نوشته ای که در اینجا ویرایش و به زبان امروزی شرح شده، رساله ای با عنوان «‎حساب اهل تنجیم» از یک مجموعۀ دست نویس قدیمی است که در کتابخانۀ ملّی کشور بوسنی و هرزگوین نگهداری می شود. در آخر این رساله عباراتی نوشته شده که با استناد به آنها می توان دریافت که اصل کتابی که این رساله بخشی از آن بوده است از آثار ملا علی قوشچی است و زبان اصل اثر‎ نیز فارسی است. این رساله در واقع خلاصه ای از مقالۀ دوم آن کت...

یکی از بحث های مهم در فلسفه و کلام ، مسأله خیر و شر است. هدف این رساله آن بوده که با نگاهی عقلی و مستدل، شرور و رنج های مطرح شده در دار هستی برای بشر تبیین، حقیقت و ماهیت آن ها به نحو کلی روشن گردد. در این زمینه، سعی شده که از میان فلاسفه اسلامی دیدگاه ملاصدرا و از میان فلسفه غرب، دیدگاه پلانتینگا در این باب، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. در خلال بررسی نظر ملاصدرا مشهود است که شرور، اموری عدمی هس...

بحث اسماء و صفات الهی ابتدا در میان متکلمین مطرح شد و سپس به حوزه ی فلسفه و عرفان راه پیدا کرد تا جایی که بسیاری از فلاسفه و عرفا در این زمینه نظریه پردازی کرده و مباحث عمیق و دقیقی را مطرح کرده اند. ملاصدرا و امام خمینی نیز در زمینه ی فلسفه و عرفان پژوهش های ارزشمندی دارند و در کتب خود به بحث اسماء و صفات الهی پرداخته اند. لذا در این رساله به بررسی و مقایسه ی آراء این دو حکیم در این مورد پرداخ...

ملاصدرا حکیم فرزانه اسلامی تالیفات و آثار قلمی متعددی از خود بر جای گذاشته است کتاب تفسیر ملاصدرا از مهمترین تالیفات وی میباشد او در تفسیر خود به مباحث کلامی مفسران توجه و افر داشته است و به مناسبت به ذکر آرای آنها پرداخته است . و گاه در صدد رد نظریات آنان برآمده است .ملاصدرا در تفسیر خود به نوعی تحت تاثیر مفسرانی چون ابوحامد غزالی ، طبرسی ، فخر رازی ، بوده است ملاصدرا مهمترین وظیفه مفسران را ت...

میرداماد در کتاب قبسات استدلالی علیه عینی بودن وصف وجود برای ماهیات تنظیم کرده است؛ به این ترتیب که اگر وجود وصفی عینی برای ماهیت باشد، تمایزی بین هل بسیط و هل مرکب از میان خواهد رفت. از طرفیمی‌دانیم که در باب چگونگی اتصاف ماهیت به وجود، ملاصدرا سه نظر متفاوت در آثار خود ارائه کرده است: نخست: اتصاف ماهیت به وجود تحلیلی است؛ دوم: رابطه‌ی بین ماهیت و وجود به نحو اتصاف نیست؛ و سوم: وجود متصف به ما...

بررسی ویژگی‌های انسان خودشکوفای مازلو با اوصاف انسان در حکمت متعالیه به طور تطبیقی، دربردارندۀ اشتراکاتی است که دید مازلو و ملاصدرا را بیش از پیش به هم نزدیک می‌کند. برخی از جهات اشتراک ملاصدرا و مازلو در مسئله را می‌توان در طبقه‌بندی نیازها، اعتقاد به شهود، زاویۀ نگاه، معناداری زندگی، فارغ‌بودن از قشر و طبقه، اعتقاد به خود حقیقی، تغییر در ملاک لذت و توجه به استعدادهای ذاتی دانست. همچنین، این ت...

دیدگاه ملاصدرا دربارة نحوة وجود معقولات ثانی فلسفی به صورت‌های مختلفی بیان و تفسیر شده است. از ظاهر عبارات ملاصدرا چنین برمی‌آید که معقولات ثانی فلسفی در خارج، مغایر با موصوف خود هستند. در تفسیرهایی که فیلسوفان نوصدرایی از دیدگاه ملاصدرا ارائه کرده‌اند، این تغایر به نحو صحیحی بیان نشده است. به اعتقاد نگارنده بیش‌تر اشتباهاتی که در تفسیر کلام ملاصدرا صورت گرفته از آن‌جا شروع شده که سعی شده است ا...

پژوهش حاضر به منظور ارائه و تطبیق دیدگاه شیخ الرئیس، ابوعلی سینا و صدرالمتألهین شیرازی در باب مراتب عقل انسان و ارتباط آن با عقل فعال تدوین یافته است. با توجه به اهمیت مسأله عقل انسان و نقش عقل فعال، به عنوان موجودی خارج از نفس انسانی در به فعلیت رساندن مراتب عقل انسان و استکمال قوه عاقله از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا، این پژوهش در نظر دارد که به ارائه و تطبیق دیدگاه این دو فیلسوف اسلامی در باب...

«تطابق عوالم» یکی از نظریات حکمت متعالیه است .ملاصدرا این اصل را در آثار خود با مبانی و قواعد شاخص حکمت متعالیه اثبات کرده و سپس بسیاری از قواعد و احکام فلسفی و معارف دینی و برخی آموزه های عرفانی را بر اساس این اصل، برهانی نموده است. ملاصدرا از چهار عالم وجودی نام می برد : عالم اله، عالم عقل، عالم مثال و عالم ماده. تطابق به معنای نوعی این همانی و عینیت در عین غیریت است. تطابق عوالم که بیانگر چگ...

بررسی ویژگی های انسان خودشکوفای مازلو با اوصاف انسان در حکمت متعالیه به طور تطبیقی، دربردارندۀ اشتراکاتی است که دید مازلو و ملاصدرا را بیش از پیش به هم نزدیک می کند. برخی از جهات اشتراک ملاصدرا و مازلو در مسئله را می توان  در طبقه بندی نیازها، اعتقاد به شهود، زاویۀ نگاه، معناداری زندگی، فارغ بودن از قشر و طبقه، اعتقاد به خود حقیقی، تغییر در ملاک لذت و توجه به استعدادهای ذاتی دانست. همچنین، این ...