دریای خزر که بزرگترین دریاچه جهان محسوب می شود، در سال های اخیر بدلایل متعددی از جمله منابع نفتی آن مورد توجه خاص قرار گرفته است. در این بین، کشورهای ساحلی برای توسعه فعالیت های نفتی خود در پهنه آبی دریای خزر اولویت خاصی قائل هستند. بهره برداری صنعتی و گسترده از منابع نفت و گاز دریای خزر که از اواخر دهه 1940 توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق آغاز شده بود و پس از ظهور کشورهای جدید در ساحل دریای خزر...

این مقاله اساسا به بررسی وضعیت حقوقی دریای خزر در دو قلمرو زمانی گذشته و حال می پردازد.در این رابطه سعی شده است تا ضمن طرح دیدگاههای مختلف در زمینهء رژیم حقوقی این دریا،به رویه حقوقی جاری میان کشورهای ساحلی نیر پرداخته شود.براساس استدلال این نوشتار،توافقات دو و سه جانبه میان این دسته از کشورها می رود تا به یک همگرایی حقوقی تبدیل شود و چنانچه ایران همچنان به مواضع حقوقی پیشین خود اصرار ورزد و در...

دریای خزر تا مدت ها بدون اینکه اهمیت بین المللی داشته باشد بین ایران و شوروی به صورت مشترک بر اساس عهد نامه های 1921و1940 مورد استفاده قرار می گرفت . پس از فروپاشی شوروی و افزایش کشورهای حاشیه دریای خزر از 2 به 5 کشور، این دریاچه اهمیت بین المللی یافت که علل آن به موقعیت ژئوپولتیک و ژئواکونومیک آن باز می گردد. به دنبال این شرایط رژیم حقوقی دریای خزر نیاز به بازبینی مجدد پیدا کرد و با توجه به چ...

چکیده در چند سال اخیر شاهد تمایل چین به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز دریای خزر بوده‌ایم. نمونه عینی این تمایل مشارکت شرکت‌های چینی در پروژه‌های کلان اکتشاف و استخراج نفت و گاز آسیای مرکزی و همچنین ساخت خط لوله انتقال انرژی می‌باشد. به‌عنوان مثال خط لوله انتقال نفت قزاقستان- چین یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در منطقه محسوب می‌شود و نقش مهمی را در آینده عرضه نفت به چین خواهد د...

دریای خزر حوزه بسته ایست که قسمت عمده آن در خاک شوروی قرار دارد و فقط سواحل جنوبی آن متعلق به ایران است میزان شوری این دریا تقریباً معادل شوری دریای آزاد است نظر به اینکه شواهدی در دست است که در دوره های بین یخچالی که آخرین آن با زمان ما فاصله چندانی ندارد بین این دریا و دریای آزاد ارتباط برقرار بوده است بعضی از زمین شناسان تصور می نمایند که شوری این دریا در موقع آخرین ارتباط با شوری دریای آزاد ...

ناتو به­عنوان یک پیمان نظامی، پس از فروپاشی شوروی توانست با تغییر کارویژه­های خود و با نگاه ویژه به رویکرد تسهیل مسائل سیاسی و اقتصادی غرب، وارد عرصة جدیدی از تعامل­های دفاعی- امنیتی شود. این سازمان، با به­کارگیری شورای همکاری آتلانتیک شمالی و طرح مشارکت برای صلح، وارد حیات خلوت روسیه شد. این عملکرد ناتو که با هدف نفوذ سیاسی، اقتصادی، امنیتی، به­ویژه برای تسلط بر منابع انرژی طراحی شده بود، کم­ک...

تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که منجر به استقلال جمهوری های آسیای مرکزیCIS[1] گردید،برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است ،زیرا بستر مناسبی برای نزدیکی بیشتر در راستای تعاملات ژئوپلتیکی ایران وآسیای مرکزی فراهم آمده است . بحث رژیم حقوقی دریای خزر وتاثیرات این دریا بر زندگی انسان ها ی ساکن در پنج جمهوری حاشیه خزر نیز از تعاملات ژئو پلتیکی معنا ومفهوم خاصی پی...

الگوی پیوند­از­دور دریای شمال-خزر به­عنوان یکی از الگوهای پیوند­از­دور جوی تأثیر­گذار تراز 500 هکتوپاسکال، نقش مهمی در تغیرپذیری منطقه­ای دمایی و هیدرواقلیم شرق مدیترانه دارد. در پژوهش حاضر به­بررسی ارتباط بین الگوی پیوندازدور دریای شمال-خزر با نوسانات دماهای بیشینه­ ایران در یک دوره بلند­مدت 60 ساله (۱۹۵0-۲۰۱۰) پرداخته شده است. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون به­عنوان روش اصلی مورد استفاده در این پ...

ابریشم،یکی از اقلام صادراتی ایران از گذشته های دور بخصوص از میان صفویه تا اواخر دورهء قاجاریه به حساب می آمد.این فرآورده در عصر قاجار به لحاظ تولید،کمیت و کیفیت،فراز و نشیبهای زیادی داشته است.با این وجود،نقش و اهمیت بنیادی آن را در تجارت ایران نباید نادیده گرفت.ابریشم در کنار محصولات دیگری نظیر پنبه و پوست،نقش مهمی در مناسبات بازرگانی ایران ایفا می کرده است.بخشی از تجارت ابریشم ایران،از طریق بن...

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش نفت در دریای خزر و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته‌ در حاشیهء آن،کشورهای نوخاسته،خواهان مشخص شدن وضعیت مالکیت و تعیین حدود خود برای استخراج‌ منابع بستر و زیر بستر دریای خزر به‌طور مستقل گردیده‌اند.مبنای حقوقی دریای خزر به دنبال پدید آمدن‌ سه کشور دیگر در حاشیهء آن در چندسال اخیر،به‌عنوان منطقه‌ای حیاتی و اقتصادی و یکی از مهم‌ترین‌ مناطق راهبردی جهان،باعث ب...