علامه طباطبایی پیش از نگارش «المیزان فی تفسیر القرآن» در قم، تفسیر دیگری با نام «تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن» در زادگاهش تبریز نگاشت که پایه‌های اولیۀ المیزان محسوب می‌شود. سبک آن چنین است که علامه، ابتدا تفسیر به‌نسبت کوتاهی از آیات، با محوریت روش تفسیر قرآن به قرآن ارائه داده‌ و آن‌گاه روایات مرتبط را ذکر کرده‌ و سپس تلاش داشته است که میان آیات و روایات سازگاری ایجاد کند. چنا...

چکیده ندارد.

جامعه و زندگی اجتماعی انسان موضوعی دارای ابعاد و زوایای گوناگون است که عوامل تکامل و انحطاط آن جوامع از جمله موضوعات مهم و مبتلا به آنها بوده، و اهمیت ویژه آن بدیهی و بر هیچ عقل سلیمی پوشیده نیست. به جهت اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به بررسی آن در تفسیر گرانقدر المیزان می پردازد. از آن جا که آیات فراوانی از قرآن کریم به موضوع «اجتماع» و احکام و سنن مربوط به آن ها پرداخته و متذکر حال و سرگذشت اقو...

تفسیر اجتماعی به عنوان یکی از گرایش‏های تفسیری در سده اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‏است. یکی از زیرشاخه‏های این گرایش تفسیری که در چند دهه گذشته ظهور و بروز چشمگیری در جهان اسلام داشته، گرایش فمینیستی در تفسیر قرآن کریم است. در این مقاله، در گام نخست پس از معرفی اجمالی جریان فکری فمینیسم اسلامی در جهان اسلام، مهمترین اصول این گرایش تفسیری در مقابل تفاسیر سنتی یعنی پرهیز از تحمیل عقیده مردسالا...

اشغال هندوستان توسط انگلیسی‌‌‌‌ها و شکست مسلمانان در انقلاب 1875م، شرایط نامطلوبی را بر مسلمانان هند تحمیل کرد. همین امر، جنبش‌‌های اصلاحی ازجمله حرکت اصلاح‌‌گرایانۀ سید احمدخان را در‌‌پی داشت. احمدخان در‌‌جهت آشتی علم و دین، با رویکردی نوگرایانه «تفسیر القرآن هو الهدی و الفرقان» را نگاشت. وی نسبت‌‌به هم‌‌عصران خود دارای مبانی فکری متفاوتی بود که منجر‌‌به تفسیر متفاوت قرآن شد؛ از‌‌این‌‌رو واکاو...

این تحقیق به بررسی مبانی، روش و گرایش تفسیری تفسیر المراغی می¬پردازد. مؤلف این تفسیر ، احمد مصطفی بن محمد بن عبدالمنعم المراغی است که از شاگردان مکتب تفسیری محمد عبده و متأثر از اوست. بررسی مبانی، روش و گرایش تفسیری هر مفسر، موجب شناخت نقاط ضعف و قوت تفسیر اوست و می¬تواند همچون چراغی در پیش روی آیندگان قرار گیرد تا در رسیدن به معارف والای این کتاب مقدس گام¬های بهتری برداشته شود. مراغی در این تف...

چکیده: قرآن کریم در آیات متعددی انسان را به تفکر و تدبر در مسائل طبیعی و علمی فرا می خواند در واقع مهمترین هدفش از بیان این مسائل، خداشناسی می باشد. تا کنون بسیاری از جنبه های هنری و ادبی اعجاز قرآن، به وسیله متخصصین و محققین مورد بحث قرار گرفته اند، لیکن ضرورت توجه به جنبه های علمی آن بر کسی پوشیده نیست. از آنجا که تفسیر نمونه از تفسیرهایی است که به جنبه های اعجاز علمی قرآن نگریسته است. در ا...

مقاله حاضر، به طرح فرضیه ای درباره علّت امکان راهیابی خطای ناعامدانه به فهم های صادقانه و عالمانه از قرآن می پردازد. بر وفق فرضیه مزبور، هر فهمی از آیات قرآن، ناگزیر بر مجموعه ای از مبانی و مقدمات استوار است و مقدمات فهم متن، چنان گسترده و متنوعند و چنان از هرسو، امکان آشکار شدن زوایایی نهان از فهم متن انتظار می رود، که امکان احصاء شدن مقدمات فهم، عملاً منتفی می گردد. در نتیجه هر فهمنده در مقام ف...

در این گفتگو علامه فضل الله به پرسش های چندی راجع به چگونگی فهم قرآن پاسخ می دهد. معیارهای فهم متن، ثابت و متغیر در فهم قرآن و متون دینی، ماهیت تفسیر، نص و ظاهر، نسبیت ثبات و تغییر در فهم، نقش فرهنگ ها در فهم قرآن، نقش روایات در تفسیر آیات، کارکرد باورهای مفسر در تفسیر قرآن، نقش ابزارهای زبانی در فهم آیات و سرانجام جایگاه قرآن در فقه و اجتهاد فقهی، موضوعاتی است که در این گفت و گو مورد بحث و برر...

شناخت شیوه ی مفسران در پرده برداری از مراد خدای- تعالی- و مبانی آنان در چگونگی فهم و تفهیم معانی بلند قرآن یکی از شاخه های پژوهش در علوم قرآن به شمار می رود. در این پایان نامه، روش «تفسیرالتفاسیر» ابوبکر محمد بن عتیق سورآبادی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. و نگارنده با فراهم آوردن پایان نامه ای با عنوان «روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر» کوشیده است تا روش وی در تفسیر قرآن را بشناسد و بشناساند...