مقامات حمیدی اثر قاضی حمیدالدین بلخی است که در قرن ششم به نثر فنّی و مصنوع نوشته شده است. این اثر هرچند به شیوه بدیع الزمان همدانی و مقامات حریری ره سپرده است، از این منظر که نخستین مقامه به زبان فارسی است، حائز اهمیت است. موضوع این رساله تحلیل دستوری مقامات حمیدی بر مبنای دستور امروز و دستور تاریخی است که در آن ساختار دستوری قسمت اعظمی از کتاب بررسی شده است. اهداف و کاربرد این پایان نامه ترسیم ...

امیر قوامی رازی از شعرای قرن ششم است. در قصیده مهارت داشته و ترجیع بند و ترکیب بند و غزل نیز سروده است. در قصیده علاوه بر مدح ممدوح به حمد خدا و منقبت پیامبر و امامان نیز پرداخته است. در مدایح خویش در پی آن است تا به موعظت و ارشاد بپردازد. از این روی قصاید او رنگ و بوی حکمت و وعظ گرفته است. در میان شعرا به سنایی غزنوی ارادت خاص دارد و در جای جای دیوان بدان اشاره دارد و در چند جا خود را از او بر...

کتاب جواهر البلاغه اثر احمد هاشمی مصری، از کتاب­های برجسته در علوم بلاغت است. حجم مناسب، دسته­بندی وعنوان­گذاری مباحث، تطبیق­ها، تمرین­ها وتقریظ­های متعدّدی که بر این کتاب نوشته شده است، آن را از بدو نگارش تاکنون، مورد توجّه علاقمندان این علم، وهمچنین کتاب درسی دانشگاهی قرار داده است، این کتاب نیز به فارسی برگردانده شده و شرح­هـا وتوضیح­های گوناگونی بر آن نگاشته­اند. با همه ایـن تفاصیل، گـاهی در ...

معارف بهاء‌ولد به اهتمام بدیع‌الزمان فروزانفر، با تمرکز بر چهار نسخة خطی برای نخستین بار در سال 1333 شمسی به‌صورت علمی و انتقادی تصحیح و منتشر شد. مصحح سعی کرده است اجزای سه­گانة معارف را به‌صورت روایتی واحد تصحیح کند؛ اما در این تصحیح از مقابلة نسخة چاپی او با دیگر نسخه­های کهن و گاه اخیراً شناسایی‌شده نشانی نیست. این موضوع گویا به سبب نبود فرصت کافی برای شناسایی نسخه­های کامل و معتبر کتاب معار...

مقاله حاضر حاوی تقریراتی از مرحوم استاد فروزانفر در سال تحصیلی 36-1335 شمسی در دانشگاه تهران  است که به همت جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی نگارش و تنظیم شده و به لطف ایشان در اختیار پژوهشنامه فرهنگ و ادب قرار گرفته است. این یادداشت­ها که پس از حدود پنجاه سال برای نخستین بار درج می­گردد، شامل نکاتی در مورد تحول فکر و مضمون در دورة مغول و بازتاب آن در شعر و نثر نویسندگان آن دوره است. و بر این ایده...

آخر الزمان و ظهور منجی نقطه مشترکی بین ادیان آسمانی است که نشانه های فراوانی برای آن بر شمرده اند. خروج دابه الارض یکی از نشانه هاست. این واژه یک بار در قرآن مجید ذکر شده است. مفسران آن را موجودی عجیب پنداشته اند که وصف مومن را از کافر جدا می کند. یکی دیگر از نشانه های آخر الزمان خروج دجال فریبکار است که او را موجودی یک چشم وصف کرده اند که سوار بر خری عجیب زمین را درنوردیده، ادعای خدایی می کن...

رساله یِ حاضر ترجمه ای است از کتاب تلخیص المفتاح و در کنارِ این کار، مقایسه یِ عناصرِ بلاغیِ موجود در این کتاب است، با آنچه در بلاغتِ فارسی مطرح شده است. موضوعِ کتاب تلخیص المفتاح، دانش بلاغت است و در سه بخش اصلی (معانی و بیان و بدیع) نوشته شده است که پیش از این سه بخش دارایِ مقدّمه و بخشی در باب فصاحت و بلاغت آمده و کتاب را با دو بخش فرعیِ دیگر با عنوانِ دزدی هایِ ادبی و مطالبی مربوط به آن و عواملِ زیباساز...

الف. موضوع و طرح مسئله(اهمیت موضوع و هدف):موضوع این پایان نامه بدیع لفظی است.هدف،مقایسه و تحلیل بدیع لفظی در پنجاه قصیده از مسعود سعد و پنجاه قصیده از جمال الدین اصفهانی و نشان دادن سبک هر شاعر با توجه به نسبت و نحوه استفاده او از این آرایه ها،است. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: منابع، کتب معتبر بدیع و دیوان شاعران و بعضی منابع فرعی بوده است. با توجه ...