مسلمانان شیعه در کشورهای منطقه خاورمیانه، یک کیان جغرافیایی واحد را تشکیل داده اند که دارای وزن سیاسی و بین المللی خاصی است که در ادبیات روابط بین الملل آن را ژئوپلیتیک شیعه می نامند. اصلی ترین عامل تشکیل ژئوپلیتیک شیعه، پیوند گفتمانی مسلمانان شیعه و بلوک بندی آنان براساس همین مولفه است.به عبارت بهتر، ژئوپلیتیک شیعه، بر پایه عامل ژئوکالچرال قوام یافته و منطقه ای به نام " هلال " شیعی را تشکیل دا...

چکیده ندارد.

عربستان سعودی از جمله مهمترین کشورهای عربی است که بخش قابل توجهی از جمعیت آن را شیعیان تشکیل میدهند. با وجود کارشکنی- های دولت عربستان سعودی برای سرشماری جمعیت شیعیان، بر اساس آخرین آمارهای برآورد شده در حدود 98 % از کل جمعیت عربستان سعودی را تشکیل میدهند. آنان از سادهترین حقوق انسانی در این کشور برخوردار نیستند. اما پرسش اصلی این است که علت اصلی سرکوب شیعیان و تبعیضهای موجود علیه آنان در یک...

بنیادگرایی دینی گونه­ای از خاص­گرایی فرهنگی است که موج رو به گسترش آن در برابر جهانی شدن ظهور نموده است. گروه حقانی که یکی از بازیگران غیر رسمی مهم عرصه تحولات سیاسی، اجتماعی و بین­المللی تلقی می­شوند، مجموعه­ای از شبه نظامیان پاکستانی هستند که از چند گروه تشکیل می­شوند و همزمان با اشغال افغانستان توسط شوروی با حمایت­های آمریکا، عربستان و پاکستان شکل گرفتند و پس از حمله آمریکا به افغانستان در س...

یکی از مهم ترین مشکلات جهان اسلام در همه ادوار گذشته و به ویژه در عصر حاضر، مسأله تکفیر است. در چارچوب این موضوع، رساله دکتری حاضر، دو موضوع نصب و رفض را که دستاویزی برای دو گروه بزرگ جهان اسلام تبدیل شده تا یکدیگر را تکفیر کنند، بررسی می کند. بی تردید، ارائه تحقیقی مستقل و جامع در این مقوله ، بدون ملاحظات جانبدارانه مذهبی می تواند به تعدیل و اصلاح مواضع فکری و رفتارهای عینی کمک نماید. بررسی...

سلفیان تکفیری، گروه هایی از مسلمانان اند که به علت پاره ای از اندیشه ها، از جانب مخالفانشان به ایننام مشهور شده اند. خاستگاه نخستین این گروه ها مصر است و سپس اندیشه های آنان به دیگر کشورهایمسلمان سرایت کرد. پس از الغای خلافت عثمانی و فروپاشی آن در 1924 و وقوع برخی تحولاتفرهنگی، سیاسی و اقتصادی در مصر، ب هتدریج اندیشه تشکیل حکومت اسلامی به عنوان بدیلی براینهاد خلافت در میان گروه های مسلمانی که ه...

به نظر می رسد یکی از مهم ترین مبانی فکری، که منجر به اختلاف بین مسلمانان و پیدایش گروهای تکفیری داعشی شده، نوع نگاه آنها در خصوص حجیت اخبار آحاد در عقاید است. اصول و مبنای بخش اعظمی از احکام و عقاید اخبار آحاد است. تقریباً حجیت این اخبار در فروع و فقه محل اجماع مسلمانان است. ولی حجیت آنها در عقاید و اصول دین محل بحث و گفت وگوست. حجیت یا عدم حجیت این نوع احادیث منجر به پذیرش یا رد بسیاری از احکام...

در سالهای اخیر شاهد تحولاتی در منطقه خاورمیانه بوده ایم که تغییرات در صحنه سیاسی عراق و سوریه از آن جمله است . نویسنده بر این باور است که سنت جاری بی توجهی و بی اعتنایی که در تحلیل های سیاسی ما وجود دارد در محیط پر مخاطره ای که در خاورمیانه با آن روبرو هستیم ما را با یک بحران شناخت روبرو کرده است . داعش نمونه متاخری از گروه های تروریستی است که با توسعه بحران عراق ، رسانه های وابسته به عربستان س...

بنیادگرایی اسلامی به عنوان یک جریان تندرو مدعی بازگشت به اسلام راستین و عدم سازش با دنیای مدرن، در صحنه داخلی کشورها و هم چنین در روابط بین‌الملل به عنوان یک تهدید و رقیب جدی در جوامع کنونی تبدیل شده است. یکی از این مناطق دارای جریان های مذهبی فعال، منطقه آسیای مرکزی با مرکزیت جمهوری ازبکستان است. بی‌شک در تقویت این جریان‌های اسلامی، گروه های اسلامی سایر کشورها، و جریان تندرو طالبان و همین طور ...

بنیادگرایی و افراطی‌گری خشونت‌آمیز ناشی از آن، که به یکی از پدیده‌های تهدیدکننده صلح در جهان تبدیل شده است، همچون هر پدیده دیگر در جوامع انسانی، حاصل علل مختلف در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است. بنیادگرایی و افراطی‌گری، تنها خاص جهان اسلام نبوده و در میان دیگر ادیان نیز دیده می‌شود. اما به طور ویژه در جهان امروز، بنیادگرایی و افراطی‌گری سلفی اسلامی است که با وجوه خشونت‌آمیز خود ب...