می توان گفت که دین و ادب عضو جدا ناشدنی از فرهنگ و آداب و رسوم یک ملت هستند و معارف اسلامی همیشه مورد توجه شاعران و نویسندگان ایرانی بوده است. آن ها سعی کرده اند از مضامین قرآن و حدیث برای ارتقا و دلنشین کردن سخن خود استفاده کنند و کلام خود را به وسیله ی قرآن و حدیث دلپذیر نمایند. مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی شاعر و نویسنده ی بزرگ قرن هفتم هجری دو اثر معروف «گلستان» و «بوستان» را به رشته ی تحر...

بر اساس مدلول ظاهری بعضی از آیات قرآن کریم، توبه از شخص گناهکار در هنگامه مشاهده آیات الهی در حال مرگ پذیرفته نیست. این در حالی است که بر پایه حدیث «اذا بلغت النفس هذه ـ‌ و اهوی بیده الی حلقه لم یکن للعالم توبةٌ و کانت للجاهل توبةٌ»؛ توبه از شخص جاهل (بر خلاف عالم)، در آخرین لحظات زندگی دنیوی نیز مقبول است. حال، چگونه می‌توان بین این حدیث با آیات شریفه قرآن جمع کرد؟ رهیافت‌های رایج میان حدیث‌پژوه...

انسان از دیرباز در جستجوی زندگی بیشتر و بهتر بوده است. امروزه طرفداران طول عمر، بیشتر به تحقیقات دانشمندان رشته ی زیست شناسی و ژنتیک چشم دوخته اند. از سوی دیگر تحقیقات این عده، سوالات گوناگونی را مطرح ساخته است. از جمله اینکه: چه کسی باید تصمیم بگیرد که انسان چقدر عمر کند؟ آیا زندگی طولانی تر لزوما زندگی بهتری است؟ در این نوشته تلاش بر این است که عمر انسان از دیدگاه اسلام بررسی شود. آموزه های ا...

«بی تفاوتی» نسبت به دیگران به خصوص همسایه ها و بی اعتنایی به حوادث اجتماعی و سیاسی در جامعه از مسائلی است که امروزه با پیشرفت جوامع و توسعه شهرها و نیز دگرگونی ارزش ها، دامنه آن گسترش یافته و بیشتر عرصه های زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار داده است. این نوشتار می کوشد با رهیافت اخلاقی و با روش اسنادی و تحلیل محتوا، ناروایی «بی تفاوتی» در روابط همسایگی را با بهره گیری از آموزه ها ی قرآن، حدیث و ...

0

بعد از قرآن کریم، حدیث دومین منبع و سند دین شناسی و تعیین کننده ی راه سعادت انسان ها است. تکیه بر این منبع حیات بخش در برخی حوزه های دین پژوهی همچون فقه و بخش هایی از اخلاق بیشتر و گسترده تر است؛ زیرا اصول این دانش ها در قرآن به اجمال و اشاره آمده و تفصیل آن را باید در حدیث یافت. این مقاله درپی آن است که با بررسی کُتُب حدیث و اصول به این سؤال پاسخ دهد که آیا حدیث در حوزه ی اخلاق اعتبار دارد یا خی...

گاهی در آیات و روایات برای بیان موضوعی اخلاقی، به موارد آن با ذکر عدد اشاره شده است. مواردی وجود دارد که عدد، گویای همة اطراف موضوع نیست. در اینجا نوعی تعارض بدوی هست؛ زیرا از یک سو ظاهرِ عدد بر حصر دلالت دارد و از سوی دیگر، با توجه به قراین‏، یقین داریم آن موضوع به این موارد منحصر نمی‌شود. اصولیان در مباحث الفاظ، دلالت عدد بر مفهوم را بررسیده و نوعاً آن را، جز در مقام تحدید، نپذیرفته‌اند. مشابه...

روایات معصومان(ع) در فرآیند درک درست  آیات قرآن و راهیابی به مدلول کلام الهی  نقش مهمی دارد. اما این منبع دینی در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود با آسیب های گوناگونی روبرو شده که بر اصالت آن تأثیر گذاشته است و علی رغم تلاش های فراوانی که از عالمان فریقین برای پالایش حدیث به عمل آمده، هنوز هم در منابع روایی وتفسیری، روایات صحیح و سقیم با هم آمیخته است .اینجاست که شناخت آسیب های حدیث ـ هم به لحاظ س...