ زبان فارسی و سبک‌شناسی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. دوره عثمانی دورانی بوده‌ که زبان فارسی پس از چندین قرن تداول در آسیای صغیر، به‌صورت زبان رسمی درآمده و حتی در متصرفات آن دولت از جمله در ممالک جنوب ‌شرقی اروپا رواج‌ یافته‌است. بهجۀالتواریخ یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی این دوره است که به دست شکر...

[ 5 ] - نقد شعر قاصدک مهدی اخوان‌ثالث بر پایه "نقد نو"

نقد نو در طی سال‌های 1930-1940 در آمریکا شکل گرفت. در این نوع نقد، منتقد سعی دارد به اثر همچون یک پدیدۀ مستقل از تاریخ و زندگی شاعر بنگرد. برای نیل به این مقصود خودِ اثر را در کانون توجه قرار می­دهد و می‌کوشد با قرائت تنگاتنگ و دقیق، شبکه­های ارتباطی عناصر سازندۀ آن را دریابد. بر همین مبنا به مفاهیمی چون تنش، لحن، پارادوکس، وحدت اندام‌وار و ... توجه ویژه دارد. این مقاله در پی آن است تا شعر "قاصد...

[ 6 ] - معرفی نسخۀ خطی مجمع‌الشعرا و شاعران ناشناختۀ آن

نسخه‌های خطی گنجینه‌های ارزشمندی است که از جایگاه ویژه‌ای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ به‌طور مستقیم نشان‌دهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینه‌ها نسخۀ خطی مجمع‌الشعرا اثر امیر رستم خوریانی متعلق به قرن نهم هجری است و شامل 25800 بیت از شعر شعرا بر اساس حروف الفباست و به‌صورت تک‌نسخه در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ ...

[ 7 ] - پیشینة شعر کوتاه فارسی

شعر کوتاه فارسی همواره مورد توجه شاعران بوده است. آنان با دوبیتی‌ها، رباعیات، قطعه‌های کوتاه و تک‌بیت‌هایشان این توجه را نشان داده‌اند. پدید آمدن قالب‌های متمایز این‌گونه شعری نمی‌‌تواند بدون زمینه و پیشینه باشد. شعرهای بازمانده از ایران باستان، غالباً کوتاه‌اند. اولین شعرهای فارسی دری نیز به تبعیت از ادب شفاهی ایران باستان، عموماً کوتاه‌اند. در مقالة حاضر با روش توصیفی- تحلیلی کو...