علی حسن نیا
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شاهد
[ 1 ] - واکاوی معنای «رَجُلٌ مَطلُوب» در حدیث عنوان بصری
وجود کنایات، اشارات، تعریض‌ها، عبارات دشوار و واژگان غریب در متون روایی رسیده از معصومین (ع)، موجب شده تا کار ترجمه و فهم معنای دقیق روایات دشوار به نظر رسد. توجه به رویدادهای تاریخی و معنای نخستینِ واژه‌ها در زمان صدور روایات و نیز در نظر گرفتن فضا و سبب صدور احادیث و سیاق عبارات، موجب فهم صحیح گزارش‌ها و روایات صادره از معصومان (ع) خواهد بود. عبارت «إنّی رَجُلٌ مَطلوُبٌ»، که در حدیث «عنوان بصری» از س...
[ 2 ] - دراسة تعالیم عصمة الأئمة فی وصیة الإمام علی (ع)؛ نقد نظریة عبد الرحمن الجمیعان
تعتبر وصیة الإمام علی إلى ابنه الحسن (علیهما السلام) واحدة من أهم رسائل نهج البلاغة، والتی تسببت فی العدید من التحدیات لتعالیم عصمة الأئمة فی مذهب التشیع. فی هذا الصدد، یستنتج عبد الرحمان الجمیعان أحد علماء السلفیین بتحلیل هذه الرسالة، أن الأئمة لیسوا معصومین من وجهة نظر الإمام علی (ع)، ویثبت عدم توافق تعالیم العصمة مع نهج البلاغة. فی هذه الدراسة، سیتم انتقاد هذه النظریة بالاستعانة بمنهج النقد ...
[ 3 ] - توثیق نهج البلاغة وتأریخه علی ضوء المعاییر الأدبیة والبلاغیة: دراسة تحلیلیة لأول بحث غربی ممنهج حول نهج البلاغة
دخلت دراسات المستشرقین حول حدیث الشیعة مجالات تخصصیة وجدیدة، وذلک بالتزامن مع انتصار الثورة الإسلامیة، وبالتحدید فی العقدین المنصرمین، فأصبحت تغطی جانبا واسعا من الدراسات التی تدور حول الحدیث الشیعی وتفسیر نص الروایات ودراستها، فقد کانت دراسة «التحلیل الانتقادی لنهج البلاغة» منطلقا لتلک الأبحاث، کما شکلت منعطفا فی قضیة نهج البلاغة فی مراکز الغرب العلمیة، ونظرا إلى المساعی الثمینة التی بذلت فی ت...
[ 4 ] - تحلیل انتقادی نظریه عزیزه هبری پیرامون «عدالت توحیدی» در قرآن کریم
از نظر عزیزه هبری، توحید اساس آموزه‌های قرآنی بوده که همه مبانی اسلامی با توجه به آن معنا می‌یابند. بدین لحاظ او در پردازش نظریه خویش در مورد عدالت در قرآن، ابتدا به اثبات و تبیین توحید قرآنی و سپس به واکاوایی وجوه مختلف عدالت، میزان و تعادل در مخلوقات خداوند، زندگی فردی، اجتماعی و خانوادگی انسان‌ها با نظر به دو مفهوم قرآنی «العدل» و «المیزان» می‌پردازد. در مقابل، از نظر هبری، غفلت از این نکته ...
[ 5 ] - حدیث، حافظۀ فرهنگی شیعه:رهیافتی بر آرای خاورشناسان دربارۀ جایگاه حدیث و جوامع متأخر روایی شیعه با تأکید بر نظرات رینر برونر
از جمله حوزه‌های تخصصی حدیثی در مطالعات اخیر خاورشناسان، برکاوی علل و عوامل پدیداری حدیث شیعه و چرایی اقبال شیعیان و عالمان آنان به یادگیری، ثبت و ضبط روایات و شکل‌گیری «حافظه فرهنگی شیعی» در سالیان پسین و در نتیجه ظهور «جوامع متأخر روایی» بوده است. این که آنان در مطالعه و تحلیل این حافظه فرهنگی، به چه نکات و مسائلی نظر دارند و چه اهدافی را بر آن متصورند، نخستین پرسش این نوشتار است و استدلال...
[ 6 ] - بررسی و نقد نظریه «رؤیت الهی» در تفسیر سورآبادی
یکی از مباحث قرآنی- کلامی که بحث‌های بسیاری در مورد آن شده، مسأله رؤیت‌پذیری یا رؤیت‌ناپذیری خداوند است. متفکران اسلامی در این مورد به دو دسته کلی تقسیم شدند. اشاعره با استدلال‌های گوناگونی رؤیت خداوند را اثبات می‌نمودند و درمقابل معتزله به‌طورکلی چنین امری را محال دانستند. سورآبادی یکی از متفکرانی است که بحث‌های زیادی در اثبات رؤیت خداوند با توجه به مبانی کلام اشاعره مطرح نموده است. استدلال‌ها...
[ 7 ] - مطالعۀ تحلیلی «روش‌شناسی پژوهش‌های حدیثی خاورشناسان در میراث امامیه»
کشف روش‌های مطالعاتی خاورشناسان در میراث حدیثی شیعه و رویکردی که آنان در هر کدام از ابزارهای روشیِ پژوهشِ خویش برگزیده‌اند، مقدمۀ رسیدن به مسائل دیگری؛ همچون: اندیشه‌ها و عرصه‌ها و سپس ارزیابی، تحلیل و نقد آنان است. مطالعات خاورشناسی در این حوزه به سه روش عمدۀ تاریخی، تطبیقی و توصیفی تقسیم می‌شوند، که در هر کدام، رویکردهای خاصی را شاهد هستیم: در مطالعات تاریخی، دو رویکرد تحلیلی و تحلیل درون‌متنی،...
[ 8 ] - مطالعۀ تحلیلی سیر پژوهش‌های غربی در حدیث امامیه
bbb
[ 9 ] - Socio-Political Rights of Iranian Women before and after the Islamic Revolution; a Comparative Study
Feminism, as a social uprising, today is being considered by many thinkers and researchers. Proponents of this tendency believe that women are discriminated because of their sex and state they have certain needs that are not fulfilled in the society by governmental administrations. Therefore, fundamental changes must be made in the social, economic and political system to achieve females’ basic...
[ 10 ] - تحلیل و ارزیابی آرای خاورشناسان درباره «غلو» و «تقیه» در میراث حدیثی امامیه
اصالت، اعتبار و خاستگاه حدیث شیعهاز مباحث اساسی و پربسامد در مطالعات حدیثی خاورشناسان استکه در این میان، موضوع «تقیه» و «غلو» به دلایلی چند مورد توجه ایشان قرار گرفته است؛ بررسی و مطالعه تاریخی جامعه اولیه شیعه و تأکید بر وجود مؤثر و گسترده این دو عنصر در آن زمان، از این دلایل مهم است. تردیدافکنی در اعتبار روایات شیعه...
نویسندگان همکار