متون و آثار آموزشی نظامی (آداب‌الحرب‌ها)، به‌مثابه مهم‌ترین متون تخصصی نبرد تاکنون، در بررسی‌های تاریخ جنگ و خشونت جمعی در قرون میانی تاریخ اسلام چندان موردتوجه قرار نگرفته‌اند. این متون افزون بر داده‌های تخصصی مرتبط با جنگ، دربردارنده اطلاعات ارزشمندی درباره موضوعات و مسائل پیرامونی جنگ است. این منابع برای بررسی‌های تاریخی در حوزه اخلاق جنگ بسیار کارآمد و راه‌گشاست؛ آن‌چنان‌که می‌توان با غور د...

میراث فرهنگی شامل آثار مادّی و معنوی است، که از گذشتگان بر جای مانده و مطابق با آموزه های اسلامی باشد. این بحث از مباحثی است که کمتر مورد توجّه علمای اسلامی قرار گرفته است امّا با توجّه به نقش و اهمیّت آن در تربیت انسان ها پژوهش حاضر در شکل رساله کارشناسی ارشد بر آن است تا به تحلیل و بررسی اهمیّت میراث فرهنگی در اسلام بپردازد؛ لذا در این راستا این رساله به 6 فصل تقسیم شده است. در فصل نخست کلیّات بحث م...

فصل بزرگی از اطلاعات در خصوص لعاب مینایی که یکی از جذاب‌ترین تدابیر تزیینی درگذشته و حال است، از طریق اطلاعاتی است که پیشینیان به‌صورت مکتوب به میراث گذاشته‌اند. جواهرنامه‌نظامی ازجمله میراث‌های ارزشمندی است که نزدیک‌ترین منبع ازنظر تاریخی به سال تولید سفال مینایی است. در مقاله چهارم این کتاب ترکیبات ارزنده‌ای با عنوان «صفت انواع رنگ‌ها که بر قواریر و انواع اوانی قاشی و اصفهانی و شامی و چینی و ...

چکیده درین جستار به بررسی و مقایسه آثار حماسی که در قرن پنجم هجری و در قرون بعد به نظم درآمده می پردازد. این قرن آغاز شکل گیری مکتبی است که بعد از ساسانیان مردم ایران به فکر افتادند، تا اعمال و کردار پادشاهان و پهلوانان و به طور کلی هم? آنچه را بر مردم فلات ایران افتاده به صورت منثور و منظوم به نسل های بعد منتقل کنند. هم? این آثار چه منظوم و چه منثور بر محوریت خاندان رستم شکل گرفته است. این مک...

چکیده ندارد.

دوره بندی تاریخ ساسانی (224 تا 651 م) از نکات مهم، در بررسی سیر تحول و دگردیسی این سلسلۀ مهم تاریخ ایران است. در این دوره بندی، به مبانی مشروعیت دولت ساسانی و جهان بینی مسلط در هر دوره از تاریخ آن توجه شده است. گفتار حاضر بر آن است تا با بررسی مبانی مشروعیت در پادشاهی ساسانی، به این پرسش پاسخ دهد که تاریخ سلسلۀ ساسانی به چه دوره هایی تقسیم می شود و این دوره بندی بر چه اساسی صورت گرفته است. در ا...

دین مانوی در زمان ساسانیان، که در ایران حکومتی دینی برپا کرده بودند، گسترش یافت. امّا بزرگان دین زردشتی، که حکومت پادشاهان ساسانی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده بودند، با این دین سر به مخالفت برداشتند و سرانجام مانی را محاکمه و اعدام کردند و دینش را از ایران برانداختند. این مخالفت ها و ضدیّت ها در پاره ای از متن های پهلوی و پازند، ازجمله متن پازند شکند گمانیک، کتیبه های کردیر و متن پهلوی دینکرد س...

چکیده ادونیس، در کتاب الثابت و المتحول (­سنت و تجدد)­، بازشناسی، تبیین و تحلیل دیالکتیک سنت و تجدد را در فرهنگ اسلامی و در حوزه­های دینی­، سیاسی،  فکری، و ادبی ­(­شعر) از ظهور اسلام تا عصر حاضر دنبال می­کند­. به باور وی­، تصلب سنت در عرصه­های دینی­، فکری و ادبی­، ­عرصه را برای تجدد و نوآوری در هر یک از این حوزه­ها تنگ و دشوار ­می­سازد­. چنان­که تنها رویکرد تاویلی به سنت یا اعراض از آن راهی به آ...

زید بن وَهْب جُهَنی (84 ه‍‌) یکی از اصحاب امام علی(ع) و از نخستین گردآورندگان خطب حضرت بود که اثری با عنوان «خطب امیرالمؤمنین علی المنابر فی الجُمَع و الأعیاد و غیرها» تألیف کرد. این کتاب که از کهن ترین مصادر نهج البلاغه نیز به شمار می‌رود، تا زمان شیخ طوسی (460 ه‍‌) وجود داشت و مورد استفاده نویسندگان اسلامی قرار می‌گرفت، لکن پس از قرن پنجم هجری همچون بسیاری از میراث مکتوب اسلامی دستخوش حوادث قرار گر...

ابومحمد حسن‌بن‌شعبة حرّانی، محدّث شیعی سدۀ چهارم هجری است که اطلاعات کمی دربارۀ وی وجود دارد. کهن‌ترین منبعی که از وی نام برده به سدۀ دهم هجری بازمی‌گردد. آشنایی بیشتر عالمان شیعی با وی بیش از همه مرهون دستیابی وجاده‌ای علامه مجلسی و شیخ حرّعاملی به کتاب مشهور تُحَف‌العقول اوست که به سبب تألیف همین اثر مورد تمجید عالمان متأخر امامی قرار گرفته است. در میان میراث مکتوب مذهب نُصیریه علاوه بر این دو کتاب...