طرفداران عدم حضور اجتماعی زنان به حدیث «اذا کانت ... امورکم الی نساءکم فبطن الارض خیرٌ من ظهرها» - که فقط در دو منبع سنن الترمذ‏ی و تاریخ بغداد آمده و در دیگر کتب روایی رواج یافته است - استناد کرده‌اند. این روایت از طریق صالح مُرّی بصری - که علمای رجال او را تضعیف نموده‏اند - نقل گردیده است و برگردانی از کلام یک شاعر است که در ضرب المثل‌های عربی قرن دوم وجود داشته و صالح مری از آن استفاده کرده است...

سلم بن عمرو خاسر، شاعر عصر نخست عباسی در بصره به دنیا آمد. وی شاگرد و راوی اشعار بشّار بن بُرد بود. او را خاسر نامیدند، زیرا نسخه ای از قرآن را فروخت تا دیوان شعری بخرد. دلایل دیگری نیز برای این لقب وی گفته شده است. در دوران جوانی، سلم به بغداد رفت و به مدح خلفای عباسی، برمکیان به ویژه فضل برمکی، و دیگر امیران پرداخت. وی با ابوالعتاهیه، مروان بن ابی حفصه، والبه بن حباب و ابو الشمقمق معاشرت داشت. ...

نخستین بار دیلمیان در دوره حکومت معزالدوله برای دفع خطر عمانی ها از بندر بصره و تامین امنیت تجارت خلیج فارس، عمان را تصرف کردند. اما با مرگ او و شورش مردم عمان، حاکم دست نشانده سلطان بویه به قتل رسید و سلطه آل بویه پایان یافت. ولی عضدالدوله با کفایت و جدیت تمام بار دیگر عمان را زیر سلطه در آورد و تا سال های پایانی حکومت آل بویه، عمان با وجود مسائل و مشکلات زیاد، در قلمرو آنها باقی ماند. این مق...

جاحظ نویسند ی معروف عصر عباسی است که حدود سال 163هـ در بصره متولد شد. او دارای تألیفات زیادی است که این تألیفات، منعکس کننده ی واقعیت های عصر اویند. او به احوال ملت های مختلفی پرداخته است. ایرانیان یکی از این ملت هایی هستند که مورد توجه عمیق وی بوده اند. او با نگاهی دقیق و گاه نقادانه، وضعیت و جایگاه آنان را در زمینه های مختلف، از جمله؛ آداب و رسوم، خلق وخوی، موقعیت ها و مشاغل به تصویر می کشد. ...

این رساله باعنوان " شرح زندگی و آثار پیشوایان نحو ولغت مصر با تکیه بر کتاب حسن المحاضره سیوطی" ، ضمن پرداختن به زندگینامه و شرح حال و بیان آثار نحویان ولغویان مصری ، برخی از موارد نحوی و لغوی را مورد بررسی قرار می دهد .کتاب حسن محاصره ، کتاب کاملی است که درباره تاریخ مصر نوشته شده است . و بخشی از آن به نحویان و لغویان مصر اختصاص دارد . پرسشهایی که در این رساله گستره دید خود قرار دادیم و تلاش نم...

تناوب اصطلاحی جدید است که توسط زبان شناسان در عصر جدید ظهور کرده است، بحثی سبک شناسی است و از مهم ترین مباحث در علم سیاق به شمار می آید، بحثهایی از آن در کتابهای قدیم نزد نحویان و بلاغیان وجود دارد نمونه هایی از آن در قرآن و شعر عرب وارد شده است و شامل تناوب بین افعال، اسماء و حروف می شود. معنایش در کلام روشن نمی شود مگر از خلال علم سیاق و دلالت. تا زمانی که خارج از سیاق باشد از ارزش بلاغی برخو...

مقاله حاضر قسمت دوم فصل دهم کتاب غرب و خلیج [فارس] است. در قسمت نخست این مقاله، که در شماره 3 فصلنامه نگین ایران به چاپ رسید، زمینه های مداخله غرب در خلیج فارس، حملات ایران در فاو و شرق بصره، فروش پنهانی سلاح به ایران از سوی امریکا، تلاشهای ایران در تقویت توان دریایی خود و اقدامات عراق در تشدید جنگ نفتکشها مورد بررسی قرار گرفت. در این شماره، سیاست دو وجهی امریکا در اعمال فشار بر جمهوری اسلامی ا...