در اندیشة فرهنگ‌های جانمندانگار، جانور برگزیده، نمایندة نیرویی ازلی است که برای کفارة گناهان یا برکت‌بخشی باید قربانی گردد. گاه انسان برگزیده و جانور برگزیده در قربانگاه جانشین یکدیگر می‌گردند. این قربانیِ جانشین، در ادیان ابراهیمی اغلب شتر یا گوسفند است، اما نگاهی به انگاره‌های مرتبت با گاو در باورهای پیش از اسلام ایران، آشکار می‌سازد که قربانی برگزیده برای ایرانیان باستان گاو بوده است که در سی...

رئالیسم جادویی شیوه‌ای است که در آن نویسنده، خیال و واقعیّت را چنان با هم در می‌آمیزد که مرز مشخصی میان آن دو نباشد. اگرچه گابریل گارسیا مارکز به عنوان پیشرو این شیوه و برخی دیگر از نویسندگان مطرح آن، در آمریکای جنوبی می‌زیسته اند؛ امّا این نوع ادبی درکشورهای جهان سوم نیز رواج یافت. در ایران منیرو روانی‌پور و غلامحسین ساعدی به عنوان پیشگامان این حوزۀ ادبی شناخته می‌شوند؛ امّا نکتۀ قابل توجّه این اس...

گروتسک سبکی در هنر و ادبیّات است که براساس آن دو حسّ ناسازگار ترس و خنده به ‌صورت هم‌زمان به مخاطبان إلقا می­شود. امروزه این مفهوم توصیف­کنندة دنیای پریشان و ازخودبیگانۀ انسان معاصر است و نمایش­دهندۀ دنیایی آشنا از چشم‌اندازی بسیار عجیب که آن را ترسناک و مضحک جلوه می­دهد. ناهماهنگی، افراط، اغراق، نابهنجاری، خنده­آوری و ترسناکی، بارزترین ویژگی­هایی است که یک اثر را گروتسک می‌سازد. داستان­های گروتس...

دانشجویان به عنوان یکی از اقشار نوظهور‌‌ در جامعه ایران تلقی می‌شوند که از نخستین سال‌های تأسیس دانشگاه به منزله نمادی از تجدد و طبقه متوسط شناخته شده‌اند. آنان به دلیل توسعه نامتوازن صورت گرفته در دوران پهلوی هم با سنت در تعارض بوده‌اند و هم با تجدد. هدف از پژوهش کتاب‌خانه‌ای حاضر بررسی نوع نگاه نویسندگان به منش و کنش دانشجویان در داستان‌های کوتاه دهه‌های بیست تا پنجاه شمسی است. با مطالعه این ...

آموزش ترجمه ادبی درایران علیرغم تلاشهای ارزشمندی که دراین حیطه صورت گرفته است هنوز دارای کاستیهای بسیاریست. کتب درسی مربوطه که عموما از دو بخش تئوری وعملی تشکیل شده اند بیش از آنکه نقش و مسوولیت مترجم به عنوان کنشگر در حیطه ی ترجمه را به جویندگان این علم آموزش دهند،با زبان به عنوان مقوله ای انتزاعی و نه اجتماعی برخورد میکنند و لاجرم مترجمی که تعلیم میدهند نیز تعریفی غیر اجتماعی و گاها انتزاعی ا...

یکی از روش‌های فهم معنا و درک شگردهای زیبایی‌شناختی اثر، کشف تقابل‌هایی است که در متن پنهان است و راه یافتن به شیوه پنهان‌سازی آن‌ها فرایند عمل نقد را کامل می‌کند. تقابل‌ها در سطوح مختلف اثر قابل بررسی هستند و دو گونة آشکار و نهان را شامل می‌شوند. تقابل‌های آشکار در متن همنشین می‌شوند، اما تقابل‌های پنهان فقط یک‌سویه را آشکار می‌کنند و به این طریق نشان می‌دهند سوگیری خالق اثر به سمت و  سوی غایب...

ناتورالیسم و گروتسک دو شکل از ادراک و بازنمایی است که اولی در مقام یکی از مکتب­های ادبی و دیگری در قالب شگردی هنری- ادبی جایگیر شده است. برغم سابقۀ پیدایش و پشتوانۀ معرفتی آنها، مواجهه آن دو با سوژه-ابژه­ها نیز پیامد مواجهه­های مذکور مشابه است؛ البته با وجود نوشتارهای تحقیقی متعدّد در باب هریک از بازنمایی­های مذکور، توجّه چندانی به نسبت آن دو نشده است. در این مقاله وجوه نسبت بازنمایی­های ناتورالی...

ادبیات نمایشی، برخلاف جایگاه و پیشینه‌ای که در ادبیات غرب دارد، چنان‌که بایسته و شایسته باشد، در ایران مورد اقبال و توجه نویسندگان و مخاطبان ادبیات قرار نگرفته است؛ به همین سبب، مراحل رشد، تکامل و شکوفایی خود را به‌کندی طی می‌کند. این ژانر نوپای ادبی، به‌ویژه در سال‌های معاصر از قلم نویسندگان به‌نام و صاحب‌سبکی هم‌چون غلامحسین ساعدی، بهرام بیضایی و اکبر رادی، بهره برده است. در این میان اکبر راد...