در کتاب الکافی روایتی صحیح ­السند مبنی بر ذلت­پذیری امام سجاد (ع) در مقابل یزید نقل شده است. این کُرنش به حدی است که امام خود را تسلیم یزید کرده و اقرار به بندگی او نموده است. در تاریخ یعقوبی این اقرار اضطراری به صورت شدیدتر، در مقابل مسلم بن عقبه بیان شده است، به حدی که امام کیفیت بندگی­شان را خود مشخص می­کند. این حدیث تاریخی گرچه صحیح السند است، اما برای ارزیابی حدیث به دلیل متقن دیگری نیاز اس...

اعراب جاهلی نسبت به آفرینش های ادبی روزگار خود، بی تفاوت نبوده اند و آنچه امروزه نقد ادبی نامیده می شود، ریشه در فرهنگ دوره ی جاهلی دارد. مهم ترین بازارهای فرهنگی آن دوره مانند بازار عکاظ، عرصه ی نقد آثار ادبی بوده است. از آن زمان تا کنون، آثار و مکاتب نقدی معروفی ایجاد شده اند. ابن سلام و کتاب طبقات شعراء، جاحظ و کتاب « البیان و التبیین»، ابن قتیبه و کتاب « الشعر و الشعراء»، ابن معتز و کتاب « ...

تفسیر منسوبه به امام حسن عسگری (ع) از جمله تفاسیر اولیه شیعه است که بسیار زود هنگام اعتبار آن مورد بحث بوده است. مخالفان این تفسیر به لحاظ سندی و متنی به بحث از آن پرداخته اند. علامه شوشتری نیز از جمله این مخالفان است که در الاخبار الدخیله به اجمال به بحث از سند آن می پردازد، هم چنان که متن آن را نیز به نقد می کشد. نقد محتوایی او از این تفسیر، مفصل ترین نقد از آن محسوب می شود. او در نقد خود از ...

نگاهی گذرا به قرآن کریم به نیکی روشن می سازد که برخی از آیاتش در نقد جامعه جاهلی همزمان با آن نازل شده است؛ نقدی که از کاستی ها و عیوب نقد انسانی پاک است. در قرآن کریم انواع متعددی از نقد - چون نقد اجتماعی، ادبی، تاریخی و روان شناسـانه - دیـده می شود و این به ما امکان می دهد که قرآن را اولین کتاب مسلمانان بنامیم. گرچه اسامی بسیاری از انواع نقدهای یاد شده، جدید و نو ظهوراند به راستی ریشه بیشتر آ...

نقد و معرفی کتاب نام کتاب: مکتب های تاریخی و تجدد گرایی تاریخ. مولف: دکتر عزت الله رادمنش. ناشر: انتشارات موسسه فرهنگی پیک ستاره دانش. نوبت چاپ: اول ـ اردیبهشت 1379. تیراژ: 3000 جلد. قیمت: 1550 تومان.

البدء و التاریخ در بزنگاه عصر تدوین تمدن اسلامی به قلم مقدسی تألیف شده و کشمکش‌های گفتمانی اندیشمندان در آن بازتاب یافته است. در عین حال، محققان معاصر آن را نمونه‌ای از نگرش عقلانی- فلسفی به تاریخ در سنت تاریخ‌نگاری اسلامی دانسته‌اند. بنابراین بازیابی «ایدۀ کلیدی» مقدسی در نگارش البدء و التاریخ و «معنای بنیادین» آن، به عنوان مسئلۀ مقالۀ حاضر، مهم و ضروری می‌نماید. در پاسخ بدین مهم، مقاله درصدد ...

از حوادث مهم صدر اسلام - که گاه در غبار تحریف فرو رفته - صلح امام حسن 7 است. یکی از چالش‌های مربوط به این صلح روایات نسبتاً فراوانی است که از اعتراض امام حسین 7 به این صلح سخن می‌گویند. این روایات از دو جهت نقدپذیر هستند: نخست، نقد بیرونی یا سندی و دوم، نقد درونی یا محتوایی. در نقد بیرونی، مشخص گردیده که اسنادِ یک به یک روایات ضعیف هستند. نقد درونی یا محتوایی با دو دسته معیار: 1. درون دینی، 2. بر...

کتاب الصحیح من سیره النبی الاعظم از کتب تاریخی در زمینه سیره رسول اکرم می باشد. جعفر مرتضی عاملی نویسنده لبنانی و شیعه این کتاب درپی دستیابی به سیره صحیح رسول اکرم ازمیان اخبار بسیاری است که در این زمینه وارد شده است.او برای رسیدن به این منظور کتب متعددی را مورد بررسی قرار داده و در نهایت با بکارگیری مبانی نقد متن و سند به خبر صحیح دست یافته است.عرضه بر قرآن،سنت،عقل،مسلمات تاریخی،نسبت سنجی نص ب...