تاریخ نقاشی پشت شیشه به چند سده نخستین میلادی باز می گردد. نمونه های جالبی از روم باستان باقی مانده که به روش نقاشی سرد اجرا شده اند. اما پس از سه قرن نخست میلادی به دلیل مشابهت این تکنیک با روش تولید تصویر با رنگ های مینایی، نقاشی پشت شیشه به فراموشی سپرده شد. همزمان با آغاز رنسانس نقاشی پشت شیشه بار دیگر مورد توجه هنرمندان و خریداران قرار گرفت. این شیوه نقاشی از هنری مورد توجه طبقات مرفه جوام...

ادبیات تطبیقی از دهۀ هفتاد میلادی بر اساس نظریات رنه ولک و هنری رماک پا به عرصۀ جدید مطالعات بینا رشته ای نهاد. مطالعۀ ارتباط بین ادبیات و هنر، مانند ادبیات و نقاشی، یکی از عرصه هایی است که توجه پژوهشگران ادبیات تطبیقی را در چند دهۀ اخیر به خود جلب کرده است. در این نوشتار کوشیده ایم با بررسی شعر و نقاشی سهراب سپهری، ارتباط بین ادبیات و هنر را روشن کنیم. آنچه در این پژوهش بینارشته ای تحلیل می شو...

در مواجهه با سپیده­دم تجدد ایرانی در عصر مشروطه می­توان پرسید آیا انقلاب مشروطه­ ایران، سرآغازی برای تحولات هنری بوده است یا خیر؟ دربار قاجار پیش از این به مدرنیزاسیون از بالا رو آورده بود که در پی آن، نظام نقاشی ایران، عناصری از بیرون را پذیرفته و حرکت به‌سوی نقاشی واقع­گرایانه را آغاز کرده بود. در این پژوهش، با اتخاذ دیدگاهی تاریخی و جامعه­شناختی تلاش شده است نشان ­داده شود دربار در چه شرایطی...

هنر نگارگری و نقاشی دوره آل‏جلایر را بایستی در تداوم سبک رایج دوره ایلخانی(مکتب تبریز) مورد بررسی قرار داد. مهمترین تأثیری که از دوره ایلخانی به جا ماند و در دوره آل‌جلایرصیقل داده شد؛ سبک هنر نقاشی چینی بود. در این مقاله بر آنیم با روش تاریخی و رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی هنر نگارگری و نقاشی این دوره و سهم آن در شکل‏گیری مکتب نگارگری هرات دوره تیموریان بپردازیم. یافته‏ها حاکی از آن است که...

مقالۀ حاضر به تحلیل نقاشی دیواری معاصر پس از انقلاب و سرمایه‏های نمادین، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر ‌آن می‏پردازد، که حاکی از تحولات سیاسی و اجتماعی و کنش‏ها و میدان‏های قدرت در حوزۀ نقاشی و میدان قدرت دولتی است. فرضیۀ اصلی مقاله این است که نقاشی دیواری در هر دوره‏ تحت نفوذ میدان‏های قدرت تولید‏ می‏شود. برای آزمون این فرضیه، آثار نقاشی‏ دیواریِ پس از انقلاب در شهر تهران در نظر گرفته‌ شده است. چگون...

نقاشی "عصر عاشورا"ی فرشچیان یکی از مهمترین و معروفترین نقاشی‌های دوران مدرن در ایران در زمینه شمایل نگاری مذهبی است. این نقاشی/مینیاتور در دهه 50 شمسی کشیده می‌شود، اما دقیقا دو دهه بعد زمینه‌های عمومیت یافتن و شهرت آن فراهم میشود. در این مقاله تلاش شده به زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی و همچنین ویژگی‌های درونی این مینیاتور که سبب تعویق دو دهه‌ای در شهرت این نقاشی و شهرت فراگیر در بسیاری از فرهنگ‌ه...

هدف این مقاله مقایسه‌ی بازنمایی تصویر زن در نقاشی زنان و مردان معاصر ایران است. این کار با استفاده از الگوی جانشینی در تحلیل نشانه‌شناختی و ساخت پرسش‌نامه‌ی تقابل‌های معنایی در مقایسه‌ی نقاشی زنان و مردان انجام می‌شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که تصویر زن در نقاشی مردان دارای نظام نشانه‌های توصیفی، شمایلی و کلیشه‌ای از زن آرمانی است، اما نقاشان زن نگاه تبیینی، غیر کلیشه‌ای و تفسیری به ویژگی‌...

نقاشی ایران در دهه های بیست تا پنجاه هـ . ش به دستاوردهای متفاوتی با سنت های گذشته دست یافت. این دستاوردها بیشتر در جهت شناخت نوینی در تکنیک و اجرا بود. بعدها این حرکت هنری، هنر نوگرا خوانده شد. هنرمند در تمام وجوه نوگرایانه کمتر به وجه اجتماعی، تحولات فرهنگی، و رمزهای هنر ملی، مذهبی و سنتی توجه داشت و بیش از آن، شیفته اجرا به شیوه جنبش های آوانگارد غرب بود. کم توجهی به خاستگاه ها و نیازهای فره...

نقاشی اجتماعی یکی از مهم‎ترین گرایش های هنری است که از سپیده دم تاریخ بر دیوار غارها نقش بسته و تا کنون استمرار یافته است. هنرمندان بسیاری در سرتاسر دنیا به این نوع از نقاشی با رویکردهای متنوعی گرایش داشته اند. بررسی و تحلیل این نوع از نقاشی‎ها نیاز به شناخت هر چه بیشتر جامعه و فضایی دارد که هنرمند در آن زندگی می‎کند و از آن تأثیر پذیرفته است. بنابراین برای پژوهش در باره‎ی این موضوع، نیاز است ک...

یکی از میراث های ماندگار هر ملتی آثار نقاشی دیواری می باشد که در کشور ما نیز تعدادی از این آثار وجود دارد. عهده دار حفاظت از این آثار مردمان و دولت ها می باشد. در بعضی از دوره ها این وظیفه مورد غفلت قرار گرفته و باعث آسیب و از بین رفتن اصالت آن ها و در مواقعی سبب نابودی این آثار شده است. این مقاله که هدف آن بررسی آسیب ها به نقاشی های دیواری دوره صفوی در شهر اصفهان، از دیدگاه نقاشی و هنرهای تجسم...