انقلاب سال 57 بزرگ­ترین حادثه بعد از انقلاب مشروطه در تاریخ ایران به شمار می­رود. هر انقلابی در بطن خود علاوه بر مسایل و موضوعات گوناگونی که با خود همراه دارد، به یک تجربه ادبی جدید نیز منجر می­شود. هر چند عده­ای معتقدند شعر پس از انقلاب به سوی نوعی دگردیسی (نه نوآوری) حرکت کرده است اما قالب­های سنتی در هم نشینی با قالب های نوین شعر ایران از لحاظ آرمان، عواطف و رویکرد به دگرآفرینی­های ساختار صو...

این نوشتار با طرح دو مفهوم تاریخمندی و حیات اجتماعیِ برآمده از انقلاب اسلامی درصدد فهم نسبت دو مفهوم مزبور با تحولات اجتماعی ایران معاصر است. ادعای این نوشتار چنین است که انقلاب اسلامی از طریق خلق تاریخمندی و سپس ایجاد حیات اجتماعی نوین بر تحولات اجتماعیِ ایران معاصر تاثیر بنیادین گذاشته است. رهیافت نوشتار برگرفته از نظام روابط اجتماعی(نظام کنش) و روش نوشتار نیز مبتنی بر جامعه شناسی تاریخی(فردیت...

اگرچه بررسی ریشه‌های پیدایش انقلاب مشروطه همواره ایده‌ای جذاب و قابل‌ تأمل بوده، اما تاکنون تلاشی جدی برای تبیین نظری انقلاب، دست کم در زبان فارسی، صورت نگرفته است. به همین سبب این مقاله می‌کوشد علل اجتماعی ـ اقتصادی وقوع انقلاب مشروطه را در چهارچوب نظریۀ کارکردگرایی چالمرز جانسون تبیین کند. این نظریه مبتنی ‌بر تعادل و هم‌بستگی اجتماعی است و اعتقاد دارد اگر نظام اجتماعی از حفظ تعادل خود در برا...

هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا وقوع انقلاب اسلامی و مطالعه آن به وسیله صاحب نظران انقلاب، دگرگونی قابل توجهی در نظریه های مربوط به فرایندجنبش انقلابی ایجاد کرده است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، که در حوزه جامعهشناسی علم است، از نظریه مرتون و به ویژه توماس کوهن درباره تغییر و تحول دانشعلمی بهره گرفته شده و این فرضیه مطرح شده است که وقوع انقلاب اسلامی ایران و مطالعه آن منجر به کشف ن...

هدف مقاله، کشف و بررسی گفتمانهای هنری سینما بعد از وقوع انقلاب اسلامی و پاسخ به پرسش‎هایی است که درخصوص انواع و ویژگیها و عوامل ناظر بر این گفتمانها وجود دارد؛ لذا روش ترکیبی تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا با تأکید بر مطالعات کیفی به‎عنوان روش تحقیق این مقاله برگزیده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که علل تسری گفتمان انقلاب اسلامی به سینما، اسلام خواهی و بومی بودن این گفتمان از یک سو و مذهبی ب...

انقلاب اسلامی ایران، صرف­ نظر از این­که بساط استبداد کهن ایرانی را برچید و ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نظم موجود را دگرگون ساخت، به موضوعی جالب­ توجه برای نظریه­ های رایج و بدیع در علوم اجتماعی تبدیل شد و حاصل مطالعه­ ی آن پدید آمدن چرخشی پارادایمی در نگاه به نظم جهانی بود. در این مقاله، پرسش اصلی این است که انقلاب ایران به چه دلایلی و از کدام ابعاد برای فوکو تأمل­برانگیز بود؟ او این رخدا...

پدیده انقلاب قدمتی طولانی دارد و به همین صورت تحلیل چرائی و چگونگی وقوع آن نیز از زمان های گذشته به ویژه از نیمه دوم قرن 19 میلادی وجود داشته است..بدین ترتیب مجموعه ای از نظرات و نظریه های گونه گون در باره وقوع این پدیده بیان شده است .این مقاله می خواهد ضمن بیان دسته بندی های صورت گرفته در این باره ، در حد توان خود ایرادات و ناتوانی های این نظریه ها را برشمارد.

در این مقاله‘ پس از ارائه خلاصه ای از نظریه تدا اسکاچپول که شاید از میان نظریه های جدید‘ مهمترین نظریه در مورد انقلاب باشد‘ آرای او درباره انقلاب مورد بحث قرار می گیرد. نکته اصلی در نظریه او تبیین علت وقوع انقلاب اجتماعی و طرح این مساله است که چرا در برخی از جوامع انقلاب اجتماعی به ابزار اصلی ایجاد تحول تبدیل می شود. فشار بین المللی بر دولت‘ شورشهای دهقانی‘ و حضور نخبگان حاشیه ای شرایط مهم برای...

در این مقاله، موج سوم بیداری اسلامی به مجموعه تحولاتی اطلاق شده که از اواخر سال 2010 از شمال آفریقا آغاز و به دیگر کشورهای عربی تسری یافت. وقوع انقلاب اسلامی دومین موج بیداری اسلامی محسوب می‌شود. موج اول بیداری اسلامی نیز به مجموعه واکنش‌هایی اطلاق می‌شود که نیمه دوم قرن هجدهم و قرن نوزدهم به ویژه پس از انقلاب صنعتی در گستره جهان اسلام علیه هجوم سیاسی ـ فرهنگی غرب انجام شد. وقوع امواج مذکور، به...