رمان فارسی محصول ورود و بروز تجدد غربی است اما زمینه­های شکل­گیری آن در بستر فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران فراهم بوده است تا این شکل بتواند در جریان آن پذیرفته شود. عصر طولانی و پرتلاطم ناصری (حک: 1227-1275ش.) که اجازۀ پیدایی گفتمانهای متعارض را در قالبهای ادبی رسمی و غیر رسمی گاه می­داد و گاه نمی‌داد، دوره­ای است که رابطه با غرب و به تبع آن تأثیرپذیری از آن بیش از پیش بر فرهنگ اجتماعی و ا...

بی شک ادبیات مانند آیینه‎ای است که با نگریستن در آن می‎توان به حقایق اجتماعی بسیاری پی‎برد. آثار ادبی هر دوره، اوضاع و احوال اجتماعی و جنبه‌های مختلف فرهنگ جاری در جامعه را بازتاب می‎دهد، به همین سبب است که ادبیات یکی از بهترین و قابل اطمینان‎ترین اسناد شناخت وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه محسوب می‎شود. جامعه‎شناسی ادبیات یکی از شاخه‎های علوم ادبی است که به بررسی محتوای اثر ادبی و رابطة آ...

چکیده جامعه شناسی ادبیات، دانشی میان رشته ای است که می کوشد با روشی علمی، تأثیراتی را که شاعر و نویسنده از جامعه و مقتضیّات عصر و عوامل اجتماعی می پذیرد و متقابلاً تأثیراتی را که با توجه به خلق اثر خود در روند امور و نهادهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی می گذارد، روشن سازد. در این پژوهش به بررسی جامعه شناختی رمان «شوهر آهوخانم» اثر علی محمد افغانی پرداخته می شود که سرگذشت ساده ی مردم متوسط جامعه ...

نقش سیاسی مرجعیت شیعی مقیم عراق در طول دو سده اخیر یکی از بحث برانگیزترین موضوعات مورد مطالعه تاریخ سیاسی ایران بوده است. بویژه پس از ایفای نقش میرزای شیرازی به عنوان مرجع تام شیعیان جهان در ماجرای صدور فتوای تحریم تنباکو این نقش بسیار پررنگ تر و جدی تر گشته است. پس از آن بود که مرجعیت شیعی در عراق به رهبری آخوند ملامحمد کاظم خراسانی در جریان رویدادهای مربوط به انقلاب مشروطه نیز نقشی تعیین کنند...

این پژوهش دارای سه فصل است که فصل اول جریان متنوع زندگی عبدالرحمن منیف را با توجه به دوره های مهم و سرنوشت ساز زندگی او بطور خلاصه مورد مطالعه قرار می دهد.سپس اینکه او چگونه در وادی رمان نویسی افتاد و عوامل تأثیر گذار در حیات ادبی او چه بوده است؟ این پژوهش همچنین درباره دیدگاه و نظرات منیف پیرامون رمان عربی و جایگاه رمان نویسی وی و نقش او در تحول رمان معاصر عربی همراه با نظرات و اقوال نویسندگان...

در این مقاله در پی چگونگی بازنمایی زنان در دوره ی اصلاحات (1384تا1375) از طریق رمان های به نگارش درآمده توسط زنان هستیم. مهم ترین ویژگی برخی از آثار تولیدشده در این دوران، گفتگوی درونی راوی با خود است. از آن جایی که چنین عنصری در ادبیات ایران نوظهور است درصدد پاسخگویی به این سوال هستیم زنان در این دسته از رمان ها چگونه بازنمایی می شوند؟ فرکلاف از یک سو به قدرت توجه ویژه ای نشان می دهد و از سوی ...

در میان فرم های ادبی رمان همزاد دوران مدرن و دیگر مفاهیم همزاد آن از قبیل دموکراسی است. رمان بیشترین اهمیت را به موقعیت فرد در اجتماع می دهد. مرزهای رمان بر خلاف دیگر فرم های ادبی مثل حماسه و شعر غنایی مشخص و پیدا نیست. رمان هنوز در حال رشد است و همین مطالعه آن را دشوار می کند. برای پدید آوردن اثری متعلق به حوزه جامعه شناسی ادبیات باید شریطی را مراعات نمود که از آن دسته است عدم تقلیل متن به چیز...

در طول تاریخ ایران، بنیانگذاران سلسله های حکومتی سعی نموده اند با استفاده از تمامی نیروهای بالقوه خود و اوضاع مساعد سیاسی و نقطه ضعف هیاتهای حاکمه وقت ، در پهنه سیاسی جامعه خود را مطرح کرده و قدرت را به دست گیرند. امکانات و عوامل دستیابی به قدرت در مقاطع مختلف تاریخی، نسبت به دوره های قبلی یکسان نبوده است ، زمانی خاستگاه قبیله ای و زمانی دیگر انگیزه های مذهبی و اقتصادی، زمینه ساز تشکیل حکومتها ...

در این مقاله در پی چگونگی بازنمایی زنان در دوره ی اصلاحات (1384تا1375) از طریق رمان های به نگارش درآمده توسط زنان هستیم. مهم ترین ویژگی برخی از آثار تولیدشده در این دوران، گفتگوی درونی راوی با خود است. از آن جایی که چنین عنصری در ادبیات ایران نوظهور است درصدد پاسخگویی به این سوال هستیم زنان در این دسته از رمان ها چگونه بازنمایی می شوند؟ فرکلاف از یک سو به قدرت توجه ویژه ای نشان می دهد و از سوی ...

گفتمان قدرت یکی از اندیشه­های محوری میشل فوکو است. این مقاله به دنبال این سؤال مهم تنظیم شده که آیا می‌توان رویکرد فوکو نسبت به گفتمان قدرت را در رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد جستجو و تحلیلی از شرایط فرهنگی ایران در دوره پهلوی، بر مبنای این گفتمان ارائه کرد؟ گفتمان قدرت و تکنولوژی انضباط از دیدگاه فوکو، با بخش­های زیادی از رمان مدیر مدرسه و در سطح عینی و واقعی با شرایط سیاسی و فرهنگی جامعه ایران...