میرسیا الیاده دین پژوهی است که از نقطه نظر روش در معرض انتقاد دیگر دین پژوهان قرار دارد بعضی به دلیل رویگردانی او از روش تاریخی و کسانی دیگر به دلیل آنکه او را متعهد به روش کلامی می دانند آرای وی را در دین پژوهی فاقد اعتبار دانسته و از نقطه نظر روش آثار او را غیر انتقادی خوانده اند بررسی آثار این دانشمند نشان می دهد که او به دلیل نوع دین شناسی خود که به فهم گوهر و ذات دین یا تجربه دینی نظر دارد...

با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می‌شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است. این مقاله در صدد است تا...

با توجّه به کاهش قدرت، و رواج و حضور روز افزون دین در دنیای امروزی، و به دنبال آن با بروز چالش‏ها و مباحثی میان دین و مدرنیته، جامعه‏شناسان وروان‏شناسان به دفاع از کاردکردهای دین و دینداری و آثار معنوی و تربیتی دین پرداختند، که سبب شکل‏گیری دانش‏های جدیدی، نظیر جامعه‏شناسی دین و روان‏شناسی دین در حوزه‏ی دین پژوهی شد. دانشمندان این دو حوزه کوشیدند تا نظریه‏ها و راه حل‏هایی برای پیشبرد اهداف دین، ...

مسئلۀ زبان دین و فهم دلالت های آن همواره مورد توجه اندیشمندان اسلامی بوده است. ملاصدرا از جمله اندیشمندانی است که معیارها و مبانی خاصی را در فهم دلالت های زبان دین مطرح کرده است. مجموعۀ این معیارها و مبانی، بیانگر نظریۀ خاص وی در فهم زبان دین است. در این پژوهش معیارها و مبانی فهم زبان دین در سه محور اساسی نقد و بررسی شده است. این محورها عبارت از «ویژگی های خاص زبان دین»، «مبانی هستی شناختی زبان...

نیاز روحی انسان­ها به معنادار نگاه کردن به جهان و زندگی و فرار از بی­معنایی، و نگاه به دین به­عنوان عاملی برای معنادار کردن زندگی، افق جدیدی جهت شناخت هرچه بیشتر دین گشوده و رهیافتی جدید به­نام رهیافت معنا به­وجود آورده است. این رهیافت با ارائه تفسیری جدید از انسان و دین و ارتباط آن­دو، معتقد است در شناخت انسان و دین باید به همه ابعاد آن توجه داشت. یکی از ویژگی­های انسان نیاز به معناست که تنها ...

تحقیق پیمایشی حاضر به منظور"بررسی نگرش دانش آموزان پایه سوم متوسطه شهر نیشابور به درس دین وزندگی و عوامل موثر بر آن " صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق را دانش آموزان پایه سوم متوسطه شهر نیشابور تشکیل می دهند که از هر دو جنس و در رشته های انسانی و تجربی در سال تحصیلی 90-89 به تحصیل مشغول بوده اند. در این پژوهش ، 327 نفربه عنوان حجم نمونه وبا استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شد.ابزار...

غیردینی سازی یا «سکولاریزاسیون» به معنای جدا کردن حوزه ی دین از تمام حوزه ها می باشد. این رویکرد به دین ادعا دارد که دین فاقد تأثیر بر امور دنیوی است و باید از حوزه هایی نظیر جامعه، سیاست، اقتصاد، روانشناسی، اخلاق و...، جدا گردد. به عبارتی به طور طبیعی با رشد و توسعه ی جامعه و مدرنیته و روشنفکری، دین اعتبار خود را برای حضور در همه ی صحنه ها از دست خواهد داد. این نظریه از زمان قدیم و مخصوصاً در ج...

بعد از مقدمه، هدف، روش تحقیق و ضرورت این بحث به سیری از تاریخ بحث با چهار عنوان پرداخته شده است. در فصل اول تحت عنوان کلیات و مفهوم شناسی واژه ها، ضرورت، عقل و دین را از لحاظ معنای لغوی واصطلاحی بیان کردیم. سپس تعریف عقل را از دیدگاه های مختلف بررسی نموده و کاربردهای عقل را بررسی کردیم. بعد از آن تعریف دین را از نظر دانشمندان غربی و مسلمان و همچنین از نظر آیات و روایات بررسی کردیم و در نهایت تع...

گرچه شهرت چنان است که مسئله معناداری زبان، گزاره‌ها و مدعیات دینی از دهه بیست سده بیستم مطرح گردید لیکن بررسی نزاع‌های متفکران و مکاتب الهیاتی و فلسفی نشان می‌دهد که این مناقشه یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در تاریخ تأملات فلسفی- دینی به شمار می‌آید. از دوره تسلط رهیافت الهیات سلبی(نخستین رویکر در معناداری زبان دین) تا واپسین نظریه یعنی کارکردگرایی(دیدگاه آلستون از پیروان ویتگنشتاین متأخر) روش...

نوشتار حاضر به بررسی زبان دین از دیدگاه ویتگنشتاین و سهروردی می پردازد. فصل اول تحقیق به کلیات بحث می پردازد. در فصل دوم زبان دین از دیدگاه ویتگنشتاین متقدم و متأخر بررسی شده است. سپس در فصل سوم زبان دین از دیدگاه سهروردی توضیح داده شده است.سرانجام در فصل چهارم به بررسی تطبیقی دیدگاه این دو فیلسوف پرداخته شده است. ویتگنشتاین در فلسفه متقدم خود دین و مابعدالطبیعه را موجود اما زبان دین را بی معنا...