احمد شاملو در ادبیّات فارسی و بدر شاکر السّیاب در ادبیّات عربی، از شاعرانی هستند که مضمون­های گوناگونی را در قالب شعر روایی، ارائه نموده­اند؛ تا به وسیله آن، مفاهیم ژرف­تر و گسترده­تری را به مخاطب خود عرضه نمایند. این پژوهش، کوششی در بررسی تطبیقی عناصر مشابه روایت، بر اساس رویکرد نقدی ادبیّات تطبیقی (مکتب آمریکایی)، در قصیدۀ «مرد مصلوب» اثر احمد شاملو و قصیدۀ «المسیح بعد الصّلب» سروده سیاب، به هدف د...

یکی از جذّاب ترین مباحث زیبایی شناسی متن، بحث پارادوکس یا متناقض نماست. بهره گیری از این شگرد، از عالی ترین شیوه های آشنایی زدایی هنری به شمار می رود که موجب دور شدن کلام از حالت عادی و برجسته سازی و اثرگذاری چشمگیر بر مخاطب می گردد. در شعر سبک آذربایجانی این ارائه بسامدی قابل توجّه و اثرگذار دارد. پارادوکس با قرار گرفتن در قالب صور خیالی چون تشبیه، استعاره، تشخیص و کنایه از پیچیدگی و ابهام نخستی...

کنایه، ساختی انعطاف پذیر در زبان فارسی و عربی است تا گوینده، دل مشغولی گوناگون خود را به یاری آن در پرده بازگو کند و شنونده نیز با توجه به زمینة فرهنگی که در زیر لایة ظاهری و لفظی کنایه ها قرار گرفته است، در برداشت معنای دلخواه خویش مردد و دو دل شود. این شگرد ادبی و هنری با انگیزه هایی همچون: شرم و آزرم، ترس از بازگفت بی پردة اندیشه ها، فرار از بازخواست، آشنایی زدایی و جلب توجه مخاطب... معنای ص...

هنجارگریزی، بحثی در نقد صورتگرا و یکی از نظریّه های ادبی معاصر است که مبنای آن بر پایه علم بلاغت استوار می باشد. در رویکردهای جدید زبان شناختی، نظریّه پردازان معاصر هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی معرّفی کرده اند و برای آن انواع گوناگونی برشمرده اند. در این میان، هنجارگریزی معنایی بیش از همه در عرصه شعر بازخورد دارد. شاعر با به کارگیری این صنعت و طولانی کردن فرایند ادراک مخاطب، پیام هنری خویش را به ...

قرن بیستم تجربیات متفاوتی را در زمینه ی هنر و اندیشه به همراه دارد. پس از جنگ جهانی دوم، جهان در رویارویی با تغییرات گسترده ای در زمینه های فلسفی، هنری، سیاسی و اجتماعی قرار می گیرد و تمامی اصول مدرنیسم را به چالش می کشد. در این اثنا مجسمه سازی مینیمالیسم با رویکردی انتزاعی که از مهم ترین دستاورد های هنر مدرن به شمار می آید، با مفاهیمی نو از درون نقاشی سر بر می آورد. این جنبش با تاکید بر نقش مخ...

درکِ میراث¬فرهنگی به¬عنوان درپای انسان در طول تاریخ، حرکتی است اجتماعی که علاوه بر اهمیت حفاظت کالبدی اثر، به درک مخاطب و ارتباط متقابل وی با اثر تاریخی توجه دارد. از طرفی، مأموریت اصلی مرمت¬گر، حفاظت از اثر هنری به¬منظور صیانت از تاریخ و فرهنگ گذشتگان است که در سایه¬ی پُررنگ¬کردنِ نقش و حضور فعال مخاطب آثار و درک وی از مرمت میراث¬فرهنگی به¬بار می¬نشیند. لذا پژوهش حاضر بر آن است با معرفی مخاطب فعا...

در هرمنوتیک ریکور با مطرح شدن اثر هنری همچون گفتمان، مخاطب و متن اهمیتی بیش از مولف آن می یابند و معنای اثر تنها در کنش تأویل مخاطب است که کامل می گردد. اثر به جهانی ارجاع دارد که رویاروی جهان مخاطب قرار می گیرد و مخاطب با طی کردن مراحل قوس هرمنوتیکی ریکور یعنی تبیین، فهم و خویشتن فهمی اثر را تأویل می کند یا به عبارتی دیگر به معنا دست می یابد. می توان نقشی برای عنوان در این فرآیند که با تبیین ا...

در ابتدای تحقیق، چگونگی شکل گیری هنر مدرن ویژگیهای کلی، اوج و افول آن و عوامل موثر بر شکل گیری آن را با رویکرد کلی به ویژگیهای زیبایی شناسی آن مورد مطالعه قرار دادم، سپس واژه مخاطب و به طور کلی مخاطب و یا گروه مخاطبین را تا حدودی باز کرده و به توقعات افراد در مواجهه با رویارویی هنر مدرن «به طور اخص» نقاشی پرداختم و در فصل آخر تعدادی نقاشی مدرن را انتخاب کرده و با دو گروه از مخاطبین به گفتگو درب...

این پژوهش به بحث و تحقیق درباره مخاطب درون متنی شعر مشروطه می پردازد. پرسشهایی که جستار حاضر در صدد پاسخگویی به آنهاست، عبارت است از: 1. هر اثر ادبی، چند نوع مخاطب دارد؟ 2. تفاوت دو نوع مخاطب درون متنی و برون متنی در چیست؟ 3. آیا دگرگونیهای شعر دوره مشروطه، مخاطب درون متنی را نیز شامل شده است؟ 4. سطح فکری شاعران مشروطه چه تأثیری در گزینش مخاطب درون متنی داشته است؟ 5. آیا گزینش مخاطب درون متنی ب...

گادامر در کنار نقد خود از آگاهی استتیکی، به عنوان رویکردی که با سوبژکتیو شمردن تجربه ی هنری حقیقت اثر را نادیده می انگارد، به وجودشناسی اثر هنری می پردازد. به زعم وی اثر نه به شکل ابژه ای در مقابل سوژه بلکه به شکل بازی ای وجود دارد که مخاطب را در خود جذب می کند. از این رو مواجهه با اثر هنری نه تجربه ای سوبژکتیو، حسانی و بدون علقه بلکه مشارکت در حقیقتی است که پیش فرض های مخاطب را به مخاطره می اف...