محمدرضا مثنوی
دانشگاه تهران-دکتری
[ 1 ] - تدوین استراتژی های ساماندهی و طراحی اکولوژیک رودخانه های درون شهری با تاکید بر کنترل سیلاب ( نمونه موردی: رودخانه زیارت گرگان)
شهری شدن عواقب اکولوژیکی عظیمی برای زیستگاه های شهری منجمله رودخانه های شهری دارد. افزایش تراکم سازه های غیرمجاز در دشت های سیلابی رودخانه ها و تخریب ساختارهای اکولوژیک و هیدرولوژیکی, رودخانه به شدت آسیب دیده و محیط زیست اکولوژیکی شهر را تحت تاثیر قرار داده است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل و طراحی رودخانه های درون شهری با تاکید بر کنترل سیلاب به منظور بهبود ساختار و الگوهای اصلی اکولوژیکی و ...
[ 2 ] - بهسازی محیطی و ارتقای کیفیت فضایی مناطق فرسودۀ شهری در چارچوب توسعۀ پایدار از طریق تداخل بر اونفیلدها در سیستم زیرساخت‌های سبز (نمونۀ موردی: منطقۀ 12 تهران)
فرسودگی بافت در نواحی مرکزی شهرها از مهم‌ترین مسائل پیش‌روی تداوم حیات شهری است. مهاجرت و جایگزینی ساکنان، تغییر کاربری و ایجاد فعالیت‌های ناسازگار با سازمان فضایی کالبدی بافت قدیم، به افت کیفیت زندگی و تغییر شکل این بافت‌ها منجر می‌شود. امروزه بافت‌های فرسوده با مشکلات ساختاری و اکولوژیکی گوناگون نظیر آلودگی هوا، مشکلات ترافیکی، کمبود فضاهای باز برای زندگی اجتماعی، فقدان فضاهای سبز کافی برای ا...
[ 3 ] - طراحی محیطی زیرساخت‌های اکولوژیک منظر شهری با استفاده از اصل پیوستگی با انشعابات (AWOP) به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ دو شهرداری تهران)
جمعیت شهرها در جهان به نحو فزاینده‌ای رو به گسترش است و طبق گزارش‌ها از سال 2008 بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند. رشد جمعیت، گسترش مقیاس شهر و تراکم توسعۀ صنعتی، اکوسیستم‌ها و الگوهای اصلی اکولوژیکی منطقه‌ای را به شدت تغییر داده و به ازدیاد تولید آلاینده‌هایی منجر شده و محیط‌زیست اکولوژیکی شهر را تحت تأثیر قرار داده است. این امر همچنین سلامت، بقا و کیفیت زندگی شهروندان را تهدید...
[ 4 ] - ارزیابی بصری منظر رود دره قشلاق به منظور توسعة گردشگری
از جمله فرصت‌های جدید اقتصادی و اجتماعی و اکولوژیکی که به دلیل نیازهای جهانی امروز بشدت در حال رشد و گسترش است، صنعت گردشگری است. از همین رو، از میان فرصت‌های گردشگری موجود در کشور، جاذبه‌های طبیعی، تنوع زیستی، حیات وحش و چشم‌اندازهای بکر و آب و هوای مناسب، زمینه را برای توسعة طبیعت‌گردی، بیش از دیگر جنبه‌های گردشگری تقویت می‌کند. در طراحی برای برنامهریزی توسعه، منظرسازی، یا ساماندهی منظر بر...
[ 5 ] - ارزیابی کیفیت بصری فضاهای آموزشی بر اساس ترجیحات استفاده کنندگان (مطالعة موردی: دانشگاه سیستان و بلوچستان)
امروزه هدف از ارزیابی کیفیت بصری منظر، تعیین و مشخص کردن شاخص‌ها و معیارهایی است که از طریق آنها بتوان مناظر را حفاظت، احیا، و یا بازسازی کرد. در واقع از این طریق می‌توان مناظری را که از لحاظ زیبایی شناختی مناسب هستند، حفظ کرده و در صورت لزوم مناظری را ترمیم و احیاء کرد. تجزیه و تحلیل روابط میان کیفیت بصری و ویژگی‌های ساختاری منظر روشی مؤثر در انجام تحقیقات ادراکی است. به طور کلی مطالعاتی که بر...
[ 6 ] - شناخت الگوی رشد و تغییرات عناصر محیطی طبیعی و انسان ساخت در منطقة دارآباد تهران با استفاده از روش پردازش تصویر به منظور شناخت پایداری منظر
محیط به عنوان سیستمی پیچیده شامل اجزایی است که در طول زمان شکل گرفته و متناسب با تغییرات آن رشد و سازمان یافته است. این تغییرات به وسیله عوامل مختلف طبیعی، یا مصنوع موجب دگرگونی تدریجی در شکل و ساختار عناصر موجود شده و در نهایت سیما و منظر آن را شکل می دهند. ماهیت این تغییرات به شکلی ملموس و قابل توجه در قالب شناخت الگوهای محیطی و پایداری منظر قابل بررسی است در این تحقیق ردیابی تغییرات محیط و م...
[ 7 ] - ارزش‌گذاری خدمات اکوسیستم شهری به عنوان ابزاری برای برنامهریزی شهرهایی پایدارتر
در سراسر جهان، روند روبه‌رشد شهرنشینی پیامدهای منفی مشهودی به دنبال داشته‌است. آگاهی از این پیامدها به افزایش تقاضای گروه‌های ذی‌نفع و سیاست‌گذاران در راستای ارزیابی جامع‌تر و کامل‌تر آثار پروژه‌های توسعه شهری بر مناظر شهری، انجامید. ارزش‌گذاری خدمات اکوسیستم1 (ESV) رویکرد نسبتاً نوینی است و از آنجا که به سیاست‌گذاران شهری در تصمیم‌سازی بهتر در راستای برنامهریزی پایدار شهری کمک می‌نماید، در منا...
[ 8 ] - از توسعۀ شهری تا شهرسازی اکولوژیک منظرگرا
محیط‌های شهریِ رو به رشد به‌عنوان بستری از روابط پیچیده از اقتصاد، سیاست، اجتماع و فرهنگ، دامنۀ گسترده و پیچیده‌ای از رویکردها، چشم‌اندازها و راه‌حل‌ها را می‌طلبد تا بتواند پاسخگوی شرایط امروز و پیامدهای ادامۀ فرآیند توسعه باشد. ایده‌های نو پیرامون برنامهریزی و طراحی شهرها لازم است. در مواجهه با چالش پیش رو اکولوژی منظر با توجه به تعریف آن راه‌حل‌های فراوانی عرضه می‌کند. از طرف دیگر اکولوژی شه...
[ 9 ] - ضرورت بازنگری در رابطه شهر و محیط زیست
نقش دوسویه شهرها در ایجاد تنش‌های زیست محیطی و پتانسیل آنها برای تغییر جهت به سوی توسعه پایدار این مراکز را حساس و حایز اهمیت و با چالش‌های متعددی مواجه کرده است. به طوری‌که، امروزه چالش‌های محیط زیست و زیرساخت‌های شهری به عنوان یک مسئلة جدی در مقابل شهروندان و مدیران شهری و تصمیم‌سازان عرصه زندگی مدنی قرار گرفته است. رشد سریع جامعه‌های شهرنشین و افزایش بی‌رویه سکونتگاه‌های شهری در گروی تخریب، ...
[ 10 ] - روابط آشکار و نهان شهر و طبیعت
رشد سریع جمعیت جهان که در شروع قرن بیستم یک میلیارد نفر برآورد شده بود، درطول پنجاه سال اول قرن (تا سال1950) 5/2 برابر شد و در مدت 50 سال دوم قرن بیستم این جمعیت به بیش از 6 میلیارد نفر رسید. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال 2010 به حدود 000/000/000/7 نفر افزایش یابد. به عبارت دیگر در دوره اخیر به‌طور میانگین در هر سیزده سال یک میلیارد نفر به جمعیت کره زمین اضافه شده است. اگر این حقیقت را به آمار...
[ 11 ] - بسط شاخص‌های کلیدی سنجش تاب‌آوری مکانی-فضایی شهری؛ مرور فشرده ادبیات نظری
شهرها تأثیرات قابل‌توجهی بر محیط‌زیست دارند و ارتقاء پایداری و تاب‌آوری در آنها حایز اهمیت است.بیان مسئله و هدف تحقیق: بررسی شاخص‌های سنجش تاب‌آوری به عنوان ابزار مفید برای طراحی سیاست‌های عمومی و پشتیبانی تصمیم‌گیری‌های امور شهری یک ضرورت است. این در حالی است که با وجود پیشرفت‌های مهم در سال‌های اخیر در این زمینه و شناسایی شاخص‌های تاب‌آوری، پاسخ روشنی برای این پرسش که چگونه تاب‌آو...
[ 12 ] - نقش زیباشناسی باغ ایرانی در پایداری اجتماعی پارک‌های معاصر تهران
با توجه به رشد سریع جمعیت در کلان‌شهرها و افزایش توسعۀ شهری و ساخت‌و‌ساز، پهنه‌های طبیعی و فضاهای سبز موجود در بافت این شهرها به طور چشمگیری کاهش یافته است. عناصر طبیعی در محیط شهری و نیاز انسان به تعامل با آن از ضروریاتی است که در شهرسازی مدرن نادیده گرفته شده است. این مسئله چالش‌های جدیدی را در جهان مطرح کرد. این روند که با گسترش شهرنشینی پس از انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم آغاز شد، در قرن بیستم...
[ 13 ] - تاب آوری محیطی در برابر مخاطرات سیلاب فروردین 1398 در شهر شیراز با رویکرد منظر، تئوری سیستم ها و مدل DPSIR
منظر از مفاهیم چالشبرانگیزی است که در دیسیپلینها و در میان متخصصان مختلف به گونههای متفاوتی تعبیر شده است. این تفاوتها دامنۀ وسیعی از معانی عینیتگرا تا ذهنیتگرا یا ترکیبی از این دو را در خود دارد. این مقاله با پذیرفتن تعریف منظر به‌عنوان پدیدهای مرکب از عینیت و ذهنیت که مدعی نگاه کلنگر و سیستمی است، به ارزیابی تاب‌آوری منظر شیراز میپردازد. بسیاری از رویکردها مانند علم سیستمهای پیچیده...
[ 14 ] - تدوین قواعد عقلانیت اکولوژیک در برنامهریزی بازآفرینی زیستپذیری محله‌های شهرهای کویری (مطالعه موردی: شهر یزد)
نادیده انگاشتن زیرساخت‌های اکولوژیک و عدم تعادل بین محیط طبیعی و مصنوع بحران زیستپذیری شهرهای معاصر را رقم زده است. عقلانیت اکولوژیک رویکردی منشعب از پارادایم فکری اکولوژی شهری و ابزار برنامهریزی برای دستیابی به پایداری اجتماعی- اکولوژیکی طی دوره‌های طولانی مدت است. هدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین رویکرد زیستپذیری و عقلانیت اکولوژیک در محلات شهر کهن کویری یزد و تدوین قواعد عقلانیت اکولوژ...
نویسندگان همکار