داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...

بررسی تطبیقی آفرینش زن در قرآن، تورات و انجیل است. قرآن و تورات و انجیل با تفاوتهایی روایت داستان آفرینش آدم )ع( و حوا را نقل می کنند امّا، نکات منفی کتاب مقدّس در قرآن دیده نمی شود ولی روایات موجود در تفاسیر قرآن، رنگ توراتی دارد. نویسنده، پس از توضیح مفهوم واژه »اسرائیلیات« و زمینه های نفوذ داستانهای اسرائیلی به حوزه روایی و تفسیری؛ به تفاوت دیدگاه قرآن، تورات و انجیل در آفرینش آدم )ع( و حوا به...

گناه آدم و حوا یکی از آموزه های بنیادین در مسیحیت است که اصطلاحاً «گناه نخستین» نامیده می شود. آموزه ی گناه نخستین، نقشی کلیدی در الهیات مسیحی داشته و دلمشغولی بسیاری از اندیشوران مسیحی در درازای تاریخ مسیحیت بوده است. گفتگوها و مشاجره های الهیدانان مسیحی در خصوص گناه نخستین، به ویژه در دوره های نخستین مسیحیت، به برگرفتن موضعی رسمی از سوی کلیسا در این خصوص شد. در متون مقدس مسلمانان و به ویژه قرآ...

پایان نامه ی حاضر به تحلیل و تبیین تفسیری هبوط حضرت آدم( علیه السّلام) با نظر به آیات قرآن کریم می پردازد.هدف از این تحقیق تبیین صحیح نظر قرآن کریم در مسأله ی هبوط آن دو و تحلیل و بررسی میزان مطابقت دیدگاه های مختلف مفسّران فریقین با نظر به قرآن کریم است. بدین منظور ابتدا به معنا شناسی واژه ی کلیدی هبوط، و سپس به بیان مقدّماتی در این زمینه پرداخته شد. و در پایان به تحلیل هبوط حضرت آدم( علیه السّلام...

مسئلۀ اساسی در این پژوهش، اندیشۀ توحیدی در آثار سنایی است. این اندیشه، بخش مهمی از اندیشه هایِ بیشتر عارفانِ مسلمان را تشکیل می دهد. نگارنده در سه بخش می کوشد اندیشۀ توحیدی را در آثار سنایی نشان دهد. برای همین منظور، پس از ذکرِ توحید و اقسامِ آن، در بخش اول می¬گوید که مراد سنایی از توحید وجودی، تأکید بر جنبۀ شهودیِ آن است. در بخش دوم بیان می کند که سنایی، ابن¬عربی¬وار، راه¬های معرفت¬الله را با بحث ب...

قرن شش و هفت هجری، از دوره های بسیار درخشان زبان و ادبیّات فارسی، به ویژه در حوزۀ شعر عرفانی است که ظهور و تکامل و اوج آن به دست سه تن از شاعران بزرگ عارف ایرانی ـ اسلامی (سنایی، عطّار، مولوی) رقم می خورد. درک و احساس نزدیک به هم در این سه تن دربارۀ خدا و جهان و... منظومۀ فکری واحدی را تشکیل می دهد تا جایی که درک و فهم آثار هر یک از این سه فرد، منوط به فهم آثار دیگری است با رنگ و تشخّص ویژۀ هر یک ...

سنایی با بهره گیری از کیفیت های تصویری و ترکیبی حروف الفبا در دیوان خود اشعار بسیار زیبایی سروده است. به کارگیری نظریّه ای فراگیر در مطالعه این سروده ها که زمینه های فرهنگی هنر سنایی را پوشش دهد و نتیجه ای فراخور یک پژوهش را در بر داشته باشد، نیازی است آشکار. در مقاله حاضر، نگارنده بر پایه آرای چارلز سندرس پیرس به نشانه شناسی نگرش های الفبایی سنایی می پردازد و همه سروده های حروفی او را گزارش می ...

سنایی شاعر بزرگ و جریان ساز قرن ششم، در آثار گران بهای خود، به مسائل فراوانی از جمله دنیا و نحوه ی برخورد با آن پرداخته است. در این پژوهش، پس از ایراد تعاریف دنیا از دیدگاه های گوناگون و پرداختن به مسئله ی نظام احسن، با بررسی آثار سنایی و به کمک پژوهش هایی که در مورد دوران زندگی او به رشته ی تحریر درآمده است، سیمای جامعه ی عصر او به تصویر کشیده شده است. همچنین به ذکر دلایلی پرداخته شده است که ش...

چکیده موضوع این پایان نامه بررسی بلاغی قصاید سنایی از دیدگاه علم معانی است. هدف این پژوهش بیان ارزش های بلاغی قصاید سنایی بر اساس مباحث گوناگون علم معانی و تطبیق این دسته از اشعار سنایی با مباحث این شاخه از علوم ادبی همراه با ارائه ی شواهد لازم و کافی است. از رهگذر این تحقیق، بلاغت و نفوذ کلام سنایی به شیوه ی علمی تبیین خواهد شد. اساس روش این پژوهش بر تحلیل اشعار قصاید سنایی براساس هر یک از مب...

یکی از راه های شناخت فرهنگ هر جامعه‎ای بررسی و تحلیل اندیشه های متفکران آن است. سنایی از شاعران، حکیمان و عارفانِ پُر تأثیرِ فرهنگ ایرانی ـ اسلامی است که به مثاب? آینه ای است که فرهنگ گذشت? ما را بازتاب می دهد. یکی از راه های شناخت متفکران، انتخاب اندیشه هایِ محوری در آثار آنان است و مرگ، یکی از اندیشه های کلان در آثار سنایی است. او به پدید? مرگ از زاویه‎های گوناگون نگریسته و آن را به شیواترین و نغ...