عـلم نحـو، قـرائت، معـانی و تفسیر ازجمله علـوم ادبی پایه به شمار می­رود که برای شنـاخت زوایای گونـاگون کلام خدا به دست دانشمنـدان مسلمان تـدوین شده و مجموعه­ای مشتمل بر سی رشتة علمی، موسوم به ادبیّات قرآنی شکل گرفته است. در رأس این علوم، علم اعراب قرآن قرار دارد که از اهمیّتی بسزا و جایگاهی والا برخوردار است و بسیاری از رجال علم و ادب به پـژوهش در این باب همّـت گمارده و آثـاری گرانقـدر و مانـدگار ...

مفسران در مواجهه با اختلاف قرائات، یکی از رویکردهای سه‌گانه، یعنی بسنده کردن به قرائت رایج، معتبر دانستن همه قرائت‌های معروف یا گرایش به نقد و گزینش قرائات را انتخاب نموده‌اند. علامه طباطبایی رویکرد سوم را در تفسیر خود برگزیده است. ایشان در بیشتر مواردی که اختلاف قرائات را گزارش کرده‌اند، به نقد و بررسی آنها پرداخته و با استناد به مرجحات روایی، قرآنی و ادبی، در نهایت یکی از قرائت‌ها را ترجیح دا...

این رساله به زبان عربی و در یک مقدمه ، سه باب و یک خاتمه تنظیم یافته است. باب اول به شرح دوران زندگی بلاغی و حوادث آنروز عراق و دیگر مناطق اسلامی و معرفی آثار تفسیری و شعری این نویسنده می پردازد. باب دوم در روش تفسیری بلاغی و بیان قواعدی است که به آن اعتماد جسته است و در آن به بحث از موضوعاتی چون جمع قرآن ، اعجاز ، مناسبت ، قرائات و اسباب نزول ، نسخ و آیات الاحکام است. باب سوم نشانگر تلاشها...

چکیده «محکم و متشابه»، «نسخ» و «قرائات» از موضوعات مهم علوم قرآنی است. آیت الله معرفت در هر سه موضوع ضمن نقد دیدگاههای گذشته و رایج، به ارائه نظریاتی بدیع پرداخته اند. تعریف روشن از محکم و متشابه، تفاوت بین متشابه و مبهم، طبقه بندی تشابه به ذاتی و عرضی و ضابطه مند ساختن معانی تأویلی و باطنی، از جمله نوآوری های آیت الله معرفت در حوزه محکم و متشابه به شمار می رود. در موضوع نسخ، شاهد دو قرائت...

چکیده از جمله افرادی که در سده‏های گذشته، به ویژه عصر حاضر به مطالعات وسیعی درباره قرآن دست زده و منشأ آثار گوناگونی شده‏اند، مستشرقان هستند. در حال حاضر بحث استشراق از مباحث اصلی و چالش آفرین در جهان اسلام محسوب می شود. تحقیق حاضر به ترجمه و نقد و بررسی و تطبیق مدخل های قرآن و حدیث در دائرهالمعارف های لاتین مهم عصر حاضر پرداخته است. بعد از بیان کلیات ترجمه مداخل مورد بحث در این رساله عنوان ...

قرآن‌های کهنِ متعلق به قرون آغازین اسلامی، به‌ویژه سه قرن نخست، کمیاب و ارزشمندند. برگه­‌هایی از یکی از معدود مصاحف کوفی بسیار کهن در موزۀ رضا عباسی تهران نگهداری می‌شود، که هرچند این برگه‌ها، مجزا و حتی دارای تاریخ‌های متفاوت بین قرن­‌های ­سوم و چهارم دانسته شده، در واقع همگی متعلق به یک مصحفند. برگه‌های دیگری از این مصحف از حدود چهل سال پیش به حراجی­‌های لندن و از آن‌جا به موزه‌­ها و کلکسیون­‌...

نگارنده در این پژوهش، شبهه هایی که برخی از مستشرقین مانند گلدزیهر در باره قرآن کریم و تفسیرآن به شیعیان وارد کرده اند؛ نقد و ارزیابی شده و با توجه به مندرجات کتاب "مذاهب التفسیر الاسلامی" تألیف گلدزیهر، به برخی از ادعاهای وی در مورد وجود تناقض در تفاسیر شیعه امامیه پرداخته و به آن ها پاسخ داده است. در مقدمه پس از ارائه تعریفی از استشراق و تاریخ آن، اهداف مستشرقان و حجم اقدامات فرهنگی آنان بر ضد...

مقایسه ترجمه های فارسی قرآن (معاصر و قبل از آن)، بیانگر ناهماهنگی و اختلاف در آنها است که این اختلاف گاهی عمیق و گاهی جزئی است. بازگشت اختلاف در ترجمه های فارسی قرآن به علل و عوامل متعددی است. از جمله این عوامل می توان به نگرشهای ادبی مختلف بر ساختار نحوی یا بلاغی جملات، آراء تفسیری گوناگون، اختلاف در مسائل کلامی، اختلاف در قرائت آیه و غفلتهای مترجمان اشاره کرد. نقدهای متعدد و پراکنده ای که ت...

یکی از منابع مهم و مطمئن برای دست یافتن به معا نی قرآن کریم، روایات تفسیری برجای مانده ازپیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) واوصیای گران قدرش (علیهم السلام) است که میراثی است ارزشمندو موردنیازهرمفسر . دراین روایات از روش تفسیرقرآن به قرآن، تفسیرقرآن به سنت وتفسیرقرآن باقواعد عقلی استفاده شده است . روایات تفسیری موجود به خاطر ضعف سند وگاه ضعف متن، بررسی سندی ودلالی را می طلبد . دراین نوشتار از2...

بخشی از روایاتی که در منابع حدیثی نقل گردیده است، در رابطه با تفسیر آیات قرآن می باشد. محققان تا کنون دسته بندی های متفاوتی از این روایات ارائه نموده اند. اما بخشی که مورد توجه همه بوده است احادیثی است که در رابطه با الفاظ آیات نقل گردیده است. این پژوهش در قدم اول اینگونه روایات را از منابع روایی جمع آوری نموده و به بررسی آنها پرداخته است. برای این مهم، نگارنده پس از بیان آیه ای که در رابطه ب...