نواحی کلانشهرها تبلور سازمان فضایی با پیوندهای طبیعی، اجتماعی، اقتصاد‌ی و کالبدی در بستر محیط جغرافیایی نسبت به یکدیگر و محیط طبیعی و فعالیت اجتماعی، اقتصادی در چارچوب روابط متقابل انسان و محیط در درون نظام اجتماعی- اقتصادی مسلط زمان شکل یافته‌اند. افزایش تعداد کلانشهرها، نمودی از تمرکز فوق‌العاده جمعیت در فضاهای معین در کشورهای در حال توسعه است که عموماً به رقابت‌های نابرابر اقتصادی در فضا نسبت...

کارآفرینی یکی از مهم ترین راهبردهای مدیریتی هم در سطح خرد بنگاه­ها و هم در سطح کلان اقتصادی محسوب می­شود. ساختار نهادی ناسالم و عدم­پویایی بخش خصوصی از موانع مهم در مسیر توسعه کارآفرینی محسوب می شود. در این میان وجود انواع رانت­ منابع طبیعی تأثیر عمیقی بر ساختار نهادی، حجم بخش دولتی، محدودیت های مکانیسم بازار و آزادی عمل فعالان اقتصادی می­گذارد. لذا با توجه به ضرورت بررسی این موضوع، مطالعه حاضر...

دولت ها به مثابة مالک منابع معدنی یا حافظ منافع سرزمینی، ابزارهای مالی ( مالیاتی و غیرمالیاتی) مختلفی برای برخورداری از رانت اقتصادی حاصل از استخراج ذخایر نفت خام و گاز طبیعی در اختیار دارند. تا جایی که به ابزارهای مالیاتی مربوط می شود، بخش معدن و نفت و گاز پایه های مالیاتی خاصی را با نرخ های متفاوت ایجاد کرده است که زمینه ساز شکل گیری نظام مالیاتی خاص این بخش در برخی کشورها شده است. پیشرفت شیو...

بررسی موضوع نقش انرژیهای فسیلی و تجدید پذیر هریک به تنهائی در فرایند توسعه اقتصادی ایران و اینکه توسعه اقتصادی در ایران متکی به انرژیهای فسیلی بوده واین مهم تبعاتی را لز قبیل رانت ونتایجی در اقتصاد سیاسی ،انرژی ودیپلماسی خارجی داشته در حالیکه استفاده از انرژیهای تجدید پذیر هم میتواند در توسعه اقتصادی نقش داشته باشد هم اینکه تبعات حاصل از اقتصاد نفتی را در جامعه کاهش دهد

موضوع مقاله حاضر بررسی نقش نهادها و ساختارهای حاکم در یک کشور در نوع و نحوه اثرگذاری درآمدهای نفتی بر رشد و توسعه اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت است. پرسش اساسی این است که آیا منابع طبیعی مانند نفت، ذاتاً موجب کاهش رشد اقتصادی و بروز مصیبت در یک کشور میشوند، یا اینکه این چارچوب نهادی- ساختاری حاکم در یک کشور و تعامل میان این چارچوب و رانت حاصل از منابع نفتی است که تعیین میکند نفت برای یک کشور مصی...

انرژی به‌عنوان محرک و نهاده‌ ضروری اکثر فرآیندهای تولیدی می‌باشد. در ایران و بیشتر کشورهای تحصیلدار، بخش بزرگی از انرژی مورد نیاز از منابع تجدیدناپذیر (به علت وفور و ارزانی آن) تهیه می‌شود. به نظر می‌رسد ارزانی این نهاده سبب شده در این کشورها تلاش قابل توجهی در زمینه بهره‌وری مصرف انرژی صورت نگیرد. اثبات تجربی این موضوع می‌تواند یکی دیگر از ابعاد پدیده نفرین منابع را روشن نماید. این امر فرضیه ا...

برای دهه های متمادی نگاه تک بعدی در قلمرو سیاست خارجی ترکیه به یک اصل چالش ناپذیر تبدیل شده بود. حاکمیت غرب محوری از زمان حیات یافتن نظام سیاسی جمهوری در سال 1923 مولّفه کلیدی شکل دهنده سیاست های منطقه ای و جهانی ترکیه مطرح می شد. نگاه از زاویه غرب به حوادث و پدیده ها و تعریف منافع و هویت بر اساس منطق اول غرب، دوم غرب و سوم غرب منجر به این شد که ترکیه «دوسرمایه» ملی یعنی ویژگی جغرافیایی و ماهیت ...

آب از مهمترین عوامل تولیدی در کشاورزی ایران است. میزان بارندگی در کشور به نحوی است که در بیشتر نواحی بدون توسل به آبیاری، فعالیت کشاورزی امکان پذیر نمی باشد. از طرفی، با رشد تقاضای آب در بخشهای کشاورزی، شرب و صنعت و افزوده شدن تقاضاهای جدید نظیر آبزی پروری و محیط زیست و کاهش امکان عرضه، رقابت بین مصرف کنندگان آب تشدید خواهد شد. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کشور و به خصوص جامعه روستایی...

بر اساس مطالعات انجام شده، تکانه ‌های نفتی از مهمترین عوامل موثر بر عملکرد اقتصاد ایران هستند. الگوسازی اقتصادی در چارچوب رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا ، یکی از بهترین ابزارها برای دستیابی به شناخت مکانیسم انتشار تکانه ‌های مختلف به ویژه تکانه ‌های نفتی و اثرات نهایی آن بر عملکرد متغیرهای کلان اقتصادی به ویژه تولید و تورم است. این مقاله یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویای نوکینزی‌، برای الگوسازی...

اغلب قریب به اتفاق کشورهای دارندهی منابع طبیعی، از درآمدهای مستقل از مالیات در جامعه برخوردارند و به علت وجود این درآمدها، رانتجویی و فساد در این کشورها به مراتب بیشتر دیده میشود. به نظر میرسد، برخورداری دولت از درآمدهای سرشار ناشی از صدور منابع طبیعی، تمایل برای بهرهبرداری از این منابع در افراد صاحب نفوذ را بالا برده و در نتیجه با ایجاد شبکه های حامی- پیرو دست به رانتجویی میزنند. با پیدایش نفت...