امروزه رنگ جزئی از جهان اطراف ما و لازم و ملزوم زندگی ما است و بدون شک، به عنوان جزئی از مهم ّترین عناصر زیبایی به شمار می رود. تا جایی که تقریباً زندگی غیر رنگی (سیاه و سفید) از ما دور شده است. شناخت معانی و مفاهیم رنگ در ادبیات، درک ذوق و احساس زیبایی شناسی شاعر را برای مخاطب ملموس تر و راحت تر می کند. درویش و آتشی، شاعران مورد پژوهش در این رساله، از ظرفیت عظیم رنگ ها، برای انتقال اندیشه ها، مق...

محمّد فرخی یزدی و ابراهیم طوقان، شاعران ستم ستیز و دلسوخته ای هستند که در زمانه ای پرآشوب می زیستند. اوضاع آشفته ی ایران و فلسطین آنان را به سوی ادبیات پایداری سوق داد و از آنها شاعرانی مبارز ساخت که هنر خود را وسیله ای برای پاسداری از سرزمین شان قرار دادند. بررسی تطبیقی دیوان آنها نشان می دهد که شرایط سیاسی و اجتماعی سبب گردید که در سروده های آنها همانندی هایی دیده شود. قلب هر دو شاعر لبریز از ...

سه گانه یا تریلوژی در ادبیات داستانی معاصر تعریف مسأله سه گانه نویسی یکی از مباحث پرکاربرد در ادبیات غرب است که نویسندگان بسیاری تحت عنوان سه گانه نویسی آثاری را آفریده اند که جامعه ی نقد ادبی به معیارهایی مشخص آن ها را به نام تریلوژی(سه گانه نویسی) شناخته است در سال های اخیر این ژانر وارد ادبیات داستانی شد و جامعه ی نقد ادبی ایران آثاری از برخی نویسندگان را به عنوان سه گانه معرفی کرد. از ...

در عصر مشروطه، شعر فارسی، درکنار حفظ درون مایه های قدیمی خود، با مضامینی جدید آشنا شد که در دوره های قبل آن ها را تجربه نکرده بود. به همین دلیل، این دوره را عصر تغییر و تحول های بنیادین در درون مایه ها و مضامین قدیمی شعر فارسی می نامند. آشنایی با ادبیات غرب، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، انقلاب فرانسه، جریان موسوم به روشن فکری، استبداد داخلی و استعمار خارجی از مسائلی است که در این زمینه نقش بسز...

اعتراض، از جمله موضوعات برجسته ی شعر و ادب پارسی به شمار می آید. این بن مایه ی اجتماعی، خود نشانه ای است از وجود آسیب ها و کاستی های جمعی که به گونه ای نمایان، خود را در ادبیّات پارسی، نمایانده است. در فصل نخست این پژوهش، نگارنده، کوشیده است تا به شناخت زمینه ها و عواملی که موجب بروز و پیدایی شعر اعتراض ، گردیده است، بپردازد. بررسی پیشینه ی این عنصر کارای اجتماعی (اعتراض)، موضوع فصل دوم است؛ پ...

محمدعلی بهمنی یکی از برجسته¬ترین و بزرگترین شاعران معاصر ایران می¬باشد که بررسی شعر او جایگاه ویژه¬ای در ادبیات معاصر یافته است تا آنجا که کتاب¬ها و مقالات و پژوهش¬های مختلفی در این باره تاکنون نوشته شده است. بررسی محتوا و اندیشه¬ی اشعار محمدعلی بهمنی یکی از این موضوعاتی است که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد. در این پژوهش به واکاوی اندیشه و محتوای اشعار او، از دیدگاه¬تحلیل محتوایی پرداخته شده...

نیما یوشیج و خلیل مطران، از پیشگامان شعر نو، در ادبیات فارسی وعربی به شمار می­روند. روحیه متفاوت آن دو، سبب شده تا پدیده­های طبیعی، در شعر هر یک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. هر کدام، در عالم خیال شاعرانه، از «شیر»، نمادی متناسب با احساسات درونی خود خلق نموده­اند که یکی ناتوان و گریان، و دیگری، شجاع و غرّان است. شیر در قصیده­ی نیما، نمادی از آزادی­خواهان در بند است و رنگی به شدت واقعگرایانه...

قرن ها است که ادبیات کهن فارسی بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایی و امریکایی با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافی است در این زمینه نگاهی کنیم به ترجمه های فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمه ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهای انگلیسی زبان است.) 2 بدیهی است که این رابطه فرهنگی یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأث...

توجّه به تأثیر عوامل اجتماعی متفاوت از جمله سن، جنسیّت، تحصیل و طبقـۀ اجتمـاعی بـر دگرگونی­های زبانی حاصل تحوّلاتی است که در پی ورود تفکر نقش­گرائی در عرصۀ زبان پدید آمد. «زبان جنسیّت­زده» نه­تنها وجود تفاوت­های کـلامی دو گـروه جنس یعنی زنـان و مـردان را بـدیهی می­شمارد، بلکه بخشی از این تفاوت­ها را نشانۀ نگاه ناهمسان و گاه غیرعادلانۀ اجتماع به یکی از گروه­ها می‌داند که همان گروه زنان است. در این م...

زبان حماسی، زبانی ست فاخر، دارای سبکی عالی و الفاظ و عبارات سنگین و مطنطن هستند؛ به گونه ای که از زبان عادی فاصله می گیرد و برجستگی خاصی پیدا می کند. این زبان، نه تنها در شعر کهن، بلکه در شعر نو نیز وارد شده و شاعران، متناسب با مقتضای زمانی خود، از آن استفاده کرده اند. از جمل? این شاعران، سیّد علی موسوی گرمارودی، شاعر، نویسنده، محقّق ادبی و خالق آثار برجسته در حوز? شعر آیینی و پایداری است که در ف...