دین مبین اسلام در عربستان ظهور کرد، سرزمینی که مردم آن دارای تمدنی بسیار ابتدایی و فاقد هر نوع فرهنگ چشمگیری بودند، با وجود این خود را هم بی نیاز از کوشش در فرا گرفتن دانش ها و کتاب و سنت و کسب علم می دیدند. آنان چنان بی اعتنا و بی قید به علوم بودند که کار فرهنگی و علمی مهمی از آنها دیده نشد و ضبط نگردید. ولی اسلام تحرک علمی گسترده ای را در میان اعراب و ملل دیگر اسلامی ایجاد کرد و تمامی ملل تاز...

یکی از قطب های فرهنگی و معنوی که همواره در درازنای سده های اسلامی برای مردم ایران  به عنوان نماد دلدادگی به اهل بیت (ع) مورد توجه شیعیان قرار گرفته مقبره های فرزندان و نوادگان امامان تشیع است. ایران به عنوان پناهگاه نسبتاً امن برای شیعیان و بستری مناسب برای ترویج، رشد و اعتلای شیعه بوده است. فرزندان امام موسی الکاظم (ع) یکی از پرشمارترین مهاجران به سرزمین های ایران در دوره حاکمیت عباسیان است. ای...

امام سجاد (ع) در آن دوران تاریک و اختناق بعد از عاشورا، در چهره دعا و مناجات راهی نو را در عرصه میدان رویارویی با سیاستهای اموی گشود و با برنامه ریزی ها و سازماندهی های خویش به ایفای نقش رسالت خود در آن عصر خفقان و بیداد و ستم، خوشگذرانی و عیاشی و شرابخواری، بی تفاوتی و شیعه کشی و شیعه زدایی، دوره تخریب اندیشها و آمیختن مبانی اندیشه و تفکر اسلامی با اوهام و خرافات ، سنگر مناجات و دعا، بهترین وس...

ارزشها و فضیلتهای هر مکتب، مذهب و هر اندیشهای، در گذر زمان گرد فراموشی می گیرند. یااز مسیر اصلی خویش منحرف و دچار ضربهای بنیانی می شوند. برای جبران چنین آفت بزرگی، باید شخصیتهای موثر جامعه به احیا وبازسازی آن اصول وارز شهای فراموش شده بپردازند.موضوع احیاگری در قرآن کریم به عنوان یکی از اهداف عمدهی پیامبران در دمیدن روح حیات به جامعه معرفی شده است: دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامیکه « ...

نامه ای از حضرت علی بن الحسین (ع) به محمّدبن مسلم معروف به ابن شهاب زُهری در برخی منابع ذکر شده است. در این نامه زهری به جهت همکاری با دربار بنی امیه مورد سرزنش آن حضرت (ع) قرار گرفته است. معمولاً این نامه در تحلیل موضع گیری های سیاسی و اجتماعی امام سجّاد (ع) مورد استناد قرار می گیرد. از بررسی منابع و کتاب های متعدد چنین برمی آید که قدیم ترین منبع موجودی که این نامه را, البته بدون سند, نقل کرده کت...

در منابع فتوح و تاریخ های عمومی نام چند نفر به عنوان نخستین فاتحان آذربایجان و اردبیل ذکر شده است. طبق صحیح ترین روایات حُذیقه بن یمان صحابه رسول الله (ص) که یکی از شیعیان نخستین امام علی (ع) بود و با شناخت عمیقی که از اسلام داشت تا هنگام رحلت مدافع راستین امام علی (ع) بود؛ نخستین کسی است که اسلام را با پیمان صلح به آذربایجان و اردبیل آورد و بذر دوستی اهل بیت (ع) را در این شهر پاشید. این مقاله پ...

امروزه قابلیت های فضای مجازی این امکان را فراهم کرده است که مشتاقان زیارت فارغ از محدودیت های مکانی و زمانی بتوانند قصد زیارت کرده و گویی در مکان های مقدسۀ مورد نظرشان به زیارت بپردازند. هدف از این مقاله بررسی زیارت در فضای مجازی و طراحی یک الگوی مفهومی برای آن است. این الگو علاوه بر تبیین مؤلفه های مرتبط با زیارت مجازی امکان طراحی بهتر و مؤثرتر این نوع زیارت را در فضای مجازی فراهم می کند. برای...

معزالدین محمدبن المیرزا فخرا معروف به فطرت مشهدی و متخلص به موسوی، از شاعران توانای قرن یازدهم هجری است. از دیوان او سه نسخه در کتابخانۀ مجلس برجای مانده است که مشتمل بر غزلیات، مفردات، رباعیات و قصایدی در مدح امام علی‌­بن موسی الرضا (ع) و شاه مردان مرتضی علی(ع) است که به حدود 1600بیت می‌رسد. سبک شعری فطرت هندی است که در بین اشعار او با ابراز احساسات عاشقانه، مضمون آفرینی­‌های بدیع و خیال...

قرآن‌های منسوب به دستخط امامان شیعه (ع) مجموعه‌ای از قدیم‌ترین مصاحف قرآنی در جهان اسلام و به‌ویژه ایران را تشکیل می‌دهند. بیشتر این مصاحف اکنون در کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران، و پس از آن در عراق، ترکیه، مصر، یمن، هند، و برخی کشورهای اروپایی چون انگلستان و آلمان نگهداری می‌شوند. مقالۀ حاضر به بررسی کلی ویژگی‌های یکی از نسخه‌های قرآن منسوب به امام علی بن موسی الرضا (ع) به ...

لحسّان بن ثابت - الشاعر المُخَضرم شاعر الرسول (ص) الأوّل الذی ذبّ عن الإسلام و أهله بشعره- فی أمیر المؤمنین علیّ (ع) قصائد کثیرة أنشدها فی مناسبات مختلفة بمحضر من النبیّ (ص) و الصحابة أکثراً؛ لکنّها غیر مذکورة فی دواوینه المطبوعة و مسقطة عنها مکرّراً، و قد طفحت بذکرها الکتب و المعاجم الأخری. تحاول هذه السطور إلقاء الضوء علی الانتحال فی دیوان الشاعر و الحذف منه و ذکر القصائد التی قالها حسّان فی مدح الامام ...