حافظ از جمله شاعرانی است که می توان در حوزه های مختلف دیوان او را مورد نقد و تحلیل قرار داد. از جمله موضوعاتی که می توان دیوان حافظ را بر اساس آن مورد کاوش قرار داد، نقش محتوایی احادیث در هدایت فکری حافظ است که تا کنون اندک پژوهشی در راستای آن انجام یافته است و در این پایان نامه سعی بر آن شده است تا این موضوع در دیوان حافظ مورد بررسی قرار گیرد و الهامات فکری شاعر که در قالب اندیشه ی خیال انگیز ...

یکی از ابواب مهم حافظ¬شناسی بررسی تاثیرپذیری حافظ از پیشینیان است. اگر به بررسی دیوان اشعار او بپردازیم درخواهیم یافت که اوآثار شاعران دیگر را مطالعه کرده، و بسیاری از غزل¬های خود را به استقبال یا در جواب غزل¬های پیشینیان یا معاصران سروده است، و برخی از مصراع¬ها و ابیات شاعران پیشین و هم عصر را درلابه لای اشعار خود گنجانده است، و در بسیاری از موارد از حیث شیوه¬ی بیان مضامین و مفاهیم نیز تحت تاث...

نگارگری ایرانی هنری برگرفته از مفاهیمی چون تعالی روح، رسیدن به عالم معنا و جاودانگی است که در سراسر دنیا به هنری با نگرشی حقیقت گرا مشهور شده است. نگارگری و نقاشی ایرانی ریشه در ادبیات کلاسیک ایران دارد. از آنجا که پشتوانه¬¬های ادبی سرشار از معنا و مفهوم است، نگارگری ایرانی نیز نسبت ذاتی با معنا پیدا کرده، زبان و فرم خود را نیز از معنا گرفته است. نگارگر ایرانی تصویرساز معانی و مفاهیمی است که از...

اهمیت صنایع شعری در زیباسازی شعر و ایجاد بستری مناسب برای انتقال موثّر مفهوم و محتوا بر کسی پوشیده نیست. در این میان صنایع بدیعی سهم چشمگیری در زیباسازی سخن و آفرینش هنری مطلب دارند. از این رو صنایع تضاد، پارادوکس و آیرونی با هدف بررسی کارکرد زیبا شناسانه آنها در اشعار حافظ مورد بررسی قرار گرفت. این رساله در پنج فصل به بررسی آفرینش های هنری کلام حافظ در قالب این سه آرایه می پردازد. فصل اوّل مشتمل...

مهندسیِ سخن در غزلیات حافظمجموعه گفتاری است برای نشان دادنِ ساختارِ ظریف و بی نظیرِ سخن حافظ؛ ساختاری که نتیجه یِ ظریف اندیشی ها و نازک کاری هایِ حافظ است. این گفتار نشان می دهد که حافظ چگونه سخن خود را سخته و سنجیده و استوار پیش کش خواننده و سخن دوست کرده است. در این نوشته بعد از سخنی کوتاه درباره یِ زندگی نامه ِیِ حافظ و جایگاهِ وی در شعر و غزل فارسی، ساختار و هندسه یِ بی نظیر اشعار وی را برمی شماریم و ...

صاحب شمس الدین محمد اصفهانی، یکی از شخصیت های ایرانی حاضر در قلمرو سلجوقیان روم بود که پس از ورود به دربار این دولت توانست طی یک دوره تقریباً سی ساله، بین سال های 616 تا 646 ه.ق - یعنی از دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس اول تا دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس دوم- مراحل ترقی را پشت سر بگذارد. وی در دربار سلجوقیان روم پس از دستیابی به مناصبی همچون ناظر (اشراف) مطبخ، منشی خاص سلطان (طغرایی)، سردا...

در طول تاریخ پیدایش شعر فارسی،از رودکی تا عصر حاضر برای هر شاعر اتّفاقات خاصّی روی داده است و همچنین این شاعران به حالات و مقاماتی دست یافته اند که مطالعه و پژوهش درباره این حوادث و حالات و مقامات حتی افسانه های زندگی آنان تا حدّ زیادی در میان کُتُب ادبی ما مهجور مانده است.باید دانست که افسانه ها نیز در جای خود از اهمیّت به سزایی برخوردارند و گاه مارا در رسیدن به حقیقت کمک خواهند نمود.پس پرداختن به ا...

b nazaninb nazaninهمسو با گسترش اسلام در کشمیر که هم زمان با پایان حکومت شاهان هندوی کشمیری بود ، هرج و مرج 200 ساله و سستی نظام کاستی صورت گرفت دعوت عارفان و صوفیان ایرانی از جمله میر سید علی همدانی ، میر سید محمد همدانی ، میرزا شمس الدین عراقی و روی کار آمدن حکومت های اسلامی در کشمیر توسط شاهمیران و چاک ها توانست دوره حکومت های اسلامی در کشمیر را ایجاد نماید . بررسی زمینه های گرایش مردم کشمیر...

وزن یکی از عناصر سازنده¬ی شعر است که کلام را برجسته می¬سازد و سبب تمایز زبان نظم از نثر می¬گردد. بررسی این رکن از شعر و تناسبی که با محتوای شعر دارد، مسأله¬ای است که این پژوهش بدان پرداخته است؛امری که در ادبیات فارسی، کم¬تر به آن توجه شده و مطالبی که در این خصوص نوشته شده، بسیار محدود است.در این پژوهش، هماهنگی وزن با محتوا در سبک خراسانی (رودکی، فرخی و منوچهری) و سبک عراقی (مولوی، سعدی و حافظ) ...

بسیاری از رباعیات منسوب به خیام(ف 513-515ق) در برخی از متون نظم و نثر فارسی به نام شاعران دیگر نیز ضبط شدهاست. این امر علاوه بر ایجاد تردید در مورد صحت انتساب این رباعیات به خیام، انتساب چنین رباعیاتی را به شاعران دیگر نیز دشوار میسازد. اختلاف در انتساب رباعیات تا حدی است که گاه برای یک رباعی، نام هفت شاعر در منابع مختلف درج شده است. بیش از یک سده است که پژوهشگران ایرانی و خارجی دربارهی صحت ان...