چنانچه حق، مالی و در ذمه کسی باشد، من علیه الحق می‌تواند بعد از حال شدن اجل (اگر آن دین مؤجل بوده) و اگر از ابتدا حال بوده به صاحب حق رجوع کند و با تأدیه آن ذمه خود را ابراء کند، بر صاحب حق نیز واجب است آن را قبول کند؛ امتناع او از قبول حق خود ظلم و اضرار به مدیون تلقی می‌شود. مدیون برای رفع این ظلم می‌تواند به حاکم رجوع کند؛ و حاکم به قائم مقامی ممتنع حق را قبض خواهد کرد؛ چنانچه قبض توسط حاکم ...

شرط عندالاستطاعه بودن مهریه همانند سایر شروط ضمن عقد، باید شرایط صحت را دارا باشد، این شرط تنها تأکید بر قاعده ی منع رجوع طلبکار به مدیون معسر، که نتیجه ی آن حال بودن مهریه می باشد، نیست، زیرا اصل در قیود احترازی بودن آن هاست و به علتی خاص، ذکر می‌شوند، تأکیدی نبودن این شرط با بررسی در کلام فقها نیز مشهود تر است، مسلّماً هدف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از الزامی کردن درج شرط عندالاستطاعه در کنا...

دیوان اشعار منسوب به امام علی، علیه‌السّلام، تاج آثار ادبی جهان عرب، سرشار از آموزه­های اخلاقی، تعلیمی و عرفانی است که بسیاری از شاعران و ادیبان مسلمان سعی داشتند تا با توجه به میزان درک و توانایی خود از این دیوان و آموزه­های آن خوشه‌چینی کنند و در مراحل گوناگون زندگی، آن را به کار بندند. شیخ اجل سعدی شیرازی، شاعر نامدار پارسی زبان، از جمله مریدان تفکر آن حضرت، توانسته­است بهره­مندی شایسته و درخ...

بوستان سعدی مثنوی اجتماعی ارزشمندی است که شاعر در آن دنیا را آنگونه که باید باشد به تصویر کشیده است و مضامین اخلاقی انسان‌سازی در آن مطرح شده که عمل به آنها فرد را به سعادت می‌رساند و او را برای حضور در جامعة آرمانی آماده می‌کند. سعدی آرمان‌شهر خود را به تأثیر از دستورهای انسان‌ساز اسلام طراحی نموده است که در این بیان قرآن کریم و به تبع آن نهج‌البلاغة امام‌علی(ع) کامل‌ترین الگوها و سرمشق‌های او...

واژه «کتاب»، یکی از مفاهیم اساسی قرآن‌ است که از دیرباز مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده‌است. این واژه 231 مرتبه در قرآن ذکر‌شده و در هم‌نشینی با واژه‌های کلیدی همچون قرآن، حق، امام و حکمت قرار‌گرفته‌است. کاربرد وسیع این واژه در قرآن و پیوند آن با دیگر مفاهیم قرآنی، جایگاه خاص این واژه را در بین واژه‌های قرآنی و ضرورت تبیین مفهوم آن‌را روشن می‌سازد. با در نظر گرفتن روش معناشناسی به‌عنوان روشی سودمند ...

جامع‌ الاسرار رساله‌ای عرفانی‌‌تعلیمی است که محمد‌علی اصفهانی ملقب به نورعلیشاه (وفات 1212ق)، عارف مشهور اوایل قرن سیزدهم هجری، آن را به تقلید از گلستان سعدی، به نظم و نثر مسجع نوشته ‌است. نورعلیشاه سرآمد عارفان دورۀ قاجار است که آثار عرفانی متعددی به نظم و نثر، از وی به جا مانده است. بررسی آثار وی به شناخت متون ادب عرفانی دورۀ قاجار کمک خواهد کرد. مقالۀ حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش‌هاست: ج...

در غزلیات سلمان ساوجی، شاعر قرن هشتم، تلفیق دوگونه غزل عارفانه و عاشقانه بنا به اقتضای عصر و دوره، به گونه‌ای بسیار طبیعی انعکاس یافته است. درونمایه‌‌ها و مضامین این اشعار دربرگیرندة معانی دقیق و ظریفی است که در اثنای کلام و در ظرف الفاظ گنجانده شده است. سلمان با زبانی لطیف، از ترکیب عشق و عرفان، مضامین پربسامدی همچون حجاب بودن جسم و تن، حلقة زلف، زلف مشکین و کفر زلف، رخسار و همچنین چشم مست معش...

افصح‌المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ‌ترین ارکان ادب پارسی است. بخشی از صیت و شهرت سعدی در گرو سعدی­نامه یا همان بوستان است که از مثنوی­های اخلاقی برجسته و باارزش حوزۀ زبان و ادب پارسی است. این کتاب بی­مانند،زبان سخته و پیراسته­ای دارد که نظر هر مخاطبی را به خود جلب می­کند. این میزان از شایستگی در گرو ِشگردهای هنری و زبانی فراوانی است که شیخ اجل به­کار بسته است. از ویژگی­های دستوری آن، استفادۀ گس...

طبیعت وسرشت انسانی یکی از پیچیده‌ترین و پوشیده‌ترین موضوعاتی است که در کلّ تاریخ فرهنگی و اجتماعی بشر همواره مورد بحث ومناقشه بوده‌است. گروهی سرشت انسانی را مجبول بر خیر و گروهی مبتنی بر شر می‌دانند و گروهی دیگر اساساً ذات و سرشتی برای انسان قائل نیستند و تکوین شخصیت او را معلول و محصول آموزش و آمیزش‌های اجتماعی می‌دانند و هر گروه در تأیید معتقدات خویش، دلایل و براهینی اقامه می‌کنند. دو تن از بزر...

هرچند بسیاری از سخن‌پردازان آسیای میانه در اتحاد جماهیر شوروی سابق به‌دلیل سختگیری‌های نظام حاکم مجال چندانی برای بروز هویت ملی و تاریخی نداشتند و بیشتر استعدادشان را صرف ترویج مرام حزبی می‌کردند، گاه نیز افرادی پیدا می‌شدند که در درون حزب و در میان وابسته‌ترین جریان‌های ادبی و فرهنگی چشمی به گذشته و هویت خویش داشتند. پیرو سلیمانی ازجملۀ این شاعران تاجیک است که باوجود وابستگی به مرام‌های حذبی، ...