روضهالناظر و نزههالخاطر جنگی است کهن و با ارزش، مشتمل بر منتخبی از بهترین و زیباترین اشعار فارسی و عربی تا قرن هفتم هجری قمری که عزالدین عبدالعزیز کاشی، از مؤلفان و شاعران پایان سده هفتم و آغاز سده هشتم هجری، آن را گردآوری و تدوین کرده است. شعرهای برگزیده نشان می دهد مؤلف تسلط خوبی بر ادب عرب و عجم داشته و دیوان بسیاری از بزرگان را در اختیار داشته است. در این مقاله، ضمن معرفی این مجموعه خطی و ن...

کلیم همدانی، شاعری خلاق، معتدل و پرسخن بود که اگرچه در همه ی انواع شعر طبع آزمایی کرده، اما شهرت اصلی وی در غزل سرایی است. اشعار کلیم، صرف نظر از ویژگی های مشترک سبک هندی، به دلیل نیروی آفرینندگی شعری، تصرفات واژگانی، معنایی و گرایش های غنایی و حکمی، از مختصات زبانی، ادبی و فکری برخوردار است. هنر کلیم، در تصویرآفرینی، نازک خیالی و مضمون پردازی است. او از تمام امکانات بیانی، به صورت معتدل، ساده ...

تحوّلات و ویژگی های شعر در عصر مشروطیت در چند زمینه از جمله در موضوع و مضمون تفکّر و اندیشه، سادگی و روانی، توجّه به زبان مردم و عوامانه ها، آشنا زدایی و توجّه به باستان گرایی، بهره مندی از واژه ها و ترکیبات بیگانه، عنایت به ساختار شکنی و دگرگونی در قالب های شعری صورت پذیرفت. مضامین و مفاهیم اصلی شعر مشروطه بر پایه و نمایه های مردم گرایی و وطن دوستی، آزادی خواهی و سلطه ستیزی استوار و هموار گردید. ش...

دوران مشروطه از اعصار مهم ایران ازنظر تحول محتوای شعری است؛ چراکه دیگر نه مدیحه‌سرایی و شعر عرفانی، بلکه اشعار اجتماعی‌ـ‌ سیاسی با مضامین متعالی چون آزادی، وطن و... رواج داشت. تشابه عصر جدید تاجیکستان با این عصر، زمینه تعامل شعر مشروطه ایران و شعر نو این کشور را فراهم کرد. پژوهش حاضر، که به‌روش تحلیلی‌ـ تطبیقی انجام شده است، درجهت بیان چگونگی این تعامل با هدف مقایسه تطبیقی موضوع و محتوای شعر مش...

در فایل اصل مقاله موجود است

چکیده: غزل حافظ الگوی کمال غزل فارسی است. حافظ در غزل های خود در بیشترین حد از ظرفیت های زیباشناختی و استعدادهای نهفته ی زبان فارسی استفاده کرده است. نوع کلمه و چگونگی به‏کارگیری آن از عوامل تمایز غزلیات حافظ است که آن را نسبت به نمونه های مشابه، متفاوت و برجسته تر جلوه می دهد. در این پژوهش، سعی بر این است تا مقایسه ای بین فکر و شعر فخرالدین عراقی (688- 610) و حافظ شیرازی انجام دهیم. عراقی از ج...

این مقاله، مقایسه و مقارنه مختصری است بین حافظ و ابن فارض؛حافظ، سراینده زیباترین و عالی ترلین شعر رندانه – عاشقانه و عارفانه با این فارض حموی مصری بزرگترین و مشهورترین شاعر عارف عرب با فاصله یکصدو شصد سال که دارای وجوه افتراق و اشتراک بسیار هستندو در این مقاله ، قصد بحث تفضیلی و پرداختن به اصول و مبانی مشرب فلسفی و اخلاقی و ممیزات مکتب عرفانی و تجزیه و تحلیل عناصر هنری وفنی و زیبا شناختی و خیال...

شعر در گذر از تونل زمان دستخوش تغییرات و دگرگونی‏های بسیار بوده‏است. این تغییرات در پیکره‏ی شعر و مضامین آن هویدا می‏شود. زندگی مدرن ماشینی شاعر را به مضامین جدید اجتماعی سوق می‏دهد. بنابراین نمی‏توان از تغییرات و تحولاتی که بر عناصر و عوامل شعری وارد آمده چشم‏پوشی کرد. شعر متشکل از عناصری چون وزن و موسیقی، اندیشه و احساس، زبان و قالب‏های شعری است. اگر تفکر به منزله‏ی مغز یک اثر ادبی تلقی شود ق...

در ادبیات معاصر با عنایت به مضامین ملّی و میهنی، شاهد گروهی از شاعران هستیم که نه از فراز کرسی‌ قدرت و نه با زبان علم و قواعد پرتکلف ادبی بلکه با زبان مردم و در میان مردم شعر می‌سرایند. سیّد اشرف‌الدین حسینی و بیرم التونسی، امیران شعر مردمی در ایران و مصر هستند. شعرهای کوچه‌بازاری نسیم شمال و موال و زجل‌های عامیانۀ التونسی، توانسته­است با آمیزه­ای از هجو طنزآلود، رسالت شاعران را در انتقاد و بیدار...