زبان فارسی و عربی از دیرباز با یکدیگر ارتباط و تاثیر متقابل داشته اند . پس از اسلام ، در پی هم آمیختگی اندیشه و دانش اقوام گوناگون ، فرهنگی پربار در جغرافیای سیاسی و اجتماعی اسلام پدید آمد . از سوی دیگر، سیراب شدن این فرهنگ و تمدن از آبشخور پربار قرآن و حدیث، بیش از پیش بر ارزشمندی آن افزود . پس از گسترش سرزمین های اسلامی در ایران، اثرگذاری و اثر پذیری دو زبان و فرهنگ عربی و فارسی از یکدیگر ف...

شهریار از شاعران متعهد، مردمی و دینی به شمار می رود که اشعار وی به جز جنبه های ادبی، غنایی و عرفانی از لحاظ مضامین تعلیمی و آموزشی قابل توجه و بررسی است. مسأله اصلی این پایان نامه نیز تحلیل، بررسی و ارزیابی شیوه ها، ویژگی ها و مضامین و مفاهیم ادبیات تعلیمی در دیوان شهریار می باشد. ابتدا به شرح احوال، افکار و آثار شهریار و پیشینه تحقیق پرداخته شده و پس از آن به سابقه ادبیات تعلیمی وشیوه های بی...

منظومه حکمت صدرایی متشکل از تأمل ژرف در اسرار هستی و ریاضت فکری و جهاد شرعی است که در آن کوشش حکیم پژوهشگر و پاک نهاد، پیوسته به مقام «ولایت»، از افاضه ها و تأییدهای الهی و کشف و شهود برای تکمیل سلوک فکری بهره مند می شود. صدرالمتألهین به وجود «حکمت موهبتی» قایل است و در بخش هایی از کتاب های حکمی خود بر آن صحه گذاشته است و در دستیابی به رموز حکمی، در مواردی خود را تک و تنها می داند. این «موهبت» ...

جستار حاضر با ارائه پرسشی بنیادین در باب رمز و تمثیل، به جستجو و تبیین مبانی فلسفی رمز و نماد در حکمت متعالیه با روش توصیفی و تحلیلی پرداخته است و با طرح این فرضیه که رمز و تمثیل، ریشه در عالمَ مثال و عالم عقل داشته و از سوی دیگر، به پالایش درونی و خیالِ مهذّب هنرمند گره خورده است، منتهی به نتایجی شده که از مهم ترین آن ها می توان کارکرد خیال در تجسیمِ معانی و ترویحِ اجسام، نسبی بودن بیان نمادین، اشت...

هدف :بعد از پیدایش انقلاب اسلامی، یکی از دغدغه‌های مسئولان نظام، رشد علمی و تولید علم در کشور بود؛ چرا که ضعف در این حوزه، موجب شبهة عدم کارامدی اعمال نفوذ نهاد دین در دیگر نهادها از جمله سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ... می‌شد و این مهم، ضرورت تحقق جنبش نرم‌افزاری را دوچندان می‌کرد. هدف این پژوهش، تبیین بایسته‌ها و چالشهای سخت‌افزاری و نظری پیش رو، برای تحقق ارتقای فرهنگ علم‌ورزی و دانش‌محوری و روش: ...

با ظهور فلسفه های زبانی با آراء راسل و ویتگنشتاین، مسالة معناداری گزاره ها محور توجه قرار گرفت. با نوع نگاه تجربیِ آنها، معناداری گزاره های دینی، اخلاقی، هنری و مابعدالطبیعی محل تردید شد. پس از ایشان، پزیتیویست های منطقی همچون آیر، گزاره های دینی را با ملاک تحقیق پذیری و سپس ابطال پذیری، بی معنا (نه کاذب) دانستند. در این مقاله به طرح شبهة معناداری گزاره های دینی توسط آنتونی فلو و پاسخ های ریچارد...

ابن کمونه و شبهه او از مواردی است که بخشی از الهیات را به چالش کشیده است. در این میان متفکران بسیاری به این حوزه وارد شده و تلاش وسیعی را نسبت به حل این شبهه معطوف داشته‌اند. در زمرة این متألهین می‌توان از آنچه در تقریرات فلسفة امام آمده است یاد کرد که ضمن تشریح راه‌حلهای قدمای فلسفه اسلامی، راهکار منحصر به فردی را نیز ارائه کرده است. در این مقاله ضمن شرح و بسط متن <e...

از آغازین روزهای نزول وحی، دشمنان با طرح شبهاتی درصدد القای ناهماهنگی و تناقض آیات قرآن بودند، ولی در دو قرن اخیر، با گسترش مطالعات خاورشناسان دربارة اسلام که در رأس آنان گلدزیهر، نولدکه و... قرار دارند، به شبهة ناهماهنگی آیات دامن زده شد و این موضوع دستمایة انکار وحیانی بودن قرآن گردید. یکی از موارد توهم تناقض در قرآن این است که خداوند در هفت آیه از قرآن کریم می‌فرماید: زمین و آسمان در طول شش ...

چکیده: حکمت در ادب عبارت است از جملات کوتاه و دلنشین که حاوی پند و اندرز در زمینه های دینی، اخلاقی، اجتماعی و غیره می باشد. «حکمت» جایگاه والایی در اثر ادیبان به خود اختصاص داده است. پژوهش حاضر به بررسی حکمت در دیوان لزومیات ابوالعلاء المعرّی که دستاورد نیم قرن عزلت و گوشه نشینی شاعر است، می پردازد و تلاش می کند نظریه های حکمی این شاعر حکیم و فرزانه را مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق با به کارگی...

در تعیین میزان جاودانگی یک اثر ادبی عوامل مختلفی موثر هستند، یکی از این عوامل میزان بار معنایی است که ادیب توانسته است آن را به مخاطب انتقال دهد. از آن جا که شعر حکمی بار معنایی بالایی دارد، قصیده مقصوره ابن درید توانسته است ضمن انتقال مفاهیم حکمی به مخاطب، در شمار اشعار جاودانه جهانی قرار گیرد . حکمت به عنوان تجربه ای گران بها که فرد حکیم آن را در اختیار دیگران قرار می دهد، عبارت است از درک ع...