انتشار کتاب پروستریکا از طرف میخائیل گورباچف رهبر حزب کمونیست و رئیس جمهور روسیه سوسیالیستی، واکنش ها و بحث های فراوانی را در محافل علمی بوجود آورده و این سؤال را مطرح کرده است که چرا به اعتراف مسئولین حزبی روسیه سوسیالیستی، مارکسیسم، به عنوان یک ایدئولوژی، که ادعا می کرد می تواند جامعه بشری را به مرحله کمونیسم که در آن وفور تولید و مصرف بی انتها وجو خواهد داشت برساند، نتوانست از همان ابتدا، حت...

انتشار کتاب پروستریکا از طرف میخائیل گورباچف رهبر حزب کمونیست و رئیس جمهور روسیه سوسیالیستی، واکنش ها و بحث های فراوانی را در محافل علمی بوجود آورده و این سؤال را مطرح کرده است که چرا به اعتراف مسئولین حزبی روسیه سوسیالیستی، مارکسیسم، به عنوان یک ایدئولوژی، که ادعا می کرد می تواند جامعه بشری را به مرحله کمونیسم که در آن وفور تولید و مصرف بی انتها وجو خواهد داشت برساند، نتوانست از همان ابتدا، حت...

شرق‎شناسی روسی گونه‎ای دیگر از شرق‎شناسی است که اساسش در آموزه‎های مارکسیست- لنینیستی قرار دارد. ایران شناسی روسی هم که بخش عمده آن معطوف به مطالعه جامعه ایرانی در عرصه تاریخی است، بخشی از شرق‎شناسی روسی است. پس از گسترش افکار انقلابی مارکس و انگلس علیه نظام سرمایه‎داری در سده نوزدهم اروپا، «لنین» بزرگ ترین نقش را در بسط و توسعه‎ی مارکسیسم و تکمیل آن به عنوان یک سیستم فکری در سده بیستم، ایفا کر...

طرح اندیشه اتوپیا از طرفی بیشتر در دوره‌هایی صورت گرفته که نظام‌های اجتماعی از عدم انعطاف سیاسی بیشتری برخوردار بوده و اندیشمندان خود را در تاثیرگذاری بر نظام سیاسی ـ اجتماعی زمان خود ناتوان دیده‌اند و از طرف دیگر وجود ساختی ناسالم و به تعبیر جامعه شناختی، غیرکارکردی، موجب می‌شده که هر کدام از اندیشمندان،‌ فیلسوفان و حتی جامعه­شناسان به ساختن تصویری ذهنی و آرمانی از جامعه‌ای که مردم و مخصوصاً طب...

دین همواره به مثابه یکی از ارکان زندگی انسان، از چشم اندازهای گوناگون مورد ارزیابی و تحلیلقرار گرفته است. مطالعه دین از منظر جامعه شناختی و انسانشناختی از جمله چشم اندازهایی بهشمار میآید که در عصر حاضر با اقبال فراوانی روبه رو شده است. در این میان، از یک سو آراء واندیشه های بزرگان جامعه شناسی کلاسیک مانند آگوست کنت 3، کارل مارکس 4، امیل دورکیم 5 واسپنسر 6، و از دیگر سو افکار کسانی مانند کلیفورد...

جدایی نادر از سیمین فیلمی دربارة همگانی بودن دروغ در جامعه است؛ در این فیلم دروغ، به مثابۀ پدیده‏ای اجتماعی، عامل جدایی و شکاف اجتماعی نمایانده شده است. از این رو، می‏توان با دغدغه‏ای جامعه‏شناختی به این اثر هنری به مثابۀ نقدی اخلاقی و اجتماعی نگریست و از پی بررسی آن شناختی از شکاف‏های اجتماعی و طبقاتی این جامعه کسب کرد. در این نوشتار کوشیده ایم برای تحلیل جامعه‏شناختی جدایی نادر از سیمین چارچو...

هدف مقاله حاضر، ارائه یک خوانش جدید از رابطه قدرت و فرهنگ در جامعه نوین است. بر این اساس، تلاش گردیده بر مبنای یک توصیف مفهومی، رویکردهای متعارف در خصوص معانی قدرت و فرهنگ و نیز نسبت این دو سازه اجتماعی از گذشته‌های دور تا آستانه قرن حاضر، پی‌جویی گردد. نگارندگان بر اساس یک سنخ‌شناسی از رویکردها، سه رویکرد: اول، محافظه‌کارانه و رسمی. دوم، ایده‌آلیستیک و الهیاتی و بنابراین نو محافظه‌کارانه و سوم...

در ادبیات معاصر جامعه‌شناختی،‌ بسیاری از مسائل اجتماعی از منظر نظریه‌های شهروندی مورد بررسی قرار می‌گیرند. این مقاله نیز ضمن مرور تاریخی بر ایده شهروندی در تلاش است تا با کاربرد تعاریف و نظریه‌های جامعه‌شناسانه شهروندی به درک و تحصیل رفاه اجتماعی بپردازد. برای این منظور به تعاریف شهروندی در رویکردهای فردگرایی –لیبرال و جمهوری‌خواهی – مدنی و نظریه‌های مارشال،‌ مارکس، گیدنز و ترنر پرداخته شده است...

دین همواره به مثابة یکی از ارکان زندگی انسان، از چشم اندازهای گوناگون مورد ارزیابی و تحلیلقرار گرفته است. مطالعة دین از منظر جامعه شناختی و انسانشناختی از جمله چشم اندازهایی بهشمار میآید که در عصر حاضر با اقبال فراوانی روبه رو شده است. در این میان، از یک سو آراء واندیشه های بزرگان جامعه شناسی کلاسیک مانند آگوست کنت 3، کارل مارکس 4، امیل دورکیم 5 واسپنسر 6، و از دیگر سو افکار کسانی مانند کلیفورد...

رئالیسم سوسیالیستی، در قلمرو هنر و ادبیات، نوعی زیبایی‌شناسی سیاسی است که قایل به وحدت مکانیکی اصول ایدئولوژیک و استتیک است. مباحث نظری این مکتب ادبی که پس از انقلاب اکتبر 1917م. در روسیه رخ داد برگرفته از آراء کارل مارکس، فردریش انگلس و ولادیمیر ایچ لنین است و رمان مادر ماکسیم گورکی بهترین الگوی هنری این جریان محسوب می‌شود. اصول اساسی رئالیسم سوسیالیستی در ماه اوت ـ سپتامبر 1934م. در مسکو تصوی...