این نوشتار درپی بررسی تغییر گفتمان امنیتی در ترکیه در فرایند پیوستن این کشور به اتحادیة اروپا است. به نظر می رسد که اروپایی شدن ترکیه از مهم ترین عوامل تغییر گفتمان امنیتی در ترکیه بوده است. در ترکیه زبان سیاسی و امنیتی رایج تغییر یافته است و در این کشور شاهد بروز قراردادهای اجتماعی و سیاسی جدیدی هستیم که به نوعی فرآیند عادی سازی را به دنبال داشته است. فرایند امنیتی زدایی ترکیه همراه عوامل دیگر...

کشورها بازیگرانی مستقل درعرصه­ی سیاست خارجی هستند که توان بازیگری آنها ریشه در بافت­های ژئوپلیتیک همچون ژئواکونومی، هیدروپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواستراتژی دارد. اما در سطحی ریزتر هر کدام از این بافت­ها مشتمل بر چندین ژنوم هستند. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه‌ی جغرافیایی ژنتیک سیاست در یک کشور است که تأثیر بسزایی در شکل‌بخشیدن به رفتارهای نظام سیاسی در نظام بین‌الملل دارد. جمهوری آذربایجان برای ایران دارای ...

امروزه از چالش‌ها و دشواره‌های مبتلابه کشورهای اسلامی، مسئله امنیت و به‌طور خاص، امنیت سیاسی است. حال این سؤال مطرح است که آیا گزاره‌های فقهی، ظرفیت تبیین و تولید امنیت سیاسی و زمینه‌سازی برای ارائه الگوی امنیتی را داراست؟ در این راستا می‌توان گفت فقه شیعه، توجه ویژه‌ای به امنیت نظام اسلامی و به‌طور خاص امنیت سیاسی آن دارد. مدعای مقاله این است که در ابواب مختلف فقه، گزاره‌های فقهی متعددی ناظر ب...

نظام اِنها یا خبریابی و خبررسانی و به تعبیری جاسوسی از راه­کارهایی بود که حکومت­ها برای برقراری امنیت کشور به کار می­بستند. ضرورت اداره قلمرو گسترده حکومتی، و کسب اخبار و اطلاعات از سراسر کشور، حکومت­ها را ناگزیر می ساخت که تشکیلات جاسوسی خود را در قالب نهادهایی چون «بَرید» و «اِشراف» و نیز با تربیت و به­کارگیری مُنهیان (جاسوسان) و خبرگیران آزموده  بنیاد گذارند. این گونه تشکیلات که با نظام خبررسانی...

کانون توجه علم سیاست بنا به تعریف، نظم و ثبات سیاسی از یک سو و فقدان آن از سوی دیگر است. لذا، اندیشه-گران سیاسی از دیر باز به مسایلی چون ناآرامی های اجتماعی، بی نظمی های سیاسی و انقلاب ها توجه کرده اند. اصولاً انقلاب ها (در شکل تمام عیار آن) سبب ساز تحولاتی ژرف در عرصه داخلی و خارجی گشته و گام در راه بنیان نهادن نظمی نوین می گذارند. سقوط رژیم پیشین و تسخیر قدرت به وسیله انقلابیون به ندرت نشانه خ...

اسلام سیاسی یکی از مهم‌ترین و تأثیر­گذارترین گفتمان‌های موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقش­آفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان به‌عنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقش­آفرینی کرده است. البته در خوانش سکولار و غربی، این نقش­آفرینی به دلیل تقابل با نظ...

نظام سیاسی پهلوی برای کسب، نگهداشت و افزایش قدرت، به دلایلی تاریخی نتوانسته بود بر پایه‌های حقانی قدرت سیاسی (دین، عرف و قانون) تکیه کند. نظام خودکامه در محیط سیاسی داخلی بر دو بنیان استوار می‌شود: از یک سو، مخالفان خود را به شیوه‌های گوناگون سرکوب می‌کند؛ از دیگر سو، برای تأمین منابع مالی مورد نیاز برای گسترده‌سازی کارویژه‌های دولت به تصاحب اقتدارگرایانة منابع کشور می‌پردازد. در محیط بین‌الملل...

هنجارهای امنیتی بخش اجتناب‌ناپذیری از فرآیند نهادگرایی و گسترش رژیم‌های بین‌المللی در نظام جهانی محسوب می‌شود. کشورهایی که از قابلیت لازم برای اثرگذاری در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردارند، عموماً تلاش می‌کنند تا اهداف راهبردی خود را از طریق هنجارهای امنیتی، خلع سلاح و کنترل تسلیحات پیگیری کنند. این امر بیانگر آن است که جهانی‌شدن می‌تواند فرایندهای سیاسی، اقتصاد و راهبردی یکسان و اثرگذار در ...

چکیده: اتحادیه اروپا و روسیه چه از لحاظ سیاسی – اقتصادی و چه از لحاظ امنیتی از جمله بازیگران تاثیرگذار و قدرتمند در نظام بین الملل می باشند، روابط روسیه و اتحادیه اروپا در دو دهه اخیر تحول یافته است. فرو ریختن دیوار برلین به عنوان نماد جنگ سرد، و به تبع آن فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، باعث شد که دغدغه های امنیتی و ایدئولوژیک در عرصه بین الملل کم رنگ شود و مسائل اقتصادی در اولویت قرارگیرد. ر...