فضاهای شهری که به عنوان عمومی ترین فضاهای باز شهری می تواند، کانون و بستر بروز حیات مدنی و شهرگرایی باشد با وجود سادگی ناشناخته است، با این حال موضوع فضای شهری را می توان این چنین تعریف کرد : فضای شهری یکی از عناصر ساخت فضایی شهر است که همواره با تاریخ یک ملت که در ادوار مختلف به وجود می آید شکل می گیرد و دگرگون می­شود. این عنصر که فعالیت های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همواره در آن جریان داش...

امروزه در فضاهای شهری شاهد افراد کم‌توان جسمی‌-‌‌حرکتی هستیم که حضورشان در اجتماع نادیده گرفته شده ‌است. از جمله حقوق ضایع‌شدۀ آن‌ها می‌توان به تحرک و دسترسی ایمن به خدمات، فضاها و تأسیسات عمومی شهرها با حفظ استقلال فردی اشاره کرد. با توجه به اینکه قدرت تطبیق معلولان با بسیاری از ناملایمات شهری پایین‌تر از دیگر شهروندان است و این افراد در بسیاری از مواقع ناتوان می‌مانند، فضای خانه را به محیط‌ ش...

بخش مرکزی شهر قم به‌دلیل وجود حرم حضرت معصومه (س)، علاوه‌بر محل سکونت جمعیت زیاد و متراکم، روزانه پذیرای زائران زیادی است؛ از این‌رو تبدیل برخی خیابان‌های منتهی به حرم به خیابان‌های پیاده‌مدار می‌تواند احساس امنیت، ایمنی و تعامل اجتماعی را افزایش دهد و سبب تقویت حس معنوی عابران شود. براین‌اساس، پژوهش حاضر با هدف امکان‌سنجی قابلیت پیاده‌مداری خیابان‌های بخش مرکزی (منطقة 7) شهر قم مبنی‌بر روش چید...

پس از آنکه دولت های کمونیستی حاکمیت شهرهای قفقاز را در دست گرفتند فضاهای شهری دستخوش تحولات زیادی شدند. خیابان نیز به عنوان یکی از مؤلفه های منظر شهری که بخش عمده ای از ادراک شهر وابسته به آن است در استراتژی دولت های اقتدارگرا از جمله شوروی مورد توجه قرار گرفت؛ به طوری که تولید خیابان یک اصل عمده در معرفی چهره جدید شهرها با هدف نمایش قدرت حاکم محسوب می شد. نظم و هندسه در یک ساختار مستقیم همراه ...

انقلاب مشروطیت ایران همانند انقلاب های بزرگ دیگر زمینه ایجاد مجموعه ی بزرگی از محافل، کانون ها و انجمن های آزاد و رسمی را به وجود آورد. این نهادها و ارگان های دمکراتیک به دنبال مبارزه با خودکامگی و گسترش مشارکت شهروندان در سامان زندگی سیاسی و اجتماعی بودند. در این میان قانون بلدیّه به عنوان نهادی مدنی جهت آسایش عمومی و ملموس ساختن دموکراسی و مشارکت عمومی در ذهنیت عامه مردم، در صحن مجلس مطرح و پس...

برقراری اصول توسعه پایدار در هر جامعه ای ضروری به نظر می رسد. یکی از اصول مهم آن، مباحث اجتماعی است. زمانی که بحث از شهر و برنامه ریزی شهری است به کارگیری اصول اجتماعی توسعه پایدار اهمیت دوچندان پیدا می کند. استفاده از اصول توسعه پایدار، در هر نوع برنامه ریزی، نیازمند شاخص هایی است که بومی سازی شده و مختص به فضای جامعه مورد نظر باشد. این شاخص ها برآمده از مبانی نظری و متون علمی و همچنین سوابق م...

خیابان نفوذی محصول تبدیل خیابان از عنصری منفرد به عنصری مرکب در تحولات شهرهاست که هدف اول آن گشایش دسترسی از میان یک محله متراکم است؛ اما قبل از آنکه یک خیابان کشی باشد، عملیات زیرساختی ویژه ای با محدودیت هایی همچون تخصیص زمین است. خیابان های نفوذی از مهم ترین فضاهای مؤثر بر ادراک مخاطب از شهر هستند که نقشی مهم را در ارتقا یا تنزل منظر شهری بر عهده دارند. این مقاله در صدد است از طریق تبیین ابعا...

خیابان جمهوری به عنوان عنصری فعال و پویا از شهر تهران، در هر دوره تاریخی معلول شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی زمان خود بوده است. این خیابان در طول چند کیلومتر مسیر خود تفسیری است بر وقایعی که در دوره شکل گیری بر آن گذشته است.خیابان متأثر ازاتفاقات حوزه های همسایگی خود بوده و نیز بر آنها تأثیرگذار است. این شکل از تأثیر و تأثر در هر بخش از خیابان، پیوندی ناگسستنی بین خیابان و حوزه های مجاور آن به ...

خیابان مبحث مورد علاقه اکثر نظریه پردازان در حوزه های مختلف است. تفاوت دیدگاه ها در این زمینه باعث شده تعاریف و به دنبال آن روش های متفاوت برای مداخله در خیابان ارائه شود : کالبدی (لینچ، ۱۹۶۰ و کالن، ۱۹۶1 و بیکن، ۱۹۷۶)، زیباشناسی (کبلانس، ۱۹۹۸)، اجتماعی (جیکوبز، ۱۹۶۱)، فرهنگی (لمنورل، ۱۹۹۴)، سیاسی (مارکس، ۱۸۷۰) یا تاریخی (نیکولو، ۱۹۹۵)؛ و به موازات آن دیگر محققین به دنبال راهکار جدید برای مداخل...