فرهنگ عامیانه ایران برخاسته از سنت¬ها، آداب و رسوم، باورها و اعتقاداتی است که میراثی به وسعت تاریخ دارد. در میان عناصر متعدد فرهنگ عامیانه، شئ¬باوری (فتیش) حضور گسترده¬ای در زندگی عوام داشته است. این عنصر شامل سنگ¬ها، گیاهان، حیوانات، طلسم¬ها و ادعیه¬ای است که از قدرت جادویی خارق¬العاده¬ای برخوردارند و به عنوان شیئی کاربردی و ثمربخش در زندگی روزمره مردم اهمیت پیدا کرده¬اند. این پژوهش در نظر دار...

کاخ چهلستون اصفهان همواره به عنوان یکی ازمهمترین آثارتاریخی و فرهنگی ایران درزمان سلطنت شاه عباس اول و دوم ساخته شده و مورد توجه قرارگرفته است. دیوارنگاره های کاخ حاکی ازفرهنگ و تفکرشاهان وچه بسا مردم آن زمان(عهد صفویه) بوده و به راستی سندی است که عقاید آنان را به روشنی بیان می دارد. هدف ازنگارش این پایان نامه با استفاده ازروش کیفی- تاریخی، بررسی تصویر زن آن روزگاراز منظرموضوع و محتوا وزی...

مکتب نقاشی قاجار علیرغم کاستی ها و نواقصی که مکررا" در کتب مختلف به آن ها اشاره شده است دارای نقاط قوت و نکات ارزشی قابل ارجی است که متاسفانه کمتر به آنها پرداخته شده است . یکی از علل این کم توجهی و پیشداوری غیرمنصفانه، عدم معرفی و اصولی و عدم دسترسی و وقوف محققان به کمیت ها و کیفیات اکثر آثار ارائه شده در این مکتب هنری است . مجموعه عمارت سردار ماکو، سند گویای این مدعاست . این گنجینه عظیم هنر ق...

سقوط تبریز، پس از شکست چالدران (920ق/ 1514) زمینه‏ی به تاراج رفتن بخش اعظمی از ثروت‎های مادی و معنوی تختگاه صفویان را فراهم نمود. در این بین، بخش قابل توجهی از نخبگان هنری تبریز به اراضی عثمانی مهاجرت داده شدند. این مهاجرت اجباری امکان انتقال دستاوردهای مکتب نگارگری تبریز صفوی، میراث دار مکاتب هنری هرات، جلایری، ترکمن، به مکتب استانبول را ایجاد کرد. برخی از این نگارگران، همچون شاه قلی نقاش و شا...

دیباچه­های مرقعات حاوی اطلاعات ارزنده­ای از هنرمندان، حامیان و بعضاً تاریخ شکل­گیری هنرها می­باشند، اما کمتر به  زمینه­های جامعه­شناختی ظهور آنان و ارجاعات متن به بستر تاریخی­ای که در آن قرار گرفته­اند، توجه می­شود. نخستین­بار دیباچه دوست محمد هروی در کنار خوشنویسی به نقاشی و نقاشان پرداخت. این پژوهش به دنبال این مسأله است که علل برآمدن این دیباچه در خصوص نقاشی در قرن دهم چیست؟ برای پاسخ، از روی...

امیر نظام الدین علیشیر فرزند امیر کیچکنه بهادر در (۸۴۴ هـ. ق) هرات در یک خانواده ترک زبان چشم به جهان گشود. وی در خراسان (۸۵۴ هـ. ق) مدتی در خدمت ابوالقاسم بابر فرمانروای هرات بود و در همین زمان به علت وابستگی که از دوران نوجوانی با سلطان حسین بایقرای تیموری داشت. هر دو در یک مکتب درس می‌خواندند. پس ازمرگ ابوالقاسم بابر او در مشهد به کسب علم و کمالات پرداخت و سلطان حسین بایقرا برای کسب قدرت به ...

اختصاص دادن صفت اگزوتیک به اثر هنری، از مباحث پیچیده و مناقشه برانگیز در نقاشی معاصر ایران است؛ عدم وجود تعریفی شفاف از مفهوم اگزوتیک به این مسئله دامن زده است. پایان نامه حاضر در تلاش است که ابتدا با تعریفی از معنی اگزوتیک با توجه به اهمیت نگاه و منظر غرب به جانب شرق تصویری روشن از این مفهوم به مخاطب ارائه کند و تلاشی را که هنرمند شرقی به منظور دیده و درک شدن توسط غرب می کند، نشان دهد. سپس با...

شاهنامه داوری از آخرین کتاب های مصور نفیس خطی به شمار می آید که مجالس آن توسط دو هنرمند شیرازی یعنی آقا لطفعلی ومحمد داوری اجرا شده اند.نگاره های این شاهنامه منعکس کننده ویژگی های مکتب شیراز و همچنین هنر مصور سازی کتاب دوران قاجار در واپسین روزهای حیاتش می باشند، به همین جهت در این پژوهش سعی شده تا با بررسی نگاره های منتخب به ویژگی های مصور سازی شیراز که تا آن زمان به صورت سنت حفظ شده بودند، دس...

فرهنگ عامیانه ایران برخاسته از سنت¬ها، آداب و رسوم، باورها و اعتقاداتی است که میراثی به وسعت تاریخ دارد. در میان عناصر متعدد فرهنگ عامیانه، شئ¬باوری (فتیش) حضور گسترده¬ای در زندگی عوام داشته است. این عنصر شامل سنگ¬ها، گیاهان، حیوانات، طلسم¬ها و ادعیه¬ای است که از قدرت جادویی خارق¬العاده¬ای برخوردارند و به عنوان شیئی کاربردی و ثمربخش در زندگی روزمره مردم اهمیت پیدا کرده¬اند. این پژوهش در نظر د...

تغییرات و تحولاتی که از سده یازدهم به بعد در اوضاع سیاسی و اجتماعی حکومت صفوی و قاجار بوجود می آید،تحولی در نگاه به انسان در نقاشی ایرانی را سبب می شود که از جهاتی با ارزشهای پیکرنگاری ایرانی فاصله پیدا می کند.تفاوتهای میان تصویر انسان در مکتب اصفهان و قاجار، چگونگی رابطه پیکر نگاری با عواملی نظیر دربار ،شرایط اجتماعی و سیاسی و چگونگی روند غلبه انسان بر طبیعت در نقاشی های ایرانی سوالات مطرح شده...