این پژوهش به مقایسة نظر استادان رشته‌های حوزة علوم‌انسانی دربارة برخی مفاهیم فرهنگی مناقشه‌برانگیز یا دارای قبح عمومی موجود در کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی در ایران می‌پردازد. بدین‌منظور، با مراجعه به کتاب‌های رایج آموزش زبان انگلیسی، مشاوره با استادان زبان انگلیسی و علوم‌اجتماعی و بررسی دید عمومی جامعه، فهرستی از 20 واژة مبیّن مفاهیم یادشده درقالب پرسش‌نامه‌ای تشریحی و دارای ارزش‌گذاری عددی تهیه...

مقالۀ حاضر به گزارش پژوهشی می‌پردازد که در چارچوب انگارۀ نمود (اندرسن و شیرای 1996؛ باردووی-هارلیگ 2000؛ سالابری و هاوزن 2013) سامان یافته است. انگاره‌ای که کاربست و یادگیری ساختِ زمان-نمود فعل‌ها را در حین فراگیری زبان دوم، تابع معنای سرشتی نمود واژگانیِ بُن‌واژهای فعل می‌داند. عامل مهم دیگری که در کاربست و فراگیری ساخت زمان-نمود فعل‌ها در زبان دوم مؤثر است عبارت است از جابه‌جایی بار معنایی واژگا...

کارکرد کلامیِ تقابل واژگانی برای نخستین بار در قالب انگارۀ نظریِ جونز (2002) مورد بررسی قرار گرفت، و هفت طبقۀ اصلی شامل کمکی، همپایه، ممیز، انتقالی، منفی، تفضیلی، و اصطلاح معرفی گردید. نگارندۀ مقالۀ حاضر کوشیده است، با تکیه بر طبقه بندیِ مذکور، برای نخستین بار و بر پایۀ رهیافتی پیکره- بنیاد، نقش و کارکرد کلامیِ تقابل را در پیکره ای طبیعی از زبان فارسی ارزیابی کند. به این منظور 1000 جملۀ شامل جفت وا...

رفع ابهام معنایی از کلمات در بافت یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزۀ پردازش زبان طبیعی و زبان‌شناسی رایانشی است. در این میان حروف اضافه، به‌خصوص در زبان فارسی، در پژوهش‌های مربوط به رفع ابهام معنایی همواره نادیده انگاشته شده‌اند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر قصد دارد با ارائۀ الگوریتمی جدید مبتنی بر قالب‌های معنایی، سامانه‌ای قاعده‌مند جهت رفع ابهام معنایی از حروف اضافه «از»، «در»، «با» و «تا» در زبان فار...

عوامل تأثیرگذار بر توالی صفات در زبان فارسی از مسائل مهم این پژوهش است. برای این منظور، از پیکره­ای نوشتاری و گفتاری، 3136 صفت بررسی شد. عوامل بررسی شده عبارت­اند از: طول صفت، مشخصة ­اسمی (اسمی­بودگی)، نزدیکی معنایی، مقایسه­ناپذیری، طبقه­بندی معنایی دیکسون، درجه‌بندی انتزاعی- عینی، تجانس معنایی و بار عاطفی، بسامد پیکره­ویژه و بسامد. نتایج تحلیل نشان می­دهد تمام متغیرهای فوق به غیر از متغیر معنا...

هر شعری، پیش و پس از سروده شدن، با زبان و واژه‌ها سروکار دارد. فکر، تخیل و به طور کلی ماهیت هر شعری، در چارچوبِ نظام زبانی و دایرة واژگانی شاعر شکل می‌گیرد. به تدریج، سنت‌ها و عادات، هر گروه از کلمات را در حوزة معنایی و سبکی خاص جای می‌دهد. شاعران بزرگ، همواره توانسته‌اند حدودِ عادات واژگانی را شکسته و خود روش‌های تازه‌ای را در این زمینه پدید آورند. معانی و مضامین گوناگون هر شاعری، با تعدادِ معین ...

همنشینی و جانشینی، همان گونه که زبان شناسانی چون رومان یاکوبسون از آغاز اشاره کرده اند، تاروپود زبان را تشکیل می دهد. از این رو، می توان با مشخص کردن مؤلفه های معنایی یک واژة خاص و سپس بررسی ارتباط های واژه های همنشین و جانشین با آن، کارکردهای آن واژه را در زبان در سطح گسترده ای مشخص کرد. با این روش، ابتدا همنشین ها و جانشین های واژة مورد نظر مشخص می شود، سپس بر پایة مؤلفه های معنایی به دست آمد...

متخصصان درامر یادگیری زبان تکنیک های مختلفی را جهت آموزش واژه، به عنوان یکی از پایه های مهم فرآیند آموزش زبان معرفی کرده اند؛ یکی از آن ها ارائة واژه ها در گروه واژه های دارای ارتباط معنایی و یا فاقد ارتباط معنایی می باشد. این تحقیق بر آن است تا بررسی کند آیا در یادگیری واژه از طریق دو تکنیک گروه واژه های متضاد و گروه واژه های فاقد ارتباط معنایی، تفاوت معناداری بین فراگیران ایرانی زبان انگلیسی ...

روابط بین ملت های مختلف که در طول قرون و هزاره های گذشته شکل گرفته، موجب تبادلات فرهنگی و تمدنی در میان ملت ها گردیده است. چنین روابط تاریخی در میان سرزمین ایران از یک سو و کشور های عربی از سوی دیگر موجب ورود کلمات عربی به زبان فارسی شده است؛ که تا دوران معاصر نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه ورود واژه های عربی به فارسی تغییراتی در سطح آوایی، در سطح معنایی (گسترش معنایی، تخصیص معنای واژ...

مقدمه و اهداف افراد دوزبانه از لحاظ سن اکتساب و سطح تسلط به آن دو زبان تقسیم‌بندی می‌شوند. تکلیف روانی کلامی به توانمندی‌های معنایی در سنین رشد طبیعی، سالمندی و اختلالات نورولوژیک حساس است. لذا عملکرد افراد دوزبانه و تک‌زبانه در سطح واژگان از طریق روانی کلامی بررسی می‌گردد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع  مقایسه‌ای-مقطعی‎ روی 30 دانشجوی تک‌زبانه فارسی و 28 دوزبانه کردی- فارسی به روش نمونه‌گیر...