تحلیل گفتمان به عنوان رویکردی نوین و میان‌رشته‌ای، کوشیده است به متن با دیدی فرای کلمه، جمله و متن بنگرد و بافت را نیز در شناخت فرایند معناسازی و معناشناسی تبیین نماید؛ با این هدف که ساختارهای قدرت، سلطه و نابرابری‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی حاصل از آن را از طریق بلاغت، نحو، کاربردشناسی زبان و بینامتنی از دریچه‌ای انتقادی مورد مداقه قرار دهد. نگارندگان در این جستار برآنند که نامة دهم نهج ...

برجسته ترین ویژگی آثار منظوم و منثور فارسی که گنجینه عظیم فکر و فرهنگ ماست بهره‌مندی عارفان و شاعران بزرگ از فرهنگ غنی اسلام  و علوم و معارف آسمانی است و در این میان نهج البلاغه جایگاهی ویژه و درخور تأمل دارد. این پژوهش تلاشی است برای تبیین بهره‌گیری دو تن از مشاهیر این سرزمین از سخنان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه. در این مقاله سعی شده است تأثیر این شاهکار بلاغت و شیوایی و مفاهیم بلند و ملکوتی آ...

شخصیت عظیم وچند بعدی امیرمومنان علی ع ایجاب میکندکهبخش وسیعی از مطالعات خاورشناسان حول محوراندیشه و جایگاه فکری سیاسی و اجتماعی آن حضرت صورت گیرد.سهم قابل توجهی از مطالعات خاورشناسان با سخنان حضرت به ویژه نهج البلاغه صرف بررسی صحت انتساب این سخنان به حضرت علی گردیده است.پایان نامه ی حاضر با کاوشی در مطالعات شیعه شناسی ب بررسی دیدگاه خاورشناسان در مورد کلام امام علی به خصوص نهج البلاغه می پردازد...

نهج البلاغه مهمترین و علمی ترین میراث بشری در حوزه معارف و آموزه های دینی است. شیوه سخن روی اتقان و استحکام سخن در نهج البلاغه آن را فرازتر از سطح کلام بشری قرار داده است. و بخش قابل توجهی از این میراث گران بها مشتمل بر مکاتباتی است که به رغم مکتوب، غیرشفاهی بودن می توان آن را در زمره فن مناظره به شمار آورد و از آن بین به تحلیل شیوه و اسلوب امام علی (ع) در این نامه ها پرداخت. آداب مناظره، شیوه ...

انسجام به ­عنوان یک اصطلاح زبان­شناسی متن توسط «هالیدی» و «حسن» در سال 1976 مطــرح شــد بدین ­صورت که یک متن جهت برخورداری از انسجام نیازمند عناصری است که در مجموع عناصر انسجامی یا اداوت انسجام نام دارند و از نظر آن دو شامل ارجاع، حذف، جایگزینی، انسجام واژگانی و ادوات ربطی است.     ادوات ربطی یا پیوندی به مجموعه عناصر زبانی اطلاق می­ شود که باعث پیوستـــگی و اتصــال واژگان و به ­خصوص جملات می­ ...

در مطالعات زبان شناسی گاه ساختارهای دستوری و شکل ظاهری کلمات مد نظر قرار می گیرد و گاه دلالتها و معانی پنهان . از جمله این دلالتها تاکید است که عامل موثر در تاکید جملات و عبارات چیزی جز رعایت مقتضای حال مخاطب نیست . بلاغت حکم میکند که سخن گفتن با مخاطبی که نسبت به پیام ما موضع خاصی ندارد با زمانیکهدر تردید و انکار بسر میبرد ،متفاوت است و این همان است که به آن رعایت مقتضای حال گفته می شود . کتاب...

مفهوم «رابطه» یک‌صد و پنجاه سال پیش هرگز به معنای امروزی به‌کار نمی‌رفت. با این وجود، مفاهیم جانشین آن از قبیل «انس» در نهج ‌البلاغه به‌کرّات آمده است که هریک از آنها بیان‌کننده اصناف و مراتب رابطه اعم از رابطه انسان و خدا و سایر رابطه‌هایند. در زمینه روابط انسان، در مجموع با چهار رابطه مواجهیم: رابطه انسان با خدا، خودش، انسان‌های دیگر و طبیعت. هریک از این روابط هم در پنج ساحت وجودی انسان تحقق م...

اثبات همنوائی روح قرآن و نهج البلاغه، می تواند کاستی-هائی که در سلسله ی اسناد این کتاب وجود دارد، را برطرف کند. در این مقاله از دیدگاه متن شناختی و عرضه-ی متون این کتاب شریف به قرآن، سعی شده است تا همنوائی روح قرآن و نهج البلاغه ثابت شود. هدف از این بررسی آن است که روشن سازد، امام علی7 در بیانات و کلمات خود که در قالب نهج البلاغه در اختیار ماست به چه شکل هائی از آیات قرآن کریم استفاده کرده است....

واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژه های کلیدی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکه های معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبان شناسی آن شبکه ها می توان به افق های تازه ای در لایه های معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهج البلاغه پنجره های جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز می کند. در ا...

نهج البلاغه پس از قرآن کریم و سیره سیاسی پیامبر اکرم (ص)، بنیادگذار فلسفه سیاسی اسلام است که راهبردهای روشنگرانه ای در زمینه سیاست و حکومت ارائه نموده است. حضرت علی (ع) در بسیاری از خطبه ها، نامه ها و حکمت های این کتاب، علاوه بر روشن ساختن نوع معرفت شناسی، هستی شناسی و رویکرد فلسفی خود به جهان، به موضوع نحوه سیاست و مدیریت جامعه و سرزمین از ابعاد مختلف می پردازد.از آنجا که هر نظام سیاسی در جهان...