شعر فارسی به عنوان جایگاه اندیشه های ایرانیان ،همواره مسیر تغییر و تحول پیموده و برای تأثیر گذاری بهتر،در طول زمان به قوالب و اشکال گوناگون در آمده است .از میان قالب های شعر فارسی، غزل رشد و نمو بیشتری داشته وشاعر از آن برای بیان موضوعات گوناگون بهره گرفته است.در زمان سبک هندی هم شعرای بسیاری در عرصه ی غزل سرایی فعالیت کرده اند،که یکی از آنها شیخ محمّد علی حزین لاهیجی است. حزین در خاندانی زاهد و...

حسن بن زاهد کرمانی کیمیاگر ایرانی سدۀ هشتم هجری است. او در جهان‌بینی کیمیایی خود، کیمیا را علم الهی و علم برتر معرفی کرده و آن را به عرفان و سلوک پیوند زده است؛ در عین حال اتکای مفاهیم و اصول کیمیایی بر تجربه و آزمون در کیمیای او قابل پیگیری است. ما در این مقاله، جایگاه «تجربه» و «آزمون تجربی» را در منظومۀ کیمیایی وی بررسی می‌کنیم. بدین منظور ابتدا دو مفهوم «کیمیای جوّانی» و «کیمیای برّانی» که می...

آرامگاه میر­زبیر، در روستای شریف­آبادِ سیرجان، دارای تزیینات گچ­بری زیبا و پر­کاری همانند؛ محراب، کتیبه­کمربندی، طاق­نماها، گوشواره­ها و ... است که تاکنون مطالعه کامل و همه­جانبه­ای در­باره­ی این اثر و هنرمند سازنده این تزیینات، صورت نگرفته است. در این پژوهش بر­آن شدیم تا به دلیل تشابه گچ­بری­های این بنا، از لحاظ ساختار، نقوش و کتیبه، با گچ­بری­های امام­زاده ربیعه­خاتون اشترجان، مسجد کوچه­میر نط...

با توجه به شیوه های معماری رایج در تاریخ معماری ایران و دقت در سازه و روش های اجرایی و کاربرد مصالح ویژه هر دوره ما شاهد شکل گیری فرمهای متفاوت در الگوهای معماری ایران هستیم. که در این شکل گیری خصوصیات جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و... مناطق تاثیر به سزایی داشته است. از سوی دیگر در طول تاریخ معماری عوامل متعددی چون باورها، آیینها و ادیان در چگونگی شکل گیری معماری نیز نقش بسزایی داشته اند. در ای...

وقف در سنت اسلامی امری پسندیده و نیکو بوده که بواسطه آن بسیاری از کارهای عام المنفعه در جامعه تداوم و حیات یافته است. شاهان عصر صفویه که تشیع را مذهب رسمی ایران نمودند توجه به امور موقوفه را نیز تقویت می‌کردند و املاک و اموال زیادی را به اماکن مورد احترام مانند آستان مبارکه امام رضا(ع)در مشهد و آستان مقدس حضرت معصومه در قم و آستان مقدس حضرت عبد العظیم الحسنی (ع)در شهرری و نیز در اردبیل که آرامگ...

معماری دارای فضاهایی متفاوت می¬باشد که هر فضا حسی را به کاربر القا می¬کند. تعاریف متفاوتی از فضا در دیدگاه¬های مختلف وجود دارد. عوامل زیادی در حس فضا تاثیرگذار هستند، از جمله: شکل، سطح، رنگ و ماده ، که هریک به طریقی و با کیفیات متفاوت بر حس فضا تأثیر می¬گذازرند. ماده یکی از مهمترین عوامل موثر بر حس فضا می¬باشد. ماده و مصالح از دیرباز تاکنون در نظریات و بینش دانشمندان و نظریه-پردازان تأثیرگذار ...

هیچ نهضت و حرکتی به عنوان یک پدیده نوظهور به خودی خود و بی علت و زمینه قبلی روی ننموده و کامیاب نگردیده است. عوامل و زمینه های بی شماری در تحقق و سرانجام رساندن آن نقش داشته است.رهبران طریقت صفوی در چرخشی حساب شده توانستند مریدان صوفی خود را چنان مجذوب سازند که مقامشان در نظر آنان تا حد بالاترین مقامات دینی و الهی رشد کنند.این رساله به توصیف و تبیین روندی می پردازد که در آن اندیشه سیاسی صفویان ...

هرچند این گزاره ی اعتقادی که دامان انبیای الهی و امامان شیعه از گناه و خطا منزه و مبراست، در نگاه اول بدیهی و بی نیاز از استدلال جلوه می کند، اما تأمل در این موضوع بنیادین، زوایای تاریکی را فرا روی هر پژوهشگری می گشاید و او را با سوالاتی مواجه می سازد که ناگزیر باید بدانها پاسخ گوید. از جمله عالمانی که به بحث پیرامون موضوع عصمت پرداخته اند «شیخ صدوق» و «شیخ مفید» هستند. بررسی دیدگاه این دو عالم...

نخستین مشایخ صوفیه زاهدان و پارسایان واقعی بودند. آگاهی همه‌جانبه از گناه همراه با وحشت جزا موجب می­شود که آنان برای رهایی از خود از دنیا گریزان باشند و تسلیم بی‌چون و چرای خداوند متعال گردند. خوف از خدا و امید نداشتن به غیر او، در عابدان زاهد و صوفیان اولیه از جمله حاتم اصم، در نهایت به ورع و زهد شدید منجر می‌شود. می­توان گفت صوفیان اولیه پیش از آنچه عارف باشند، زاهد و عابد بودند؛ ازآن جمله ح...