در زبان فارسی میانه، مانند بسیاری از زبان‌های دیگر، یکی از وجوه فعل التزامی است که هم در زمان مضارع و هم در زمان ماضی کاربرد داشته، ولی در متون موجود فقط از بعضی صیغه‌های آن شواهدی در اختیار است. ماضی التزامی در فارسی میانه کم‌کاربردتر از مضارع التزامی است و ظاهراً محدود است به بعضی افعالی که از ماده یا بن ماضی فعل و فعل معین hād ساخته شده‌اند. با این حال، صورت دیگری از افعال التزامی هم در متون ...

کتیبه‌‌های سغدی سند علیا مجموعه‌‌ای است شامل بیش از 700 سنگ‌نوشته به زبان‌‌های پارتی (2 مورد)، فارسی میانه (2 مورد)، بلخی (2 مورد)، و بقیه به زبان سغدی و نیز نقش برجسته‌هایی، که بر روی سنگ‌‌هایی در کنارة این رودخانه کنده شده‌‌اند. بر روی بیش‌تر این سنگ‌نوشته‌‌ها، نام بازرگانان سغدی حک شده است که زمانی از این مکان دیدار کرده‌‌اند. این کتیبه‌‌ها متعلق به قرن سوم تا ششم میلادی است. وجود نام‌ها‌‌ی ...

چکیده ندارد.

چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می ...

ریشه و مادة افعال از مهمترین و اساسی ترین قسمتهای هر زبان است. ریشه جزءِ بنیادی واژه است که میان لغتهای تشکیل دهندة یک خانوداة لغوی مشترک است و معنای اصلی آن لغتها را در بردارد و ماده از افزودن جزئی به ریشه ساخته می شود. با استخراج ریشه ها می توان بسیاری از مبهمات زبانهای ایرانی را در حوزة معنایی و دستوری گشود. ماده های فعلی، اساس ساخت فعلها را در گویشهای مختلف تشکیل می دهند و غالباً از تعدادی ری...

کتیبه های سغدی سند علیا مجموعه ای است شامل بیش از 700 سنگ نوشته به زبان های پارتی (2 مورد)، فارسی میانه (2 مورد)، بلخی (2 مورد)، و بقیه به زبان سغدی و نیز نقش برجسته هایی، که بر روی سنگ هایی در کنارة این رودخانه کنده شده اند. بر روی بیش تر این سنگ نوشته ها، نام بازرگانان سغدی حک شده است که زمانی از این مکان دیدار کرده اند. این کتیبه ها متعلق به قرن سوم تا ششم میلادی است. وجود نام ها ی فارسی میا...

تقویت بنیان های قرآنی هنر، علاوه بر لزوم توجه به شرائط خلق اثر، مستلزم ارزیابی رویکرد قرآن به موضوع است. به منظور امکان سنجی چنین امری، آیات مربوط به نماز در قالب رویکردهای تبیینی یا توضیحی، ترویجی یا تبلیغی و تشریعی یا آموزشی دسته بندی شده و از سوی دیگر، آثار تصویری با موضوع نماز بررسی شده اند. در این بررسی، میزان توجه به این رویکردها در آثار تصویریِ ادوار پیشین اسلامی و دوران معاصر مورد توجه ب...

تقویت بنیان های قرآنی هنر، علاوه بر لزوم توجه به شرائط خلق اثر، مستلزم ارزیابی رویکرد قرآن به موضوع است. به منظور امکان سنجی چنین امری، آیات مربوط به نماز در قالب رویکردهای تبیینی یا توضیحی، ترویجی یا تبلیغی و تشریعی یا آموزشی دسته بندی شده و از سوی دیگر، آثار تصویری با موضوع نماز بررسی شده اند. در این بررسی، میزان توجه به این رویکردها در آثار تصویریِ ادوار پیشین اسلامی و دوران معاصر مورد توجه ب...

این تحقیق، پژوهشی معنی‌شناختی ـ تاریخی است که دو فعل سادۀ «ایستادن» و «نشستن» را در تاریخ بلعمی ازنظر معنایی بررسی کرده است. برای دستیابی به نتیجه‌ای جامع‌تر و کامل‌تر، نتایج این بررسی با معانی مختلف این دو فعل در متون فارسی میانه و شواهدی از فارسی معاصر مقایسه شده است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که از دو مؤلفۀ اصلی فعل «ایستادن» یعنی «+سرپابودن» و «+سکون» ـ که برآمده از مفهوم ریشۀ ایرانی باستان ا...