از ابتدای خلقت بشر تاکنون، در تمامی ادیان الهی و غیر الهی، انسان معتقد، در عابدانه ترین نقش عبودیت خویش در محضر معبود به عنصر عبادت و از آن میان در خالصانه ترین شکل آن به دعا رسیده است. سخن به گزاف نیست اگر دعا را لب بندگی بدانیم چرا که در تعمقی عمیق یک دعای حقیقی و کامل، مشمول تمامی عناصر خلوص و ایمان است. این مسئله که یک دعا کننده ی واقعی در حین این رویارویی با معبود خویش، تا چه حد با اخلاقیا...

کلید واژگان: ایمان، ماهیت ایمان، آثار و کارکردها ‏ ‎ ‎مفهوم و حقیقت ایمان از مفاهیم بسیار مهمی است، که در ساختار قرآن و دیگر منابع اسلامی به ‏عنوان عالی ترین صفت نفسانی هدایت گر مورد تأکید فراوان واقع شده است و بیشتر متکلمان و ‏مفسران در مورد چیستی و ماهیت آن سخن گفته اند. در باب حقیقت ایمان و شرایط آن نیز از دیرباز ‏گفت وگوهای دامنه داری در میان پیروان مکاتب الهی ـ به ویژه متکلمان مسلمان ـ صو...

یکی از حوادث مهمی که تأثیر زیادی در جامعه داشت، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. با اینکه ما درگیر نبردی ناخواسته شدیم و این نبرد، خسارات مالی و جانی فراوانی را به کشور ما وارد کرد. اما بروز جنگ، برای ملت ما فواید بی شماری داشت. دفاع ِ جانانه رزمندگان دلیر اسلام، در تمامی جبهه های جنگ تحمیلی ، سرشار از صحنه های زیبا و دل انگیز ِ دلاوری ها و فداکاری های آنان در برابر تجاوزگری و خوی پلید دشمن است . ...

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شده است. با این توجه که فرد، موانع را شکافته و رخسار مطلوب را مشاهده می‌کند. انسان با توجه به ظرفیت سرشته در او، می‌تواند با تمسک...

در این مقاله می‌خوانید: حرکت‌زایی از ویژگی‌های احساسات و عواطف است و نه عقل. به همین دلیل بسیاری از کارهای انسان‌ها در غیاب سنجش عقلانی انجام می‌گیرد و با این سؤال روبه‌روست که آیا ارزش اخلاقی دارد یا نه؟ بین پاسخ‌های مکاتب اخلاقی برون دینی، ناهمگونی و اختلاف مبنایی وجود دارد و در مطالعات دانشمندان مسلمان نیز دو دیدگاه با هم ناسازگار به چشم می‌خورد. دیدگاه منکران که ارزش را در گرو نیت و گزینش م...

مفهوم صبر از برترین و جامع ترین فضائل اخلاقی و معنوی است که اهمیت و جایگاه ویژه ای در آموزه های اسلامی دارد. این فضیلت انواع و مراتب مختلفی را شامل می شود. در پژوهش حاضر با توجه به بافت و سیاق آیات، روابط معنایی صبر با سایر مفاهیم همجوار در دو حوزه اصلی مفاهیم موافق و مفاهیم مخالف، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. ایمان، تقوا، یقین، شکر، توکل، مغفرت از جمله مفاهیم موافق صبر است .صبر با مف...

بخل، به عنوان یکی از رذایل اخلاقی، در احادیث امام هشتم علیه‌السلام نمود خاصی دارد. این رذیله، تأثیر فراوانی در تفکر و عملکرد آدمی دارد، به‌طوری که ایجاد سبک زندگی اسلامی در افراد و جامعه به دوری از این خصلت، وابسته است. به تبع این مسئله، نقش آموزه­های دینی در تربیت اسلامی و دوری از رذیله‌ی اخلاقی بخل اهمیت زیادی می­یابد. پژوهش حاضر به بررسی احادیث رضوی درباره‌ی بخل پرداخته و از روش «تحلیل محتوا...

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شده است. با این توجه که فرد، موانع را شکافته و رخسار مطلوب را مشاهده می‌کند. انسان با توجه به ظرفیت سرشته در او، می‌تواند با تمسک...

معناشناسی مفاهیم اخلاقی قرآن کلید فهم معانی عالی این کتاب الهی است. یکی از این روش‌های کشف معانی واژه‌ها، در قرآن توجه به مفاهیم هم‌نشین است که نقش مکمل در فهم مقصود قرآن کریم از ایراد واژگان دارد. این مقاله درصدد است نخست به بررسی ریشه‌ای واژه «صبر» پرداخته و سپس رابطه معنایی پنج واژه «ایمان»، «صلاه»، «یقین»، «توکل» و «تقوی» را که در آیات قرآن به عنوان مفاهیم هم‌نشین صبر ذکر شده‌اند مورد بررسی...

چگونگی رشد اخلاقی، ارزشی و دینی در نوجوانان و جوانان از موضوعات مهم روان شناسی رشد است که روان شناسان بزرگ درباره آن به تحقیق و نظریه پردازی پرداخته اند. این تحقیق تلاشی دیگر در این راستا است که می کوشد تا چگونگی رشد و پرورش اخلاقی و دینی نوجوانان و جوانان را هم بر پایه دانش روان شناسی رشد و هم با تکیه بر یافته های دانش روان شناسی تربیتی، تبیین نماید. سعی بر این است که با نگرشی نو چگونگی رشد اخ...