برمبنای نظریه و روش تحلیل گفتمان، بین معرفت و فرایندهای اجتماعی و تاریخی، پیوند ناگسستنی‌ وجود دارد. فرایندهای اجتماعی و تاریخی، شیوه‌های فهم انسان‌ها از جهان را خلق و دگرگون می‌کنند و ازسوی‌دیگر، از طریق شیوه‌های فهم جهان، هدایت می‌شوند. براین‌اساس، آثار ادبی و هنری، در خلأ تولید نمی‌شوند و با متن و بستر اجتماعی و تاریخی خود رابطه‌ای دوسویه دارند. در مقاله حاضر، گفتمانی که در سال‌های پایانی ده...

کارکردهای فردی و اجتماعی و فرهنگی تاریخ به ویژه نقش تاریخ در حمایت معرفتی از پارادایم های رقیب در نظام‏ های علمی در جوامع انسانی زمینه‏ ساز اهمیت یافتن طرح پرسش از اعتبار گزاره هایی است که به عنوان «شناخت از گذشته» و «واقعیت گذشته» در علم تاریخ و عمل مورخانه تولید می‏شود. آگاهی از نقش مهم تاریخ به مثابه گذشته و علم تاریخ به عنوان علم شناساگر گذشته در قالب منبعی معرفت‏ شناسانه، منجر به طرح پرسش ...

رساله ی حاضر کوششی است به منظور اثبات پیش گامی ادبیات معرفت گرای فارسی بر فلسفه ی اسلامی در بستر فرهنگ ایرانی. انگاره ی بنیادین پژوهش چنین است که با سنجش ادبیات معرفت گرای فارسی و فلسفه ی اسلامی، به عنوان دو عضو از پیکره ی فرهنگ ایرانی، درمی یابیم که ادبیات معرفت گرای فارسی از منظر های متعدد نسبت به سنت فلسفی متداول در جامعه ی اسلامی ایران پیش گامی دارد و حد جامع این وجوه چند گانه ی تقدم را تقد...

وجه مقوم و جوهر اصلی معرفت تاریخی نقد است و اجرای دقیق آن بازسازی گذشته را بر مبنای روایات معتبر تضمین می‌کند. درواقع دست‌یابی به فواید تاریخ، به‌مثابۀ منبعی معرفتی، وابسته به وثاقت داده‌ها و اعتبار رویدادهای آن است و مورخ، برای اعتبارسنجی مدارک و شواهد تاریخی، به نقدافزارهایی نیاز دارد تا معیارهای شناسایی و تشخیص صحیح و سقیم را در اختیار او قرار دهد. مقالۀ حاضر، ضمن درنظرداشتن اهمیت مبحث نقد ت...

یکی از ملاحظات اصلی نظریه انتقادی در روابط بین الملل مسائل فرانظری بوده است.استدلال اصلی این مقاله آن است که این توجه به موضوعات هستی شناختی و معرفت شناختی که مورد انتقاد بسیاری از نویسندگان جریان اصلی روابط بین الملل قرار داشته است کاملا با موضوع دیگر مورد نظر نظریه پردازان انتقادی یعنی تحول در عرصه روابط بین الملل مرتبط است و به همین دلیل بخش لا یتجزای طرحواره نظری آن محسوب مس شود.بخش نخست مق...

سابقه معرفت شناسی از نظر تاریخی به قدمت عمر بشر می باشد . معرفت شناسی اگر بر حس گرایی مبتنی باشد طبیعتا انسان شناسی ، هستی شناسی وارزش شناسی متاثر از آن خواهد بود و نگاهی پوزیتویستی حاکم می شود و اگر معرفت شناسی تکیه بر عقل خود بنیاد داشته باشد قطعا همین نگاه بر حوزه های هستی شناسی ، انسان شناسی و ارزش شناسی تاثیر خواهد داشت.آنچه مسلم است معرفت شناسی اسلامی تکیه بر عقل دارد که پشتوانه آن وحی...

چکیده کار جامعه شناسی حقوق مطالعه ی جامعه شناختی و علمی هستی اجتماعی حقوق (نظم/ نظام) است. جامعه شناسی معرفت به مطالعه ی مسئله تعین اجتماعی معرفت می پردازد تا نشان دهد که کدام بخش از معرفت های بشری (صورت، محتوا یا هر دو بخش)، چگونه با تأثیر از عوامل اجتماعی مادی و بیرونی ایجاد شده، تحول می یابد. در این مقاله، با استفاده از مفاهیم و دیدگاه های جامعه شناختی به مطالعه و طبقه بندی معرفت های حقوقی...

چیستی، اعتباروکاربست نظریه دینی در علم تاریخ و مطالعات تاریخی، از مسائل اساسی فلسفه علم تاریخ دینی است. کاربردی کردن نظریه دینی در علم تاریخ و تحقق عینی تحلیل دینی تاریخ، ضرورت تحقیق را مضاعف می‌کند. (هدف و ضرورت مقاله) سؤال اصلی تحقیق برچیستی، اعتبار و کاربست نظریه دینی در مطالعات تاریخی متمرکزشده است. (سؤال اصلی مقاله) چیستی، اعتبار و کاربست نظریه دینی در علم تاریخ، مستند به گزاره‌های دینی و ...

دوران مدرن و پست مدرن قبل از هر چیز با پارادایم معرفت شناسی مشخص می شود که بازتاب آن را  در همه حوزه ها، از جمله در ادبیات و شعر نیز می توان یافت. شعر پست مدرن ایران در شمارآخرین و جدیدترین اشعار معاصر قراردارد که نگاههای منتقدان و بسیاری از جوانان جامعه را به سوی خود جلب کرده است. یکی از موضوعات عمده در این اشعار، بازتاب  چهرۀ زنان در طیف­های گوناگون است که در برخی موارد بیانگر احوال وکردار و ...