معرفت پیشینی دارای تعاریف زیادی در فلسفه غرب دارد که رایج ترین آنها، استقلال توجیه گزاره از تجربه حسّی است. تجربه در تعریف فوق، باید به معنای تجربه حسّی ظاهری، تعبیر شود؛ چرا که در غیر این صورت، این تقسیم، از بین می رود و مصداقی برای گزاره پیشینی باقی نمی ماند. ضرورت در محلّ بحث این مقاله، به معنای وجوب است که یکی از مواد ثلاث مطرح در علم منطق است. به نظر می رسد تفکیک پلنتینجا میان ضرورت عینی و قض...

مسأله نفس و اهمیت آن در باب معاد از دیر باز مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. به ویژه توجه صدرالمتألهین به این امر از زاویه وجود، صبغه نوینی به این موضوع در فضای فلسفه بخشیده است. وی با پذیرش وجود ذهنی در کنار وجود عینی، می خواهد وجودی را در فلسفه عرضه کند که مخلوق نفس انسانی و فاقد اثر و منشأ خارجی است؛ مسأله وجود ذهنی در فلسفه ملاصدرا کارکردهای متفاوتی دارد که یکی از جدی ترین آنها، پیوند آ...

معاد یکی از اصول و پایه های بنیادین اعتقادات و باورهای انسان های معتقد به ادیان الهی به خصوص دین مبین اسلام می باشد. با بررسی مکاتب مختلف فکری و کتب آسمانی به خصوص قرآن کریم عقاید مختلف مطرح شده در ارتباط با معاد و اقسام آن فهمیده می شود. آنچه در این میان حائز اهمیت است توجه به این مسأله می باشد که برای پذیرش اقسام معاد باید آن را با استدلالات عقلی محکم مورد پذیرش قرار داد. این نوشتار در ...

مسئله معاد جسمانی از موضوعات پردامنه ای است که از سوی فلاسفه و حکمای بسیار و از جانب فِرَق مختلف کلامی مطرح شده است. اگرچه پرسش اصلی این مسئله، روحانی یا جسمانی و یا روحانی ـ جسمانی بودن معاد است، امّا در این جستار، در پی تبیین شبهات موجود در این زمینه و پاسخگویی به آنها از سوی سه مفسّر با سه مشرب کلامی شیعه، اشاعره و معتزله، یعنی علاّمه طباطبائی، فخر رازی و زمخشری هستیم. لذا این پژوهش می خواهد تفاو...

قرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجاد، فرهنگ و موضوعات فرهنگی سخن می گوید. رجوع به این کتاب بزرگ الهی و این معجزه بزرگ در هر زمینه، به ویژه در زمینه موضوعات فرهنگی...

نظریه‌پردازی فلسفی بر وفاق متون دینی، و تفسیر مبتنی بر موازین عقلی از آن متون، از مقاصد عالیۀ حکمای متعالیه و سنت مستمر آنان در پهنۀ حکمت‌پردازی است. پس از صدرا، در همۀ ادوار این مهم دنبال شده و  آقاعلی مدرس نیز از این توانایی بهره‌مند و مقید به این سیره است. او در نظریۀ ویژه‌اش در بارۀ معاد جسمانی، به آیاتی چند استناد جسته‌است. محوریترین متنی که او به آن عنایت ویژه دارد، این آیۀ کریمه است: «قل...

قرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجاد، فرهنگ و موضوعات فرهنگی سخن می گوید. رجوع به این کتاب بزرگ الهی و این معجزه بزرگ در هر زمینه، به ویژه در زمینه موضوعات فرهنگی...

تبیین فلسفی معاد جسمانی از مهم¬ترین مباحث فلسفه، به ویژه پس از صدرالمتألهین، است. دیدگاه آقاعلی مدرس زنوزی در این مسئله مبتنی بر این اصول است که اولاً نفس پس از مرگ، ودایع و ویژگی‏هایی متناسب با هویّت خود را در ذرّات و عناصر بدن باقی می‏گذارد؛ و ثانیاً این ودایع و ویژگی‏ها سبب حرکت جوهری و تحوّل وجودی ذرّات بدن شده و در نهایت، زمینه‏ساز اتّصال بدن برآمده از آن¬ها با نفس خود شخص در آخرت می‏شوند؛ به گون...

این رساله در سه بخش؛ مفاهیم و کلیّات، مبانی و شا خصه های حکومت حضرت(ع)، به بحث و بررسی پرداخته است که در بخش مبانی به بحث از ضرورت و مشروعیت حکومت از دیدگاه حضرت(ع) و در بخش شاخصه، به بحث از عدالت و دشمن شناسی و مردم گرایی مباحثی ارائه شده است0 در بحث از ضرورت حکومت دو جهت اساسی از دیدگاه حضرت(ع) مورد بررسی قرار گرفته است که آن عبارتست؛ اول اینکه ضرورت حکومت برای تأمین معاش و برای تأمین حق آزاد...

مسأله معاد یکی از مهمترین ارکان ادیان ابراهیمی بوده است و این ادیان با رویکردهای مختلف، سعی در مواجهه با این امر را داشته اند. . در این نوشتار با تأکید بر رویکرد دین شناسی تطبیقی ضمن مرور نظریات مختلف نسبت به معاد جسمانی و روحانی در اسلام و مسیحیت، به مقایسه ی نظر ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف مسلمان و همچنین نظر سنت آگوستین در قامت یک فیلسوف مسیحی، که هر دو از بنیانگذاران رویکردهای اساسی در فلسفه...