مهدی بالوی
استادیار، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ایران
[ 1 ] - کاهش سرمایة اجتماعی ، دولت و مشارکت مردم
مقالة حاضر سیاست دولتهایی را از این منظر تحلیل میکند که به ضرورت واگذاریِ بخشی از قدرت به شهروندان و پاسداشت حق همسان شهروندان و دولت در اِعمال قدرت، وقعی نمینهند. هدف اصلی مقالة پیش رو بررسی آثار مشارکت‌ناپذیری دولت در سرمایة اجتماعی است و فرضیة پایة تحقیق بیان میکند مشارکت‌ناپذیری دولت به صورت کاهش سرمایة اجتماعی و انسانی نمود مییابد و حریم جامعه، حیات مدنی شهروندان و اخلاق عمومی را به‌شدت...
[ 2 ] - نگاهی به نقش دولت در تقویت فرهنگ مشارکت شهروندان
هدف پژوهش حاضر، با تکیه بر فرض تکلیف دولت در مشارکتپذیری شهروندان، تحلیل نقش دولت در تقویت فرهنگ مشارکت عمومی است. به باور نگارندگان، خواست و ارادة واقعی دولت در مسیر جلب مشارکت مردم نقشی تعیین‌کننده و انکارناپذیر دارد. از این رو، مقاومت و بی‌تمایلی دولتها نسبت به حضور و مشارکت مردم در اعمال قدرت، آسیبی جدی به حوزة عمومی وارد خواهد کرد. به باور این پژوهش، مشارکت مردم از عوامل اساسی دموکراتی...
[ 3 ] - مبانی جامعه‌شناختی و اقتضائات فرهنگی تکوین دولت در جامعة ایرانی
دولت مدرن پدیده‌ای تکاملی و تجدیدشونده است و نمی‌توان آن را به‌طور تک‌عاملی و تک‌ساحتی ارزیابی کرد، لذا هیچ‌یک از حوزه‌های متکثر علوم انسانی به‌تنهایی و بی‌کنشگری متقابل با حوزه‌های دیگر، نمی‌تواند پیدایش دولت مدرن را به‌طور کامل توضیح دهد. روبنای سیاسی دولت در کشورهای مختلف، در وهلة نخست تابعی از ساختار اجتماعی و فرهنگی آن جوامع به مثابة سنگ‌بنای ساختار حکمرانی است، و در مرحلة بعد، بر اندیشة ...
[ 4 ] - حق مرگ در اسناد بین‌المللی حقوق بشر
هیچ‌یک از اسناد بین‌المللی حقوق بشر و اکثر قوانین داخلی، به‌صراحت حق مرگ را شناسایی نکرده‌اند، با این حال، در دیوان اروپایی حقوق بشر و حتی برخی محاکم ملی، ذیل سایر حقوق و آزادی‌های دیگر مندرج در این اسناد، افراد مدعی دارابودن چنین حقی شده‌اند که بعضاً این دعاوی شناسایی حق مذکور و تغییر قوانین ملی را در پی داشته‌‌اند. نوشتار پیش‌رو درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا در رویۀ دیوان، با تأکید بر کنوا...
[ 5 ] - بررسی عدم صلاحیت وضع مقررات توسط رئیس‌جمهور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
بررسی عدم صلاحیت وضع مقررات توسط رئیس‌جمهور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران مهدی بالوی1*، سیده زهرا سعید2** 1. استادیار دانشکده‌ی حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران 2. دانشجوی دکتری حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران دریافت: 26/8/1395 پذیرش: 13/12/1395 چکیده از منظر وضعیت حقوقی، حقوق عمومی مبتنی بر مفهوم صلاحیت است؛ بر این ا...
[ 6 ] - حق بر شهروندی؛ گذار از وضع طبیعی به سوی جامعه مدنی
انسان، موجودی عقل‌بنیاد، خودآئین و در نتیجه ارزشمند است که تنها به صِرف انسان بودن و نه برخورداری از ویژگی خاص یا موقعیت ممتاز، از پاره‌ای استحقاقات ذیل عنوان حقوق بشر برخوردار می‌گردد. حقهای بشری، حقادعاهایی فراتأسیسی، غیر قابل سلب، اسقاط و انتقال بوده و از این رو، نقش دولتها در رابطه با آنها، نقشی صرفاً اعلامی است. با این همه، نیاز انسان‌ها به تعامل دائمی با یکدیگر برای تأمین نیازهای خویش ا...
[ 7 ] - بازخوانی دکترین مصلحت دولت در پرتو نظریه تعادل
دو مفهوم حق و مصلحت که از جمله عناصر کلیدی گفتمان سیاسی، حقوقی، اخلاقی و اجتماعی اکثریت قریب به اتفاق کشورهای دنیا قلمداد میشوند، راه خود را به گفتمان حقوقی و سیاسی جامعه معاصر ایران نیز باز کردهاند. با این همه بروز حدی از تنش میان آنها به دلیل تکثر انگاره های ارزشی و مآلاً، تزاحم ادعاهای متعارض، در عرصه عمل، امری گریزناپذیر جلوه میکند. از همین رو، نظریهپردازان حوزه فلسفه سیاسی و حقوقی مدرن کوشی...
[ 8 ] - اندیشه اضطرارگرایی در مصاف با نظریه تعادل
حق و مصلحت ازجمله مفاهیمی هستند که بر مباحث سیاسی، اخلاقی، حقوقی و اجتماعیاکثر کشورهای دنیا حاکم شده اند. با اینحال، وجود ناهماهنگی میان اقتضائات تضمین حقوقفردی و ارتقای مصلحت عمومی موجب می شود که بروز حدی از تنش میان این حقوق و آنمصالح، گریزناپذیر باشد. پژوهشگران، ضمن اتخاذ رویکردهای نظری مختلف درباره نسبت میانحق و مصلحت، راهکارهای متفاوتی را برای حل این تعارض مطرح نموده اند. پاره ای از آن ها ...
[ 9 ] - اندیشۀ حکمرانی و مبنای مشروعیت سیاسی دولت از منظر آیت‌الله‌العظمی امام خمینی (ره)
تلفیق پیرایه‌های سیاست و دیانت در اندیشۀ بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، ارائۀ قرائت متمایزی از شیوۀ مطلوب حکمرانی با عنوان ولایت مطلقۀ فقیه را به‌همراه داشته است. اندیشۀ ولایت مطلقۀ امام، به‌مثابۀ نظریۀ مسلط در گفتمان فقه سیاسی شیعه در باب حکمرانی، آنچنان بر تارک جامعۀ معاصر ایران و پیکرۀ نظام حکومتی سایه افکنده که نقش بی‌بدیلی را در عرصۀ مناسبات مختلف نظام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی،...
[ 10 ] - حق بر تابعیت؛ از حقوق بین‌الملل خصوصی تا حقوق بشر
مفهوم حق به مثابة یکی از مفاهیم بنیادین حقوق، سیاست و اخلاق، راه خود را به گفتمان حقوقی جامعة ایرانی نیز باز کرده است. با این حال، مفهوم یادشده، مفهومی مناقشه‌آمیز بوده و هرگونه بحث دربارة آن مستلزم ورود به عرصة نظریه‌پردازی است. به رغم بیان دیدگاه‌های متفاوت در زمینة ماهیت حق که ذیل دو نظریة اراده‌انگار و سودانگار قابل دسته‌بندی‌اند، به نظر می‌رسد می‌توان نظریة مطالبه‌انگار را که به موجب آن، ح...
[ 11 ] - از حقوق بشر تا حقوق شهروندی؛ از فاعلیت تا مشارکت
Within the framework of human rights, one can conceive of the vague concept of inherent dignity on the basis of the concept of "normative subjectivity " and, on the basis of the role of human rights in protecting the personality, one can find a way for understanding of what human rights are there and what is their its implications. In contrast, within the framework of the rights of citizens, ba...
[ 12 ] - An Overview of the Civil Liability of the Modern State (Concept, Resources, Foundations)
Modern state is conceptually and subjectively complicated as per the wide range of concepts and subjects related to it, therefore the context is provided to present the viewpoints on its identity and nature. Based on this, human sciences Scientifics investigate it from different perspectives. Complexity of the nature of modern State, arises the various theories around it, despite bring serious ...
نویسندگان همکار